Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1932 roku
Państwo | |||
---|---|---|---|
Rodzaj | wybory prezydenckie | ||
Data przeprowadzenia | 6 listopada 1932 (głosowanie powszechne) | ||
Podstawa prawna | |||
Głosowanie | |||
| |||
| |||
| |||
|
Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1932 roku – trzydzieste siódme wybory prezydenckie w historii Stanów Zjednoczonych. Na urząd prezydenta wybrano Franklina Delano Roosevelta, a wiceprezydentem został John Nance Garner.
Kampania wyborcza[edytuj | edytuj kod]
Wybory prezydenckie w 1932 roku odbywały się w cieniu wielkiego kryzysu[1]. Urzędujący prezydent Herbert Hoover, pomimo swojej niepopularności był w zasadzie jedynym możliwym kandydatem Partii Republikańskiej[2]. Delegaci, zebrani na konwencji w Chicago w czerwcu 1932 roku, ponownie nominowali Hoovera z Charlesem Curtisem jako kandydatem na wiceprezydenta[3]. W kampanii Hoover podtrzymywał hasła z 1928 roku, czyli utrzymanie prohibicji, ograniczenie imigracji, obniżenie taryf celnych i wyegzekwowanie spłaty długów wojennych[3]. Konwencja Partii Demokratycznej odbyła się w Chicago w dniach 27 czerwca – 2 lipca 1928[4]. Od początku było trzech liczących się kandydatów: F.D. Roosevelt, Al Smith oraz spiker Izby Reprezentantów John Garner[5]. Przed czwartym głosowaniem, Roosevelt, idąc za radą Jamesa Harleya, skonsultował się z kongresmanem Samem Rayburnem i zaproponował Garnerowi nominację wiceprezydencką[4]. Ten ostatni przystał na propozycję i przekazał głosy swoich delegatów Rooseveltowi, który dzięki temu uzyskał wymaganą większość[4]. Nominację Partii Socjalistycznej uzyskał Norman M. Thomas, a Komunistycznej Partii USA – William Foster[6]. Kandydat demokratów popierał interwencjonizm państwowy, a jego polityka gospodarcza została zawarta w planie Nowego Ładu[4]. Republikanie starali się dyskredytować Roosevelta, atakując nie tylko jego rewolucyjne poglądy gospodarcze, ale także jego stan zdrowia[7]. Zarzucali, cierpiącemu na chorobę Heinego-Medina demokracie, że jego ciało i umysł są sparaliżowane chorobą[7]. Jednak lepsze odczytywanie nastrojów społecznych i program gospodarczy mający wyciągnąć kraj z recesji zapewniły zwycięstwo Rooseveltowi[8].
Kandydaci[edytuj | edytuj kod]
Partia Demokratyczna[edytuj | edytuj kod]
-
F.D. Roosevelt -
John Garner
Komunistyczna Partia USA[edytuj | edytuj kod]
-
William Foster
Partia Republikańska[edytuj | edytuj kod]
-
Herbert Hoover -
Charles Curtis
Socjalistyczna Partia Ameryki[edytuj | edytuj kod]
-
Norman Thomas
Wyniki głosowania[edytuj | edytuj kod]
Głosowanie powszechne odbyło się 8 listopada 1932[6]. Roosevelt uzyskał 57,4% poparcia, wobec 39,6% dla Hoovera, 2,2% dla Thomasa i 0,4% dla Fostera[6]. Ponadto, około 180 000 głosów oddano na niezależnych elektorów, głosujących na innych kandydatów[6]. Frekwencja wyniosła 52,6%[9]. W głosowaniu Kolegium Elektorów Roosevelt uzyskał 472 głosy, przy wymaganej większości 266 głosów[10]. Na Hoovera zagłosowało 59 elektorów[10]. W głosowaniu wiceprezydenckim zwyciężył Garner, uzyskując 472 głosy, wobec 59 dla Curtisa[10].
Franklin Delano Roosevelt został zaprzysiężony 4 marca 1933 roku[11].
Kandydat na prezydenta | Partia | Głosowanie powszechne | Kolegium Elektorów | |
---|---|---|---|---|
Głosy | Procent | |||
Franklin Delano Roosevelt | Partia Demokratyczna | 22 829 501 | 57,4% | 472 |
Herbert Hoover | Partia Republikańska | 15 760 684 | 39,6% | 59 |
Norman Thomas | Socjalistyczna Partia Ameryki | 884 649 | 2,2% | 0 |
William Foster | Komunistyczna Partia Stanów Zjednoczonych | 102 221 | 0,4% | 0 |
Łącznie | 531 |
Kandydat na wiceprezydenta | Partia | Kolegium Elektorów |
---|---|---|
John Garner | Partia Demokratyczna | 472 |
Charles Curtis | Partia Republikańska | 59 |
Łącznie | 531 |
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ M. Jones: Historia USA. s. 519.
- ↑ A. Bartnicki: Historia Stanów Zjednoczonych Ameryki. s. 114.
- ↑ a b A. Bartnicki: Historia Stanów Zjednoczonych Ameryki. s. 115.
- ↑ a b c d L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 671.
- ↑ M. Jones: Historia USA. s. 520.
- ↑ a b c d US President – National Vote. Our Campaign. [dostęp 2017-10-17]. (ang.).
- ↑ a b L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 672.
- ↑ A. Bartnicki: Historia Stanów Zjednoczonych Ameryki. s. 116.
- ↑ Election of 1932. CountingTheVotes. [dostęp 2017-10-17]. (ang.).
- ↑ a b c Electoral College Box – 1932. NARA. [dostęp 2017-10-17]. (ang.).
- ↑ L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 673.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Maldwyn Jones: Historia USA. Gdynia: Latarnia, 2016. ISBN 978-83-65387-02-8. (pol.).
- Andrzej Bartnicki: Historia Stanów Zjednoczonych Ameryki. T. 4. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995. ISBN 83-01-11894-6. (pol.).
- Longin Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. Warszawa: Iskry, 1999. ISBN 83-207-1558-X. (pol.).