Zamczysko na Łysinie

Zamczysko
Ilustracja
stanowisko dokumentacyjne
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Mezoregion

Beskid Mały

Data utworzenia

2009

Akt prawny

Rozporządzenie nr 8/09 Wojewody Śląskiego z dnia 12 czerwca 2009 r.[1]

Powierzchnia

0,872 ha[1]

Położenie na mapie gminy Łękawica
Mapa konturowa gminy Łękawica, w centrum znajduje się punkt z opisem „Zamczysko”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Zamczysko”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Zamczysko”
Położenie na mapie powiatu żywieckiego
Mapa konturowa powiatu żywieckiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Zamczysko”
Ziemia49°44′52″N 19°18′18″E/49,747778 19,305000
Multimedia w Wikimedia Commons

Zamczysko lub Skamieniałe Miasto – osuwisko skalne na Łysinie (zwanej też Ścieszków Groniem) w Beskidzie Małym[2]. Znajduje się na południowej stronie szczytu, tuż pod jego szczytem. Jest to skalny wąwóz z pionowymi ścianami, wielkimi głazami i jaskiniami. Wysokość ścian dochodzi do kilkunastu metrów. Miejsce to znane było już Andrzejowi Komonieckiemu, który w „Dziejopisie żywieckim” tak o nim pisał: ... w górze Łysinie są dziury albo lochy szerokie i głębokie, między wielkimi skałami w ziemi będące, które skryte są i dość ich nie można”. Najgłębszą i najdłuższą z tych jaskiń jest Jaskinia Lodowa w Zamczysku o długości 59 m i głębokości 10 m. Znana jest z tego, że jeszcze w czerwcu stwierdzono występowanie w niej lodowych stalaktytów. Jest to najniżej położona w Polsce jaskinia, w której w lecie obserwowano występowanie lodu. Oprócz niej jest kilka mniejszych jaskiń, mających długość tylko kilku metrów. Są to: Odgruzowana Zimna Nora, Szczelina w Bloku, Ciasna Szczelina oraz Śmietnik[2].

Zamczysko porasta las bukowy z domieszką klonów, jarzębin, brzóz oraz krzakami malin. Z ciekawszych gatunków paproci występują w nim: zanokcica skalna, zanokcica zielona, paprotka zwyczajna, są też rzadkie gatunki mchów. Od 2009 r. obszar Zamczyska o powierzchni 0,87 ha objęty został ochroną jako stanowisko dokumentacyjne „Zamczysko na Ściszków Groniu”[2].

Jak z wieloma tego typu miejscami, również z Zamczyskiem wiążą się legendy. Według jednej z nich istnieje stąd podziemne przejście aż na Babią Górę. Ludowe przekazy mówią, że kiedyś mieszkał tutaj piekarz[2].

Wspinaczka skalna[edytuj | edytuj kod]

Skały Zamczyska są atrakcyjne również dla wspinaczy skałkowych i dla uprawiających bouldering. W latach 70. XX wieku wspinano się tutaj metodą „na wędkę”. Wspinacze przeszli kilkanaście dróg wspinaczkowych. Najtrudniejsza z nich ma VI.4+ w skali trudności Kurtyki. W 1988 r. Krzysztof Małysz, Piotra Antecki i Czesław Szura na trzech najbardziej do tego celu nadających się ścianach wykonali zabezpieczenia (stałe przeloty)[3].

Skały Zamczyska mają wysokość do 12 m. W latach 70. XX wieku wspinano się tutaj metodą „na wędkę”. Wspinacze przeszli kilkanaście dróg wspinaczkowych. Najtrudniejsza z nich ma VI.4+ w skali trudności Kurtyki. W 1988 r. na trzech najbardziej do tego celu nadających się ścianach wspinacze wykonali zabezpieczenia (stałe przeloty)[3], na pozostałych wspinaczka tradycyjna (trad). W 2019 r. było już 26 dróg. Oprócz nich są 33 drogi dla boulderingowców. Ich trudności podano w skali francuskiej[4].

Kula
  1. Nagły atak druciarza; VI.2+
  2. Flamingo k...wa; VI.2+
  3. Szczyty nietoperza; VI.3
  4. Kometa Marleya; VI.4
  5. Kwasy; VI.4+
El Cap
  1. Pozdrowienia z fatherlandu; V, trad
  2. Ryski; VI.2
  3. Dilferek; VI
  4. Mściciel na mountainbiku; V+, trad
  5. Mściciel na alufelgach; IV, trad
  6. Alufelgi wprost; V, trad
  7. Prawe alufelgi; V+, trad
  8. Danie drwala; IV, trad
  9. Droga do gwiazd; V+, trad
  10. Jim and Andre; VI
  11. ''Lewy Kisiel; VI
  12. Prawy Kisiel; VI
  13. Kancik; VI.1
  14. Świecznik; VI.3?
  15. Prawy świecznik; VI
Zocha
  1. Śmierć dziecioroba; V+
  2. Kant; VI?
  3. Komin; V
  4. Brasil; VI.3+
  5. Środek Zochy; VI.1
  6. Prawa Zocha; VI.1
  7. Bez nazwy; 6b
  8. Bez nazwy; 6a+
  9. Bez nazwy; 6a
  10. Bez nazwy; 6a
  11. Bez nazwy; 6a
  12. Bez nazwy; 6a
  13. Bez nazwy; 7b
  14. Bez nazwy; 6c
Nad jaskinią
  1. Lewa ryska; 6b
  2. Bez nazwy; 6c
  3. Bez nazwy; 6a
  4. Zacięcie; 4
  5. Bez nazwy; 4
  6. Okap nad jaskinią; 6a
  7. Bez nazwy; 5
  8. Wyjście z mroku; 7c?
  9. Prawa ryska; 4
Dzwon
  1. Gruby trawers; 6c
  2. Dominator; 7c
  3. Electric blue; 7a
  4. Zaklinacz deszczu; 7a
  5. Prawy kant; 7a+
  6. Estetyczny filarek; 5+
  7. Ryska za Dzwonem; 5
  8. Bez nazwy; 6c
  9. Bez nazwy; 4
  10. Bez nazwy; 6b
  11. Bez nazwy; 6bb+
  12. Bez nazwy; 7a
  13. Chromosom; 7a[4].

Zamczysko znajduje się w granicach wsi Łysina i Kocierz Rychwałdzki w województwie śląskim, w powiecie żywieckim[5].

Szlaki turystyczne
szlak turystyczny zielony Kocierz Rychwałdzki – Ścieszków Groń – Przełęcz Płonna – Kucówki – Czarne Działy – Gibasówka – Wielki Gibasów Groń – Przełęcz pod Mladą Horą – Mlada Hora – rozstaje Anuli – Smrekowica – rozdroże pod Smrekowicą – Suwory – Krzeszów[6]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Stanowisko dokumentacyjne Zamczysko na Ściszków Groniu, [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [online], Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska [dostęp 2018-10-24].
  2. ↑ a b c d Radosław Truś, Beskid Mały. Przewodnik, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2008, s. 167–168, ISBN 978-83-62460-50-2.
  3. ↑ a b Szczyty Beskidu Małego. Ścieszków Groń [online] [dostęp 2015-10-07].
  4. ↑ a b Grzegorz Rettinger, Beskidy Zachodnie i Pogórze. Przewodnik wspinaczkowy, Kraków: wspinanie.pl, 2019, s. 111–117, ISBN 978-83-947825-2-8.
  5. ↑ Geoportal. Mapa lotnicza [online] [dostęp 2024-02-17].
  6. ↑ Beskid Mały. Mapa 1:50 000, Kraków: compass, 2014, s. 2, ISBN 978-83-7605-329-5.
Formacje skalne Beskidów Zachodnich
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zamczysko_na_Łysinie&oldid=73234932”