Wybory parlamentarne w Grecji w 2009 roku

Grecja
Godło Grecji
Ten artykuł jest częścią serii:
Ustrój i polityka
Grecji
Ustrój polityczny
Konstytucja
Władza ustawodawcza
Władza wykonawcza
Władza sądownicza
Kontrola państwowa
Finanse
Samorząd terytorialny
Partie polityczne
Wybory
Polityka zagraniczna

Wybory parlamentarne w Grecji w 2009 – wcześniejsze wybory do greckiego parlamentu, Izby Deputowanych przeprowadzone 4 października 2009. Zwycięstwo opozycyjnego PASOK zakończyło 5-letnie rządy Nowej Demokracji premiera Karamalisa i doprowadziło do powstania rządu Jeoriosa Andreasa Papandreu.

Organizacja wyborów[edytuj | edytuj kod]

Premier Kostas Karamanlis. 2 września 2009 ogłosił decyzję o organizacji wcześniejszych wyborów.

O rozpisanie wcześniejszych wyborów do parlamentu wystąpił w połowie swojego 4-letniego mandatu premier Kostas Karamanlis. Jego partia, Nowa Demokracja, od czasu wyborów w 2007 posiadała minimalną większość w parlamencie, obsadzając 151 spośród 300 miejsc. 2 września 2009 Karamanlis ogłosił decyzję o organizacji wcześniejszych wyborów. Ruch ten argumentował potrzebą odnowienia i wzmocnienia swojego mandatu politycznego, potrzebnego do przeprowadzenia niezbędnych reform w obliczu kryzysu gospodarczego. Dodał, że Grecję czekają dwa ciężkie lata, w tym kluczowy dla kursu gospodarki rok 2010, a decyzja o rozpisaniu wyborów stanowi akt odpowiedzialności za losy kraju. 3 września ogłosił datę wyborów na 4 października 2009 i skierował do prezydenta wniosek o rozwiązanie parlamentu. Prezydent Karolos Papulias 7 września 2009 rozwiązał parlament[1][2][3].

21 września 2009 Sąd Najwyższy (Areios Pagos) dopuścił do udziału w wyborach 23 spośród 28 partii politycznych, które wystąpiły z wnioskiem w tej sprawie[4]. Uprawnionych do głosowania było prawie 10 mln Greków. Zgodnie z ordynacją wyborczą, zwycięska partia automatycznie zyskiwała 40 mandatów w parlamencie, a pozostałe 260 rozdzielanych było według zasad ordynacji proporcjonalnej[5].

Sytuacja przed wyborami i kampania wyborcza[edytuj | edytuj kod]

Telewizyjna debata wyborcza w Grecji, 21 września 2009.

Rząd Karamanlisa był uwikłany w serię skandali korupcyjnych. Jeden z jego ministrów został oskarżony o przyjęcie łapówki w zamian za korzystne rozstrzygnięcie przetargu na budowę statków, dwaj inni byli oskarżeni o przekazanie państwowej ziemi klasztorowi na Górze Athos w zamian za mniej wartościowy jej ekwiwalent, a były minister pracy o nielegalne zatrudnianie imigrantów. Grecja zmagała się również ze skutkami globalnego kryzysu gospodarczego, zmniejszonymi wpływami do budżetu, potrzebą pożyczenia przez państwo 60 mld euro oraz według rządowych statystyk perspektywą deficytu budżetowego w 2010 na poziomie 5,8% PKB i długu publicznego przekraczającym 100% PKB. W rzeczywistości ustępujący rząd doprowadził kraj do 15,4% deficytu[6]. Ostatnie sondaże przedwyborcze wskazywały na sześcioprocentową przewagę opozycyjnego Panhelleńskiego Ruchu Socjalistycznego (PASOK) na czele z Jeoriosem Andreasem Papandreu. Pozostający w opozycji od 2004 PASOK, już w czerwcu 2009 odniósł zwycięstwo w wyborach do Parlamentu Europejskiego[1][2]. Na spadek poparcia dla władz miały także wpływ oskarżenia rządu o brak odpowiedniego przygotowania w czasie pożarów lasów w 2007 i w 2009 oraz w nieradzenie sobie z zamieszkami społecznymi, jakie wybuchły w kraju na przełomie 2008 i 2009[7][8].

W czasie kampanii wyborczej Papandreu zapowiedział odmienną od rządowej strategię walki z kryzysem, obiecując pakiet stymulujący gospodarkę o wartości 3 mld euro oraz podwyżkę podatków dla najbogatszych i pomoc najbiedniejszym obywatelom. Ogłosił program ożywienia gospodarki poprzez podwyżkę pensji i emerytur ponad wskaźnik inflacji w 2010. Premier Karamanlis uznał pomysły opozycji za nierealistyczne. Rząd zapowiedział zgoła inny plan wyjścia z kryzysu gospodarczego, którego głównym założeniem miał być surowy program oszczędnościowy, ograniczenie wydatków państwa i walka z uchylaniem się od płacenia podatków[7][8].

Wyniki wyborów[edytuj | edytuj kod]

Podział mandatów:

     PASOK

     ND

     KKE

     LAOS

     SYRIZA

Jeorios Andreas Papandreu, lider zwycięskiej partii PASOK, październik 2009.

Według oficjalnych wyników, zwycięstwo w wyborach odniósł opozycyjny PASOK, zdobywając 160 z 300 miejsc w parlamencie, co otworzyło mu drogę do utworzenia nowego rządu. Nowa Demokracja poniosła największą porażkę od czasu swego powstania w 1974. Premier Karamanlis złożył gratulacje Jeoriosowi Andreasowi Papandreu i ogłosił rezygnację ze stanowiska szefa partii. Oświadczył, że bierze odpowiedzialność za rezultat wyborów i rozpoczyna procedurę wyboru nowego lidera Nowej Demokracji, w której sam nie będzie uczestniczyć. Papandreu ogłosił "nowy rozdział" w greckiej polityce. Zapowiedział "uwolnienie potencjału" tkwiącego w jego kraju, walkę z korupcją, protekcjonizmem i bezprawiem, przywrócenie Grekom nadziei i wiarę w sukces. Jednocześnie ostrzegł społeczeństwo przed ciężkimi czasami walki z kryzysem – zadaniem, za które, jak powiedział, jest gotów wziąć odpowiedzialność[9][10].

6 października 2009 Papandreu został oficjalnie zaprzysiężony na stanowisku premiera w pałacu prezydenckim. Tego samego dnia przedstawił skład swojego gabinetu[11][12].

Oficjalne wyniki wyborów[13]:

Partia polityczna Liczba głosów % +/– Liczba mandatów +/–
Panhelleński Ruch Socjalistyczny (PASOK) 3 011 521 43,92 +5,82 160 +58
Nowa Demokracja (ND) 2 295 318 33,48 −8,38 91 −61
Komunistyczna Partia Grecji (KKE) 517 062 7,54 −0,61 21 −1
Ludowe Zgromadzenie Prawosławne (LAOS) 386 063 5,63 +1,83 15 +5
Radykalna Lewica (SYRΙΖΑ) 315 501 4,60 −0,44 13 −1
Ekolodzy-Zieloni (OP) 173 388 2,53 +1,48 0 -
Pozostałe partie 157 587 2,30 +0,29 0 -
Razem 7 041 570 (70,92%) 100% - 300 -

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Greece PM confirms election date. BBC News, 3 września 2009. [dostęp 2009-09-29]. (ang.).
  2. ↑ a b Prime minister calls for early parliamentary elections in October. France24, 3 września 2009. [dostęp 2009-09-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-09-05)]. (ang.).
  3. ↑ Greek parliament dissolved. the age.com.au, 8 września 2009. [dostęp 2009-09-29]. (ang.).
  4. ↑ Eίκοσι τρία κόμματα συμμετέχουν στις εκλογές. ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, 22 września 2009. [dostęp 2009-09-29]. (gr.).
  5. ↑ Greeks begin voting in snap poll. BBC News, 4 października 2009. [dostęp 2009-10-04]. (ang.).
  6. ↑ Dane z agencji Eurostat opublikowane w listopadzie 2010, wskazują na 15,4% deficytu budżetowego Grecji, w 2009 roku.
  7. ↑ a b Socialists set for comeback as Greece votes. Reuters, 4 października 2009. [dostęp 2009-10-04]. (ang.).
  8. ↑ a b Greeks vote in snap election after crisis-hit year. France24, 4 października 2009. [dostęp 2009-10-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-10-13)]. (ang.).
  9. ↑ Greece's Socialists win snap poll. BBC News, 5 października 2009. [dostęp 2009-10-05]. (ang.).
  10. ↑ Socialists oust conservatives in snap election. France24, 5 października 2009. [dostęp 2009-10-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-10-08)]. (ang.).
  11. ↑ New Greek PM sworn in, cabinet to be appointed Tuesday. Reuters, 6 października 2009. [dostęp 2009-10-06]. (ang.).
  12. ↑ Papandreou Sworn in as Greek Prime Minister, Prepares Cabinet. Bloomberg.com, 6 października 2009. [dostęp 2009-10-06]. (ang.).
  13. ↑ NationWide Seats Elected. Ministry of the Interior – National Elections, 5 października 2009. [dostęp 2009-10-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-06-10)]. (ang.).
Wybory i referenda w Grecji
Wybory parlamentarne w Grecji
Wybory głowy państwa w Grecji
Wybory do Parlamentu Europejskiego w Grecji
Referenda w Grecji

Grecja

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wybory_parlamentarne_w_Grecji_w_2009_roku&oldid=72515651”