Zamość (stacja kolejowa)
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Lokalizacja | |
| Poprzednie nazwy | Zamosc |
| Dane techniczne | |
| Liczba peronów | 1 |
| Liczba krawędzi peronowych | 2 |
| Kasy |
|
| Linie kolejowe | |
Położenie na mapie Zamościa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
 50°42′49,00″N 23°14′21,04″E/50,713611 23,239178 | |
Zamość – stacja kolejowa w Zamościu, w województwie lubelskim, w Polsce. Stacja znajduje się przy ul. Szczebrzeskiej 11, na zachód od Starego Miasta.
Jest jednym z trzech miejsc planowego zatrzymywania się pociągów pasażerskich na terenie miasta, obok przystanku Zamość Starówka (położonego przy ul. Peowiaków) i przystanku Zamość Wschód (przy ul. Jana Zamoyskiego).
Ruch pasażerski[edytuj | edytuj kod]
| Rok | Wymiana pasażerska na dobę |
|---|---|
| 2017[1] | 150-199 |
| 2022[2] | 200-299 |
Historia[edytuj | edytuj kod]
Najwcześniejsze próby dociągnięcia kolei do Zamościa podjęte zostały przez Tomasza Stanisława Zamoyskiego (XIV ordynat) w roku 1871, kiedy to powstał projekt połączenia kolejowego Warszawa–Zamość–granica Austrii (z 1868). Jednak w 1873 zapadła decyzja o budowie kolei do Kowla. Dlatego też ten sam ordynat w 1881 podjął próbę połączenia Zamościa z Rejowcem. Kolejną próbę podjął jego następca, Maurycy Klemens Zamoyski (w 1897), który zainicjował powstanie spółki kolejowej. Był to wtedy projekt kolei Chełm–Zamość–Tomaszów, a stacja miała powstać przy ulicy Sadowej. Kolej jednak nie powstała, gdyż spółka miała zbyt małe środki. Dopiero w 1915 wybudowano linię Rejowiec–Zawada–Bełżec. Dziesięciokilometrowy odcinek z Zawady na wschód do Zamościa powstał w następnym roku. 15 lipca 1916 trasę udostępniono do celów cywilnych. Wkrótce linię przedłużono do Nowego Miasta, a w 1917 do Hrubieszowa.
Dworzec kolejowy w Zamościu odegrał ważną rolę w obronie Zamościa przed armią Budionnego usiłującą sforsować starą Topornicę od strony Płoskiego, wzdłuż drogi i nasypu torowego (wokół było bagno). 22 lipca 1944 Niemcy zniszczyli urządzenia stacyjne, wysadzili parowozownię, rozjazdy, nastawnie, mosty i spalili dworzec. Ruch kolejowy na linii przywrócono 1 września 1944. Dworzec pospiesznie i w nieco zmienionej formie odbudowano w 1945. W latach 1962–1963 podniesiono standard poczekalni dworcowej i bufetu – ściany wyłożono płytami marmurowymi według projektu B.i L. Wzgórków.
Od 2015 roku dworzec jest własnością Miasta Zamość[3]. W latach 2018–2020 przeprowadzono kolejny remont budynku. Znajduje się tu miejskie Centrum Integracji Społecznej. Część dworca jest dostępna dla podróżnych (poczekalnia, bufet)[4].
Ruch pociągów[edytuj | edytuj kod]
Zmiany połączeń[edytuj | edytuj kod]
Po zlikwidowaniu w 2004 r. pociągów osobowych przez kilka lat stacja Zamość była miejscem odjazdów i przyjazdów pociągów wyłącznie pospiesznych, międzywojewódzkich[5]. Do końca sierpnia 2009 r. Zamość posiadał 4 dalekobieżne połączenia pośpieszne, których wagony na określonych stacjach łączono ze składami z innych miast, tj.:
- 2 do Wrocławia (Hetman i Roztocze o innej trasie) oraz
- 2 do Bydgoszczy (Bydgoszczanin i Chełmianin o tej samej trasie).
Spółka PKP Intercity, która w 2008 r. przejęła od ówczesnej spółki PKP Przewozy Regionalne połączenia międzywojewódzkie, od września 2009 r. zastąpiła pociągi „kolejową komunikacją autobusową”[6], zapewniającą dojazd do stacji Jarosław, Dębica oraz Lublin (o zbliżonej trasie jak pociąg), gdzie wagony z Zamościa łączone były z wagonami z innych miast, umożliwiając tam przesiadanie się do owych pociągów.
W grudniu 2009 r. Zamość i pobliski region Roztocze, do odwołania, pozbawiono wszelkich połączeń, co spowodowało całkowite odcięcie od połączeń kolejowych w skali regionu i kraju. Przez stację Zamość odbywał się jedynie ruch towarowy.
Dopiero w marcu 2011 r. spółka PKP Intercity przywróciła jeden pociąg TLK do Zielonej Góry (w późniejszych zmianach skierowany do Poznania), a od czerwca Przewozy Regionalne uruchomiły pociągi REGIO do Lublina i Chełma. W marcu 2014 r. skład pociągu TLK Hetman z Zamościa do Poznania został zlikwidowany - pozostawiono jedynie skład na trasie Rzeszów - Poznań, natomiast od Zamościa do Rzeszowa wprowadzono kolejową komunikację zastępczą (autobus)[7].
W kolejnych latach przywrócono bezpośrednie pociągi pośpieszne w kierunku Warszawy i Wrocławia. Od 2024 r. uruchomiono całoroczne pociągi do Bełżca[8].
Współcześnie[edytuj | edytuj kod]
Obecnie stacja Zamość obsługuje połączenia pospieszne – pociągi InterCity[9] do stacji:
- Hrubieszów Miasto (przez: Werbkowice),
- Świnoujście (przez: Lublin, stację Warszawa Centralna, Poznań, Szczecin),
- Wrocław Główny (przez: Biłgoraj, Stalową Wolę, Leżajsk, Rzeszów, Kraków, Katowice, Opole)
oraz połączenia osobowe – pociągi Regio do stacji/przystanków:
- Bełżec[10] (przez: Zawadę, Zwierzyniec, Susiec),
- Lublin Główny (przez: Zawadę, Krasnystaw, Świdnik),
- Zamość Wschód.
Powiązania komunikacyjne[edytuj | edytuj kod]
Z pobliskim centrum i innymi częściami miasta stacja połączona jest liniami autobusowymi nr:
- 0 Os. Słoneczny Stok – Płoskie (wybrane kursy: Siedliska)
- 1 Os. Energetyk – Szczebrzeska pętla
- 2 Szczebrzeska pętla – Jatutów (wybrane kursy: Kalinowice, Pniówek)
- 8 Szczebrzeska pętla – Szopinek (wybrane kursy: Hrubieszowska Gr. Miasta)
- 11 Lwowska POM – Szczebrzeska pętla
- 17 Karolówka Cmentarz – Os. Majdan
- 33 Zamoyskiego myjnia – Hubale (wybrane kursy: Wychody)
- 35 Wólka Wieprzecka Remiza – Szczebrzeska pętla
- 40 Cześniki – Szczebrzeska pętla
- 42 Szczebrzeska pętla – Pniówek
- 47 Szczebrzeska pętla – Sitno LODR (wybrane kursy: Stanisławka).
Obsługuje je przystanek Szczebrzeska ZOO.
Na placu przed stacją kolejową znajduje się postój TAXI.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Największe i najmniejsze stacje w Polsce. [w:] utk.gov.pl [on-line]. [dostęp 2019-12-18].
- ↑ Urząd Transportu Kolejowego: Wymiana pasażerska - Dane o stacjach 2022. [dostęp 2023-09-17].
- ↑ Zamość: Miasto kupiło dworzec. Teraz trzeba milionów na remont. 2015-08-06. [dostęp 2015-08-06].
- ↑ PKP już otwarta!. 2020-06-09. [dostęp 2020-06-09].
- ↑ Archiwum rozkładów jazdy. [dostęp 2009-12-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-07)].
- ↑ Kolejowo o Zamościu. [dostęp 2009-12-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-07)].
- ↑ Marcowa korekta rozkładu jazdy PKP Intercity, 2014 r.
- ↑ Nowe całoroczne połączenia kolejowe. [dostęp 2024-01-01].
- ↑ Taryfa biletowa wspólna z połączeniami TLK (sumowanie przejechanych kilometrów).
- ↑ Wybrane kursy wydłużone do stacji Hrebenne.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zamość w Atlasie Kolejowym Polski, Czech i Słowacji – www.atlaskolejowy.net
| Zamość | ||
| Linia 72 Zawada – Hrubieszów Miasto (8,937 km) | ||
  odległość: 2,489 km |  | odległość: 1,867 km |
