Zamch
| wieś | |
 Centrum wsi | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna | 84 |
| Kod pocztowy | 23-413[4] |
| Tablice rejestracyjne | LBL |
| SIMC | 0896172[5] |
Położenie na mapie gminy Obsza  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu biłgorajskiego  | |
 50°19′02″N 23°01′38″E/50,317222 23,027222[1] | |
Zamch (ukr. Замх, dawniej również Zamek[6]) – wieś w Polsce, położona w województwie lubelskim, w powiecie biłgorajskim, w gminie Obsza[7][5]. Leży na Płaskowyżu Tarnogrodzkim i Równinie Biłgorajskiej.
W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa zamojskiego.
Na terenie wsi utworzono dwa sołectwa: Zamch I i Zamch II[8]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 1405 mieszkańców i była największą co do liczby ludności miejscowością gminy[9].
Wieś jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii św. Jozafata Kuncewicza[10].
| W obszar wsi Zamch wchodzą jako integralne części[11] | ||
|---|---|---|
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
| 0896189 | Nawozy | część wsi |
| 0896195 | Parcela | część wsi |
| 0896203 | Pardasówka | część wsi |
| 0896210 | Podkolonia | część wsi |
| 0896226 | Załom Duży | część wsi |
| 0896232 | Załom Mały | część wsi |
| 0896249 | Zamosty | część wsi |
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wieś królewska Zamech w 1515 należała do grodu w Leżajsku[12], a w 1589 położona była w starostwie niegrodowym zamechskim w ziemi przemyskiej województwa ruskiego[13]. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 1405 mieszkańców[9] i była największą miejscowością gminy Obsza. Wieś położona w powiecie przemyskim, była własnością Marii Kazimiery Sobieskiej, została spustoszona w czasie najazdu tatarskiego w 1672 roku[14].
W Zamchu polowali Zygmunt August i Stefan Batory. W utworze Jana Kochanowskiego Dryas Zamechska (Dryas Zamchana Polonice et Latine; Pan Zamchanus) podczas polowania w pobliżu miejscowości Zamch król Stefan Batory spotyka driady[15].
Urodzeni w Zamchu[edytuj | edytuj kod]
- Rafał Hadziewicz (1803-1886) – malarz, współzałożyciel „Zachęty”
- Antoni Wróbel ps. „Burza-Anton” – dowódca oddziału partyzanckiego BCh, uczestnik największej bitwy partyzanckiej w Polsce, nad rzeką Sopot, zwanej bitwą pod Osuchami. Poległ wraz z oddziałem w walce w uroczysku Maziarze 24 czerwca 1944 roku
Produkcja rolna[edytuj | edytuj kod]
Dominującą produkcją rolną jest tytoń, uprawa zbóż, poza tym hodowla trzody i bydła mlecznego. W uprawach dominuje pszenica ozima i jęczmień jary. Powiększa się areał uprawy truskawek i ziemniaków. Zbyt duże rozdrobnienie gruntów rolnych spowalnia wprowadzanie produkcji wielkotowarowej. Średnia gospodarstw rolnych to 3,5–10 ha. z czego 1/4 zajmują łąki.
Infrastruktura[edytuj | edytuj kod]
Zamch jest wsią zmechanizowaną; 2 sklepy spożywcze, 1 przemysłowy, bar, szkoła, sala gimnastyczna, kościół i samodzielna parafia. Dobra sieć drogowa i dogodne połączenia komunikacyjne. Całkowita telefonizacja, sieć wodociągowa i kanalizacja. Swobodny dostęp do sieci Internet. Duża i dobrze rozmieszczona sieć sprzedaży detalicznej.
Obiekty zabytkowe[edytuj | edytuj kod]
- Cerkiew greckokatolicka z 1842 roku, od 1875 prawosławna, obecnie kościół pw. św. Jozafata
- Zespół cmentarzy: najstarszego, unicko-prawosławnego, prawosławnego i rzymskokatolickiego[16].
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Zamchu -
Kościół św. Jozafata i św. Praksedy, dawna cerkiew unicka -
Pozostałość nowego cmentarza prawosławnego w Zamchu -
Cmentarz unicko-prawosławny, grupa nagrobków z XIX w.
_-_DSC04365_v1.jpg)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 157950
- ↑ Wieś Zamch w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-01-15], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1585 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ Główny Urząd Statystyczny, Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej : opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych. T. 4, Województwo lubelskie, 1924, s. 6.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ BIP gminy, sołectwa [dostęp 2023-12-12]
- ↑ a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2023
- ↑ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom XV cz.2 [online], dir.icm.edu.pl [dostęp 2019-07-11] (pol.).
- ↑ Aleksander Jabłonowski, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. T. 7. Ziemie ruskie. Ruś Czerwona. Cz. 1, Warszawa 1901, s. 24.
- ↑ Andrzej Gliwa, Wykaz zniszczeń we wsiach i miastach ziemi przemyskiej po najeździe tatarskim z 1672 roku : (cz. I), w: Prace Historyczno-Archiwalne, Tom 13 (2003), Rzeszów 2003, s. 182.
- ↑ Zob. tekst utworu w Wikiźródłach
- ↑ D. Kawałko, Cmentarze województwa zamojskiego, Państwowa Służba Ochrony Zabytków, Zamość 1994, s. 170-171.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zamch, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 365.
- Zamch, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 712.
