Wyspa Chrząszczewska
 Wyspa widziana z przeciwległego brzegu | |
| Kontynent | |
|---|---|
| Państwo | |
| Akwen | cieśnina Dziwna |
| Powierzchnia | 10 km² |
Położenie na mapie gminy Kamień Pomorski  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kamieńskiego  | |
 53°57′50″N 14°44′03″E/53,963889 14,734167 | |
 | |
Wyspa Chrząszczewska – wyspa w północno-zachodniej Polsce, w województwie zachodniopomorskim w gminie Kamień Pomorski; powierzchnia ok. 10 km²[1], leży na Dziwnie. Jest połączona ze stałym lądem mostem w okolicach Kamienia Pomorskiego. Od północy wyspę ogranicza Zalew Kamieński, od wschodu zatoka Promna, od południa Zatoka Cicha, natomiast od zachodu i południowego zachodu – Dziwna.
Na Wyspie Chrząszczewskiej położone są trzy wsie – Chrząszczewo, Chrząszczewko i Buniewice. W zachodniej części wyspy, przy wsi Buniewice znajduje się wzniesienie Wyżawa (26,6 m n.p.m.).
Na północ od wsi Chrząszczewo znajduje się megalityczny kurhan[2] oraz szyby Kopalni Ropy Naftowej w Buniewicach53°58′43,151″N 14°43′46,560″E/53,978653 14,729600[3].
Podczas II wojny światowej na wyspie stacjonowały niemieckie wyrzutnie rakietowe broni typu V[4].
Teren wyspy został objęty obszarem specjalnej ochrony ptaków „Zalew Kamieński i Dziwna” oraz specjalnym obszarem ochrony siedlisk „Ujście Odry i Zalew Szczeciński”[5][6].
Do 1945 r. stosowano niemiecką nazwę Insel Gristow[7] pochądzącą – analogicznie, jak nazwa obecna – od nazwy wsi Chrząszczewo (niem. Gristow). W 1949 r. ustalono polską nazwę Wyspa Chrząszczewska[8].
W latach 1954–1959 w granicach miasta Kamienia Pomorskiego[9][10]. 31 grudnia 1959 r. wyłączono ją z jego obszaru i włączono do gromady Kamień Pomorski[11].
Głaz Królewski[edytuj | edytuj kod]
Na północ od miejscowości Buniewice znajduje się wielki kamień zwany Głazem Królewskim lub Czarcim Kamieniem, pozostałość wielkiego głazu narzutowego, częściowo zużytego jako materiał do budowy dróg. Głaz ma 20 m obwodu – tylko na ok. 3 metry wystaje ponad powierzchnię wody. To na nim miał według legendy Bolesław III Krzywousty odbierać defiladę floty pomorskiej w 1121. Prawdopodobnie od niego wzięła się nazwa miasta Kamień Pomorski[12].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Słownik geograficzno-krajoznawczy Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998, s. 262. ISBN 83-01-12677-9.
- ↑ Wyspa Chrząszczewska. www.pascal.pl. [dostęp 2009-04-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2 kwietnia 2015)].
- ↑ Państwowy Instytut Geologiczny
- ↑ Wrzesław Mechło, Jan Mechło: Wojenne tajemnice Pomorza. Świnoujście: Wydawnictwo Krajoznawcze "Gryf", s. 23. ISBN 83-911613-3-1.
- ↑ Arkusz 1/3 – Mapa Zalew Kamieński i Dziwna PLB320011. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, 2013-11.
- ↑ Arkusz 1/9 – Mapa Ujście Odry i Zalew Szczeciński PLH320018. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, 2013-11.
- ↑ Arkusz 2054 Cammin. W: Topografische Karten (Meßtischblätter) 1:25 000. Reichsamt für Landesaufnahme, 1925.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji Publicznej z dnia 11 lutego 1949 r. o przywróceniu i ustaleniu nazw miejscowości (M.P. z 1949 r. nr 17, poz. 225, s. 6)
- ↑ Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Szczecinie z dnia 30 listopada 1954 r., Nr. 15, Poz. 67
- ↑ Dz.U. z 1959 r. nr 66, poz. 406
- ↑ Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 4 grudnia 1959 r. ws. zmiany granic miast (Dz.U. z 1959 r. nr 66, poz. 406)
- ↑ Co zwiedzić? - Wyspa Chrząszczewska (Kamień Pomorski) [online], web.archive.org, 2 kwietnia 2015 [dostęp 2022-08-03] [zarchiwizowane z adresu 2015-04-02].