Złotniczka (ptak)
| Guaruba guarouba[1] | |||
| (J.F. Gmelin, 1788) | |||
 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek | złotniczka | ||
| Synonimy | |||
| | |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
 kolor czerwony – aktualny zasięg występowania; szachownicą oznaczono obszary, na których wymarła | |||
Złotniczka[5], konura złota[6] (Guaruba guarouba) − gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny papugowatych (Psittacidae), zamieszkujący północną Brazylię. Upierzenie żółtozłote z kontrastującymi zielonymi lotkami. Gatunek narażony na wyginięcie; rzadko spotykany w hodowlach[7].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Złotniczka jest jedynym przedstawicielem monotypowego rodzaju Guaruba[5][8]. Bywała też zaliczana do rodzaju Aratinga[3][9]. Nie wyróżnia się podgatunków[3][8].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała 33–36 cm. Masa ciała około 270 g[7].
W ubarwieniu złotniczki przeważa barwa żółta, jedynie lotki są zielone. Ptak ma duży, silny dziób o ostrych brzegach. Obszar wokół oczu jest jasnoróżowy, podobnie nogi. Obie płcie wyglądają identycznie. Kolorystyka młodych osobników jest bardziej matowa, z mniejszą ilością koloru żółtego, większy obszar zajmuje barwa zielona. Głowy i dzioby młodych są przeważnie zielone, grzbiet zielono-żółty, górna część ogona w większości zielona, pierś zielonawa, obszar wokół oczu jasnozielony, natomiast nogi brązowe[10].
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Konura złota występuje w północnej części Brazylii – na południe od Amazonki. Zamieszkuje wilgotne nizinne lasy deszczowe do 500 m n.p.m., sporadycznie odwiedza też lasy typu varzéa czy łąki z rozrzuconymi drzewami[7].
Populacja tych ptaków, którą badano w 1986, w ciągu roku zamieszkiwała dwa różne siedliska. Podczas sezonu bez lęgu, co zbiegło się z suszą, zajmowały wysoki las. Natomiast podczas sezonu lęgowego ptaki opuściły las i przeniosły się na otwarte obszary, takie jak pola rolnicze, na skraju lasu[11].
Zachowanie[edytuj | edytuj kod]
Żyje w grupach 3–30 osobników[7].
Składa od 3 do 5 jaj, które wysiaduje samica przez 25–30 dni. Młode są w pełni opierzone po około 10 tygodniach od wyklucia[7].
Żywi się owocami, nasionami i orzechami.
Status i zagrożenia[edytuj | edytuj kod]
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) od 2013 roku uznaje złotniczkę za gatunek narażony na wyginięcie (VU – vulnerable); wcześniej, od 1994 roku miała ona status gatunku zagrożonego wyginięciem (EN – endangered). Liczebność populacji, według szacunków, zawiera się w przedziale 10 000 – 19 999 osobników. Trend liczebności populacji uznaje się za spadkowy. Główne zagrożenia dla gatunku to niszczenie i fragmentacja siedlisk wskutek budowy dróg, rozwoju osadnictwa oraz pozyskiwania drewna. Nielegalny odłów tych ptaków na handel jest obecnie prowadzony na znacznie mniejszą skalę niż dawniej i nie stanowi poważnego zagrożenia dla populacji[4]. Gatunek został wymieniony w Załączniku I konwencji CITES[12].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Guaruba guarouba, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Guaruba, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2010-10-30] (ang.).
- ↑ a b c d Golden Parakeet (Guarouba guarouba). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2020-10-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-23)]. (ang.).
- ↑ a b BirdLife International, Guaruba guarouba, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2017, wersja 2016-3 [dostęp 2017-02-09] (ang.).
- ↑ a b Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Plemię: Arini Gray,GR, 1840 (1825) (Wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-10-21].
- ↑ P. Mielczarek, W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, 1999. ISSN 0550-0842.
- ↑ a b c d e Golden Conure (Guaruba guarouba). [w:] Parrot Encyclopedia [on-line]. World Parrot Trust. [dostęp 2020-10-21]. (ang.).
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Parrots, cockatoos. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-10-20]. (ang.).
- ↑ D. Lepage: Golden Parakeet Guaruba guarouba. [w:] Avibase - Światowa baza danych ptaków [on-line]. [dostęp 2020-10-21]. (ang.).
- ↑ Joseph. M Forshaw: Parrots of the World; an identification guide. Ilustrowany przez Frank Knight. Princeton University Press, 2006. ISBN 0-691-09251-6.
- ↑ David C. Oren, Novaes, Fernando. Observations on the golden parakeet Aratinga guarouba in Northern Brazil. „Biological Conservation”. 36 (4), s. 329–337, 1986. DOI: 10.1016/0006-3207(86)90008-X.
- ↑ Guaruba guarouba. [w:] Species+ [on-line]. UNEP-WCMC, CITES Secretariat. [dostęp 2020-10-21]. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).