Wojciech Bednarski
.jpg) | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość | polska |
Wojciech Bednarski (ur. 12 stycznia 1841 w Kunicach, zm. 23 lutego 1914 w Podgórzu) – polski pedagog, radny miasta Podgórza, działacz społeczny.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w rodzinie chłopskiej. Po zdobyciu wykształcenia nauczycielskiego, w 1865 osiedlił się w Podgórzu, obecnie części Krakowa, wówczas samodzielnym mieście na prawym brzegu Wisły, oddzielającej go od Krakowa. W listopadzie 1869 powołany został na stanowisko kierownika pierwszej w mieście Szkoły Ludowej, funkcję tę sprawował do 1894. Autor „Pogadanek gospodarskich”, które propagowały najnowsze pomysły udoskonalenia produkcji rolnej i skierowane były do galicyjskich włościan[1]. Od sierpnia 1884 członek Rady Miejskiej. W 1884 zorganizował w Podgórzu Towarzystwo Wzajemnej Pomocy Rodzina, zaś w 1895 – Stowarzyszenie Pożyczkowo-Oszczędnościowe Wzajemna Pomoc. W 1893 zainicjował powstanie Towarzystwa Upiększania miasta Podgórza.
Inicjator i częściowo fundator utworzenia w dawnym kamieniołomie na Krzemionkach parku miejskiego, będącego miejscem wypoczynku i rekreacji dla mieszkańców. Wstępny projekt zaprezentowano w 1891, oficjalne otwarcie miało miejsce 19 lipca 1896[1]. Park Wojciecha Bednarskiego jest pierwszym w Polsce przykładem zrewitalizowania działek poprzemysłowych i przywrócenia zdegradowanych terenów społeczeństwu[1]. Pomysłodawca wspierał rozwój parku płacąc za rośliny, wykonanie małej architektury oraz koszty robocizny. Zachęcał młodzież szkolną, którą uczył, do prac wolontaryjnych przy urządzaniu i utrzymaniu parku[1].
W uznaniu zasług Rada Miasta Podgórza 12 grudnia 1896 nadała mu tytuł Honorowego Obywatela Podgórza w „uznaniu położonych zasług około upiększenia miasta przez założenie ogrodu miejskiego na Krzemionkach”[1]. Tytuł wręczono na sesji w styczniu 1897[1]. Od 1906 park, do którego powstania walnie się przyczynił, nosi nazwę Parku im. Wojciecha Bednarskiego.
Został pochowany na starym cmentarzu Podgórskim w rodzinnym grobowcu obok syna Kazimierza (1872-1879) i córki Zofii (1881-1896); w 1918 pochowano tam również jego żonę Julię z Adamskich[2]. Miał jeszcze dwóch synów: Adama (1869–1941), lekarza okulistę i profesora Uniwersytetu we Lwowie[3] oraz Bolesława[4] (inne źródła mówią: Tadeusza, doprecyzowując, że był adwokatem)[1].
15 października 1937 w parku postawiono popiersie Wojciecha Bednarskiego[1] autorstwa Stanisława Popławskiego, a w stulecie istnienia parku (1996) dodano przy wejściu pamiątkową tablicę. Od 1998 Wojciech Bednarski jest patronem XXVIII Liceum Ogólnokształcącego w Krakowie.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h Mateusz Drożdż, Wojciech Bednarski, zapomniany twórca podgórskiego ogrodu na skale, „Nasza Historia” nr 7-8, lipiec-sierpień 2016, 2016.
- ↑ Zmarła 28 marca 1918 Nekrolog Czas 1918 nr 146 z 29 marca s.3 [1].
- ↑ Bednarski, Adam (1869–1941), Ophthalmologe. biographien.ac.at / ÖBL Online-Edition, Lfg. 4 (30.11.2015) / Österreichisches Biographisches Lexikon und biographische Dokumentation. [dostęp 2019-02-09]. (niem.).
- ↑ Julia z Bednarskich Adamska Czas 1918 nr 146 z 29 marca s. 3 [2].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Tadeusz Z. Bednarski. Wojciech Bednarski (1841-1914) – lokalny patriota Podgórza. „Małopolska: regiony – regionalizmy – małe ojczyzny”. VI, 2004. Kraków: Małopolski Związek Regionalnych Towarzystw Kultury. ISSN 1641-1105.