Zbigniew Brzoska
| Data i miejsce urodzenia | 27 września 1916 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 9 maja 1987 |
| profesor doktor habilitowany | |
| Specjalność: wytrzymałość materiałów | |
| Alma Mater | |
| Doktorat | 1946 |
| Profesura | 1954 (nadzwyczajny), |
| Odznaczenia | |
      | |
Zbigniew Stanisław Brzoska (ur. 27 września 1916 w Warszawie, zm. 9 maja 1987 tamże) – polski naukowiec, żołnierz AK, inżynier mechanik, profesor Politechniki Warszawskiej i Szkoły Inżynierskiej im. Wawelberga i Rotwanda.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w rodzinie Leona Lucjana, inż. przemysłu drzewnego, i Walentyny z domu Drabich (1886–1966)[1]. Do 1926 uczęszczał do szkoły podstawowej Zofii Rontalerowej w Warszawie. W 1934 zdał maturę w Państwym Gimnazjum Realnym im. J. Lelewela w Warszawie[2]. W 1939 ukończył studia na Oddziale Lotniczym Wydziału Mechanicznego Politechniki Warszawskiej. W okresie studiów był członkiem Iuventus Christiana[2], a w latach 1938–1939 prowadził działalność konstruktorską na Oddziale Studiów Wytwórni Płatowców PZL Okęcie.
W czasie II wojny światowej był członkiem AK grupy „Dural”.
W 1946 obronił rozprawę doktorską (promotor Maksymilian Tytus Huber) uzyskując tytuł doktora nauk technicznych. W latach 1946–1951 był profesorem Wytrzymałości Materiałów w Szkole Inżynierskiej im. H. Wawelberga i S. Rotwanda. W latach 1950–1962 był członkiem, a następnie przewodniczącym Komisji Programowych Wydziałów Mechanicznych w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Od 1956 do 1960 pełnił funkcję dziekana Wydziału Lotniczego Politechniki Warszawskiej, od 1963 do 1965 był dziekanem Wydziału Mechanicznego Energetyki i Lotnictwa Politechniki Warszawskiej. W latach 1960–1970 kierował Katedrą Wytrzymałości Materiałów i Konstrukcji, a w okresie 1970–1984 Zakładem Wytrzymałości Materiałów i Konstrukcji Wydziału Mechanicznego Energetyki i Lotnictwa. W latach 1972–1977 był kierownikiem Studium Doktoranckiego PW, w latach 1973–1978 opiekunem specjalności Lotnictwo Wydziału Mechanicznego Energetyki i Lotnictwa PW, a w latach 1981–1984 Przewodniczącym Senackiej Komisji ds. Dydaktyki i Kierunków Studiów PW.
W 1969 został członkiem korespondentem Polskiej Akademii Nauk, a w roku 1981 członkiem rzeczywistym[3]. Pełnił także funkcję przewodniczącego Komitetu Budowy Maszyn PAN. Był członkiem Polskiego Towarzystwa Astronautycznego i Polskiego Towarzystwa Mechaniki Teoretycznej i Stosowanej[4].
W pracy naukowej zajmował się głównie zagadnieniami wytrzymałości konstrukcji cienkościennych, z jego inicjatywy (przy poparciu prof. Fiszdona) powstał, wysiłkiem Głównego Instytutu Lotnictwa w Warszawie, pierwszy polski śmigłowiec BŻ-1 GIL. Jego dorobek jest bardzo wszechstronny, był też m.in. autorem koncepcji nadwozia samonośnego polskiego autobusu San H01B i ich wersji pochodnych.
Od 1939 był mężem Joanny z domu Kachan (1913–2006), z którą miał 4 córki: Barbarę (ur. 1940), Joannę (ur. 1941), Martę (ur. 1945) i Bronisławę (ur. 1951)[2].
Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 78-6-29,30)[5].
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1976)
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1957)
- Srebrny Krzyż Zasługi (31 października 1946)[6]
- Medal 30-lecia Polski Ludowej (1974)
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)[7]
- Odznaka tytułu honorowego „Zasłużony Nauczyciel PRL” (1979)
Źródło: Brzoska Zbigniew[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Zbigniew Stanisław Brzoska M.J. Minakowski, Genealogia Potomków Sejmu Wielkiego [dostęp 2024-02-10].
- ↑ a b c d Brzoska Zbigniew [online], www.samolotypolskie.pl [dostęp 2024-02-10].
- ↑ BRZOSKA, Zbigniew [online], Polska Akademia Nauk - Członkowie PAN [dostęp 2023-02-01] (pol.).
- ↑ Elżbieta Borysowicz: Wykaz zmarłych Profesorów Politechniki Warszawskiej pochowanych na Powązkach w Warszawie. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, 2015, s. 17-18. ISBN 978-83-7814-461-8.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: MARIA DRABICH, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2024-02-10].
- ↑ M.P. z 1947 r. nr 25, poz. 130 „za zasługi położone przy odbudowie przemysłu Zbrojeniowego”.
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/201 - na wniosek Ministra Szkolnictwa Wyższego.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Wydział Mechaniczny Energetyki i Lotnictwa – Materiały uzupełniające do wykładu prof. Jacka Stupnickiego w dniu inauguracji roku akademickiego 2000/2001. wrs.meil.pw.edu.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (dostęp: 2009-07-31)
- Andrzej Śródka, Uczeni polscy XIX–XX stulecia, tom I: A–G, Warszawa 1994, s. 219–220 (z fotografią)
- Zbigniew Brzoska. w: Polska Technika Lotnicza. Materiały historyczne (7/2004), s. 18-20. smil.org.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-21)].