Wydział Lekarski Uniwersytetu Warszawskiego

Gmachy Uniwersytetu Warszawskiego przy ul. Krakowskie Przedmieście. Po prawej budynek, w którym siedzibę miał Wydział Lekarski UW (w centrum dawna Biblioteka Główna)

Wydział Lekarski Uniwersytetu Warszawskiego – istniejący w latach 1816–1950 (z przerwami), wydział Uniwersytetu Warszawskiego zajmujący się kształceniem w zakresie nauk medycznych. Na jego bazie w 1950 utworzono Akademię Medyczną w Warszawie (w 2008 przekształconą w Warszawski Uniwersytet Medyczny).

1 września 2022 roku, po ponad 70 letniej przerwie, ponownie utworzony został na Uniwersytecie Warszawskim Wydział Medyczny[1]. Kształcenie na kierunku lekarskim zostało wznowione 1 października 2023 roku.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Należał do grupy pięciu wydziałów powstałych wraz z utworzeniem uniwersytetu w 1816 (obok Wydziału Prawa, Wydziału Filozoficznego, Wydziału Teologicznego oraz Wydziału Nauk i Sztuk Pięknych)[2]. Powstał w oparciu o założoną w 1809 Akademię Lekarską w Warszawie, której dziekanem był Jacek Dziarkowski[3]. Wydział składał się z 10 katedr (Anatomii Teoretycznej i Praktycznej oraz Porównawczej; Farmacji, Farmakologii, Chemii Policyjnej i Prawnej; Fizjologii i Dietetyki; Patologii Ogólnej, Historii Medycyny i Propedeutyki; Materii Lekarskiej, Toksykologii i Formularza, czyli Receptury; Chirurgii Teoretycznej; Chirurgii Operacyjnej; Patologii i Terapii Szczegółowej; Położnictwa, Chorób Ciężarnych, Położnic i Nowo narodzonych; Chorób Epizootycznych, Medycyny Prawnej i Policji Lekarskiej. Na wydziale pracowali m.in. Andrzej Franciszek Ksawery Dybek, Emilian Klemens Nowicki i Jan Bogumił Freyer[4].

W latach 1815-1830 wydział wydał 289 dyplomów lekarskich, chirurgicznych i farmaceutycznych. W 1831 w związku z zamknięciem uniwersytetu po powstaniu listopadowym przestał istnieć także wydział lekarski[3].

Do spuścizny wydziału nawiązywała utworzona 1 października 1857 Akademia Medyko-Chirurgiczna. Zajęła ona dawny gmach Wydziału Lekarskiego przy ulicy Jezuickiej 73. Zajęcia odbywały się także w Pałacu Kazimierzowskim i w Pałacu Staszica. Stanowisko pierwszego prezydenta Akademii powierzono Rosjaninowi Teodorowi Cycurynowi, które następnie przypadło prof. Andrzejowi Janikowskiemu. W gronie wykładowców znajdowali się ponadto: Tytus Chałubiński, Wiktor Feliks Szokalski, Ludwik Maurycy Hirszfeld, Henryk Hoyer, Aleksander Antoni Le Brun i Polikarp Girsztowt[3].

Wręczenie marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu doktoratu honoris causa Uniwersytetu Warszawskiego nadanego z wniosku Wydziału Lekarskiego UW

Po wznowieniu działalności uniwersytetu w 1915 przez 10 miesięcy studia medyczne prowadzone były w Oddziale Przygotowawczo-Lekarskim Wydziału Przyrodniczego. Sam Wydział Lekarski zaczął działać 24 sierpnia 1916, a jego dziekanem został Leon Kryński. W 1921 w dziedzinie medycyny nadano doktorat honoris causa Józefowi Piłsudskiemu. W 1926 wyodrębniono z niego Wydział Farmaceutyczny (jego dziekanem został Władysław Mazurkiewicz)[5] a w 1927 Wydział Weterynaryjny[6].

Po kampanii wrześniowej wydział prowadził działalność w konspiracji począwszy od października 1939. Inicjatorami tajnych kompletów byli Ludwik Antoni Paszkiewicz i Witold Orłowski[3] (zajęcia odbywały się także na terenie getta). Tajnym wydziałem kierował prof. Marian Grzybowski[7]. Część zajęć odbywała się w ramach otwartej 4 marca 1941 za zgodą okupanta Prywatnej Szkoły Zawodowej dla Pomocniczego Personelu Sanitarnego dr. Jana Zaorskiego. Wykładali w niej m.in. Aleksander Elkner, Edward Loth, Jan Zaorski, Franciszek Czubalski, Rajmund Barański, Marian Grzybowski, Jerzy Modrakowski, Władysław Kapuściński, Stanisław Przyłęcki i Maksym Nikonorow (dyrektorem naukowym był prof. Stefan Kopeć). Studiowało w niej około 1900 osób[3].

Po kapitulacji powstania warszawskiego tajne komplety dla studentów medycyny odbywały się w ewakuowanych szpitalach warszawskich w Milanówku, Brwinowie i Grodzisku Mazowieckim. W listopadzie 1944 w wydział rozpoczął jawną działalność na uwolnionej od hitlerowców Pradze. Dziekanem został prof. Tadeusz Butkiewicz[7]. Podczas wojny spośród 23 profesorów wykładających w 1939 zginęło lub zmarło 12[3].

Wiosną 1950 Wydział Lekarski wraz z Wydziałem Farmaceutycznym zostały usunięte z uniwersytetu i utworzono z nich Akademię Medyczną w Warszawie[8].

Z dniem 1 września 2022 utworzony został wydział medyczny.[9]

Spośród profesorów wydziału, rektorami Uniwersytetu Warszawskiego zostali wybrani:

Dziekani[edytuj | edytuj kod]

Według[10]:

Wykładowcy[edytuj | edytuj kod]

 Z tym tematem związana jest kategoria: Wykładowcy Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego.

Absolwenci[edytuj | edytuj kod]

 Z tym tematem związana jest kategoria: Absolwenci Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego.

Doktorzy honoris causa UW z wniosku Wydziału Lekarskiego[edytuj | edytuj kod]

Z wniosku Wydziału Lekarskiego doktorami honoris causa Uniwersytetu Warszawskiego zostali:

Inne osoby związane z Wydziałem[edytuj | edytuj kod]

 Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie związani z Wydziałem Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego.

Siedziba[edytuj | edytuj kod]

Do 1831 wydział miał siedzibę przy ul. Jezuickiej 73 (z gmachu tego korzystała także Akademia Medyko-Chirurgiczna działająca po likwidacji wydziału od 1857). Od 1862 głównym gmachem wydziału był Pałac Staszica[3].

Pod koniec XIX wieku wydział miał siedzibę w budynku po prawej stronie Biblioteki Głównej przy Krakowskim Przedmieściu. Część jego klinik znajdowała się przy ul. Teodora, a pozostałe w Szpitalu Dzieciątka Jezus, Szpitalu św. Ducha, Szpitalu św. Jana Bożego i Szpitalu św. Łazarza[11].

Pod koniec 1944, przed wyparciem Niemców z lewobrzeżnej Warszawy, wznowiony na Pradze wydział zaczął działalność w Szpitalu Przemienienia Pańskiego i zajmował pomieszczenia szkolne przy ul. Boremlowskiej 8/12 (tzw. Akademia Boremlowska). W 1945 siedzibą wydziału stał się odbudowywany gmach Medycyny Teoretycznej na terenie głównego kampusu uniwersyteckiego. Wydział zajął budynek Collegium Anatomicum oraz pomieszczenia w Państwowym Zakładzie Higieny. Kliniki znajdowały się w Szpitalu Dzieciątka Jezus oraz w Szpitalu Przemienienia Pańskiego (Praskim)[3].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Strona główna [online], Strona internetowa Wydziału Medycznego Uniwersytetu Warszawskiego [dostęp 2023-08-05] (pol.).
  2. ↑ Powstanie uczelni. uw.edu.pl. [dostęp 2017-08-16].
  3. ↑ a b c d e f g h i Historia. wum.edu.pl. [dostęp 2017-08-17].
  4. ↑ Warszawski Uniwersytet Medyczny: historia. wum.edu.pl. [dostęp 2017-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-06-30)].
  5. ↑ Wydział Lekarski Odrodzonego Uniwersytetu Warszawskiego (1916–1939). amwaw.edu.pl. [dostęp 2017-08-16].
  6. ↑ Historia. sggw.pl, 7 października 2009. [dostęp 2017-08-17].
  7. ↑ a b Tajny Wydział Lekarski Uniwersytetu Warszawskiego (1939-1944). amwaw.edu.pl. [dostęp 2017-08-16].
  8. ↑ Błażej Brzostek, Życie społeczne uniwersytetu 1945-1989, [w:] Dzieje Uniwersytetu Warszawskiego po 1945, red. Piotr M. Majewski, Warszawa 2016, s. 74.
  9. ↑ Wydział Medyczny [online], Uniwersytet Warszawski, 1 września 2022 [dostęp 2022-10-15] (pol.).
  10. ↑ Hanna Celnik, Magdalena Zielonka Poczet rektorów i dziekanów, wyd. Warszawski Uniwersytet Medyczny, Warszawa 2009, s. IX-X
  11. ↑ Wydział Lekarski Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego (1869-1915). amwaw.edu.pl. [dostęp 2017-08-16].
Uniwersytet Warszawski
Wydziały
Szkoły Doktorskie
Inne jednostki Dydaktyczne i Naukowe
Inne jednostki
Dawne

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wydział_Lekarski_Uniwersytetu_Warszawskiego&oldid=70993008”