Wybory parlamentarne w Albanii w 2021 roku
Albania  Ustrój i polityka Albanii Ustrój polityczny Konstytucja Władza ustawodawcza Władza wykonawcza Władza sądownicza Kontrola państwowa Finanse Samorząd terytorialny Partie polityczne Wybory Polityka zagraniczna |
Wybory parlamentarne w Albanii w 2021 roku – wybory do albańskiego Zgromadzenia XVI kadencji, liczącego 140 miejsc, które odbyły się 25 kwietnia 2021. Wybory zakończyły się zwycięstwem Socjalistycznej Partii Albanii, kierowanej przez Ediego Ramę, która zdobyła 48,68% ważnych głosów.
Ordynacja wyborcza[edytuj | edytuj kod]
Do jednoizbowego parlamentu wybieranych jest 140 deputowanych, poprzez ordynację proporcjonalną i okręgi wielomandatowe, których granice odpowiadają obwodom, stanowiącym podstawę podziału administracyjnego kraju. W okręgach wybieranych jest od 4 do 32 deputowanych, proporcjonalnie do ich liczby ludności. Obowiązuje próg wyborczy na poziomie 1% dla partii politycznych oraz 5% dla koalicji wyborczych. Przeliczanie głosów na mandaty odbywa się dwuetapowo. Najpierw są one rozdzielane przy pomocy metody D’Hondta pomiędzy listy wyborcze. Drugi etap dotyczy tylko koalicji i ma na celu ustalenie liczby mandatów przypadających poszczególnym partiom, które wchodzą w ich skład. Na tym etapie stosuje się metodę Sainte-Laguë.
Przebieg wyborów[edytuj | edytuj kod]
Od wyborów parlamentarnych 2013 Socjalistyczna Partia Albanii, kierowana przez Ediego Ramę zachowuje pozycję dominującej siły politycznej w Albanii. Wybory w 2017 potwierdziły dominację socjalistów na scenie politycznej, a ich przewaga nad pozostałymi ugrupowaniami politycznymi pozwalała na samodzielnie sprawowanie rządów. W 2020 wprowadzono szereg zmian w ordynacji wyborczej, dotyczących m.in. rozdziału mandatów na poszczególne okręgi wyborcze. Opozycyjna Demokratyczna Partia Albanii, kierowana przez Lulzima Bashę zarzuciła partii rządzącej łamanie zasad porozumienia najważniejszych ugrupowań politycznych, podpisanego 5 maja 2020[1]. Wybory w kwietniu 2021 poprzedziła fala demonstracji i starć między zwolennikami konkurencyjnych ugrupowań politycznych. Cztery dni przed wyborami w Elbasanie doszło do strzelaniny, w której zwolennik Demokratów zastrzelił członka komisji wyborczej, działającego w imieniu Socjalistycznej Partii Albanii[2]. Sondaże wyborcze z kwietnia 2021 potwierdzały niewielką różnicę poparcia dla obu głównych sił politycznych, przy czym sondaż przeprowadzony przez firmę Smith Research & Consulting wskazywał na zwycięstwo koalicji skupionej wokół Demokratycznej Partii Albanii[3].
W wyborach wystartowało 1841 kandydatów reprezentujących 25 partii i 3 komitety wyborcze (w tym 732 kobiety)[4]. Zakończyły się one po raz kolejny sukcesem Socjalistycznej Partii Albanii, która uzyskała podobnie jak w poprzednich wyborach 74 mandaty. Koalicja Partia Demokratyczna-Sojusz na rzecz zmian uzyskała 59 mandatów (o 13 więcej niż w poprzednich wyborach)[5]. Największe straty poniosły mniejsze ugrupowania, w tym trzecia siła polityczna w Albanii - Socjalistyczny Ruch Integracji, który wprowadził do nowej izby 4 deputowanych[5]. Po raz pierwszy od upadku komunizmu w Albanii w parlamencie znalazło się zaledwie cztery ugrupowania polityczne. Demokratyczna Partia Albanii nie uznała wyników wyborów, a Lulzim Basha wskazał szereg nadużyć w czasie kampanii przed wyborami, określając same wybory mianem "masakry wyborczej"[6]. Monika Kryemadhi, przewodnicząca Socjalistycznego Ruchu Integracji komentując wyniki wyborów uznała, że prawdziwymi zwycięzcami są oligarchowie i gangsterzy, a rządzącą partię oskarżyła o kupowanie głosów wyborców[7].
Oficjalne wyniki wyborów[edytuj | edytuj kod]
| Komitet Wyborczy | Przywódca | Liczba oddanych głosów | Procent oddanych głosów | Liczba Mandatów | |
|---|---|---|---|---|---|
| Socjalistyczna Partia Albanii | Edi Rama | 768 250 | 48,68 | 74 | |
| Demokratyczna Partia Albanii - Sojusz na rzecz zmian | Lulzim Basha | 622 265 | 39,43 | 59 | |
| Socjalistyczny Ruch Integracji | Monika Kryemadhi | 107 533 | 6,81 | 4 | |
| Socjaldemokratyczna Partia Albanii | Tom Doshi | 35 476 | 2,25 | 3 | |
| Nisma Thurje | Endrit Shabani | 10 216 | 0,65 | 0 | |
| Bindja Demokratike | Astrit Patozi | 8 238 | 0,52 | 0 | |
| Ruch na rzecz zmian | Jozefina Topalli | 7 049 | 0,45 | 0 | |
| Albańska Partia Ruchu Demokratycznego | Myslim Murrizi | 4 697 | 0,30 | 0 | |
| Partia Nowego Ruchu | Arian Galdini | 3 771 | 0,24 | 0 | |
| Partia Nowego Sojuszu Demokratycznego | Edmond Stojku | 3 222 | 0,2 | 0 | |
| Front Narodowy | Adriatik Alimadhi | 1 943 | 0,12 | 0 | |
| Pozostałe ugrupowania i partie | 5 624 | 0,35 | 0 | ||
| Łącznie | 1 578 284 | 100 | 140 |
W wyborach wzięło udział 1 578 284 uprawnionych do głosowania, frekwencja wyborcza wyniosła 46,29%[5].
Podział mandatów w okręgach wyborczych[edytuj | edytuj kod]
.svg)
Socjalistyczna Partia Albanii (SPA) odniosła zwycięstwo w 8 spośród 12 okręgów wyborczych. W okręgach: Kukës i Szkodra zwyciężyła Demokratyczna Partia Albanii (DPA). Kluczowy dla wyników wyborów był podział mandatów w okręgu stołecznym – SPA zdobyła w stolicy 18 mandatów, a DPA 11 mandatów[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Tiranë: Konsensus i partive politike për reformën zgjedhore = 2021-05-14 [online], evropaelire.org, 2020 (alb.).
- ↑ 1 person confirmed dead and 4 injured in Elbasan shooting = 2021-05-14 [online], newsbomb.al, 21 kwietnia 2021 (ang.).
- ↑ Del sondazhi i fundit për zgjedhjet: Kush fiton në 25 prill = 2021-08-14 [online], tpz.al, 2021 (alb.).
- ↑ Regjistrivi i partive politike te regjistruara = 2021-05-14 [online], kqz.gov.al, 2021 (alb.).
- ↑ a b c d Zgjedhjet për Kuvend 25 prill 2021 = 2021-05-14 [online], kqz.gov.al, 2021 (alb.).
- ↑ Basha i quan zgjedhjet “masakër elektorale” = 2021-05-14 [online], evropaelire.org, 4 maja 2021 (alb.).
- ↑ Kryemadhi i kërkon falje Metës: Djegia e mandateve, strategji e gabuar për zgjedhjet = 2021-12-04 [online], tvklan.al, 28 kwietnia 2021 (alb.).