Wiktoria Goryńska
 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość | polska |
| Alma Mater | |
| Dziedzina sztuki | drzeworyt |
Wiktoria Julia Jadwiga Goryńska (ur. 6 lipca 1902 w Wiedniu[1], zm. 29 marca 1945 w Ravensbrück (KL)) – polska malarka i graficzka.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Córka Maksymiliana Goryńskiego (właściwie Szyja Mayer Goldscheider) i Stanisławy z domu Markheim[1][2]. Dzieciństwo spędziła w Wielkiej Brytanii, a następnie powróciła z rodzicami do Wiednia, gdzie uczyła się w Kunstgewerbeschule. W 1918 przyjechała do Warszawy, gdzie kontynuowała naukę w Szkole Sztuk Pięknych pod kierunkiem Konrada Krzyżanowskiego. Następnie przez pewien czas mieszkała w Berlinie, skąd wróciła do Warszawy, gdzie podjęła regularne studia w Szkole Sztuk Pięknych, w pracowniach Tadeusza Pruszkowskiego i Władysława Skoczylasa.
Należała do Stowarzyszenia Artystów Grafików "Ryt" oraz była członkiem Związku Polskich Artystów Grafików. Zajmowała się drzeworytem, kolorowanym lub lawowanym, w 1931 w warszawskim Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych miała miejsce pierwsza indywidualna wystawa jej prac. Pisała felietony dotyczące sztuki do prasy polskiej i zagranicznej, recenzowała wystawy oraz tłumaczyła teksty prasowe. Na antenie Polskiego Radia wygłaszała prelekcje dla Polonii amerykańskiej, jako jedna z pierwszych kobiet w Polsce uprawiała szermierkę i na jej temat pisała artykuły do prasy. Tworzyła drzeworyty o tematyce religijnej, fantastycznej, animalistycznej, zajmowała się grafiką książkową, do września 1939 powstało ponad sto prac. W zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie znajduje się zespół 44 klocków drzeworytniczych artystki[3].
Podczas okupacji hitlerowskiej działała w konspiracji, używając pseudonimu "Leti" była łączniczką, od 1943 przy Komendzie Głównej Armii Krajowej, gdzie była przydzielona do Oddziału VI BiP (Biuro Informacji i Propagandy), wchodziła w skład redakcji Biuletynu Informacyjnego. Po upadku powstania warszawskiego została skierowana do obozu przejściowego, a stamtąd do obozu koncentracyjnego w Ravensbrück, gdzie zginęła[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa : Wydaw. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 218.
- ↑ 300 Księgi metrykalne gmin wyznania mojżeszowego z terenów tzw. "zabużańskich" [online], agadd.home.net.pl [dostęp 2021-06-08].
- ↑ Goryńska, Wiktoria Julia Jadwiga (1902-1945), Album Grafika Polska 1918-1939. [dostęp 2019-02-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-28)].
- ↑ Wiktoria Goryńska, Powstańcze biogramy 1944.pl
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
Dzieła Wiktorii Goryńskiej w zbiorach Biblioteki Narodowej – wersja cyfrowa na Polona.pl