Wymiar Północny Unii Europejskiej

Wymiar Północny – inicjatywa Unii Europejskiej zajmująca się kształtowaniem polityki wobec Europy Północnej, obejmującej Islandię, Norwegię, region Morza Bałtyckiego oraz północno-europejskie obszary Rosji. Poza państwami wymienionymi wyżej, zakładano również możliwość współpracy z USA i Kanadą. Koncepcja ta została zainicjowana w 1997 roku przez premiera Finlandii na konferencji Rady Regionu Morza Barentsa w Rovaniemi – Paavo Lipponena.

Unia Europejska

Ten artykuł jest częścią serii o: Relacjach zewnętrznych Unii Europejskiej

Polityka zewnętrzna Unii Europejskiej Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa Rada Europejska Przewodniczący Rady Europejskiej Rada Unii Europejskiej ds. ogólnych i stosunków zewnętrznych Wysoki przedstawiciel Europejska Służba Działań Zewnętrznych Inne działania zewnętrzne Unii Europejskiej Komisarz ds. współpracy międzynarodowej, pomocy humanitarnej i reagowania kryzysowego Komisarz ds. rozszerzenia i polityki sąsiedztwa Reprezentacje Komisji Europejskiej w krajach trzecich Stosunki z państwami europejskimi Oficjalni kandydaci Czarnogóra • Islandia • Serbia • Turcja • Macedonia Północna Proces stabilizacji i stowarzyszenia Bośnia i Hercegowina • Albania Pozostali Kosowo EFTA / EOG Szwajcaria • Norwegia • Liechtenstein Europejska Polityka Sąsiedztwa Partnerstwo Wschodnie Mołdawia • Azerbejdżan • Armenia • Ukraina • Gruzja • Białoruś Unia na rzecz Regionu Morza Śródziemnego Izrael • Maroko • Tunezja • Algieria Wymiar Północny Polityka arktyczna Unii Europejskiej Stosunki z koloniami i obszarami zamorskimi państw członkowskich duńskie Grenlandia • Wyspy Owcze francuskie Nowa Kaledonia • Polinezja Francuska • Majotta • Wallis i Futuna • Saint-Pierre i Miquelon niderlandzkie Aruba, Bonaire, Curaçao, Saba, Sint Eustatius, Sint Maarten Główne kierunki polityki zagranicznej Unii Państwa OACPS Republika Zielonego Przylądka • RPA Rosja Relacje transatlantyckie USA • Kanada Azja i Pacyfik Chiny • Indie • Australia • Nowa Zelandia • Japonia • Iran Relacje latynoamerykańskie Brazylia • Chile • Argentyna Stolica Apostolska Współpraca z organizacjami międzynarodowymi NATO a Unia Europejska Unia Zachodnioeuropejska a Unia Europejska ONZ a Unia Europejska Tematy powiązane Polityka bezpieczeństwa • CSDP • Misje ESDP • Eurosfera • CARDS • TACIS • MEDA • TAIEX

Korzenie tej koncepcji sięgają jednak przynajmniej początku lat 90., kiedy to, wskutek zakończenia zimnej wojny, mapa geopolityczna Europy Północnej uległa znaczącym zmianom. Wiązał się z odzyskaniem niepodległości przez państwa bałtyckie, co odegrało dużą rolę w powstawaniu różnorakich organizacji^[1]. Duże znaczenie dla rozwoju koncepcji Wymiaru Północnego miała konferencja ministrów spraw zagranicznych krajów członkowskich Unii Europejskiej, która odbyła się w Helsinkach 11 i 12 listopada 1999 r. pod fińskim przewodnictwem Unii Europejskiej.

Obszary działań[edytuj | edytuj kod]

Jego zamiarem jest zapewnienie wspólnej płaszczyzny dla promowania dialogu i wymiernej współpracy, jak również wzmocnienie stabilności i wspomaganie integracji ekonomicznej, konkurencyjności i zrównoważonego rozwoju w Północnej Europie.

• Współpraca ekonomiczna
• Wolność, bezpieczeństwo i sprawiedliwość
• Bezpieczeństwo zewnętrzne
• Badania, edukacja i kultura
• Środowisko, bezpieczeństwo nuklearne i zasoby naturalne
• Dobrobyt społeczny i opieka zdrowotna, włączając zapobieganie chorobom zakaźnym i związanym ze stylem życia oraz promocja współpracy pomiędzy służbą zdrowia i opieką społeczną.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

• Rada Nordycka
• Rada Regionu Morza Barentsa
• Rada Państw Morza Bałtyckiego
• Europejska Polityka Sąsiedztwa
  • Unia na rzecz Regionu Morza Śródziemnego
  • Partnerstwo Wschodnie
• Rada Arktyczna
• Polityka arktyczna Unii Europejskiej
• Grenlandia a Unia Europejska

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

• Strona polska poświęcona Wymiarowi
• Strona Komisji Europejskiej
• Northern Dimension. northerndimension.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-11-21)].
• Ocena prezydencji Szwecji w UE. Styczeń- czerwiec 2001 r., Ekspertyza na posiedzenie Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej Senatu RP 2 lipca 2001. rcie.lodz.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2004-08-25)].
• "Północny wymiar" w polityce Unii Europejskiej. biurose.sejm.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-09-24)].
• Deklaracja dotycząca polityki Wymiaru Północnego
• Dokument ramowy polityki Wymiaru Północnego