Wielącza

Wielącza
wieś
Ilustracja
Zabytkowy kościół pw. św. Stanisława
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Powiat

zamojski

Gmina

Szczebrzeszyn

Wysokość

220 m n.p.m.

Liczba ludności (2021)

601[2][3]

Strefa numeracyjna

84

Kod pocztowy

22-460[4]

Tablice rejestracyjne

LZA

SIMC

0900867[5]

Położenie na mapie gminy Szczebrzeszyn
Mapa konturowa gminy Szczebrzeszyn, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Wielącza”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Wielącza”
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Wielącza”
Położenie na mapie powiatu zamojskiego
Mapa konturowa powiatu zamojskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Wielącza”
Ziemia50°43′17″N 23°04′44″E/50,721389 23,078889[1]

Wielączawieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie zamojskim, w gminie Szczebrzeszyn[5][6].

Integralne części wsi Wielącza[5][6]
SIMC Nazwa Rodzaj
0900873 Komasacja część wsi
0900880 Stara Wieś część wsi
Nowy kościół

Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z roku 1424 kiedy na zjeździe duchowieństwa łacińskiej diecezji chełmskiej w Grabowcu występował Piotr, rektor kościoła w Wielączy. Od początku istnienia wieś wchodziła w skład włości szczebrzeskiej[7].

Prywatna wieś szlachecka położona była na przełomie XVI i XVII wieku w ziemi chełmskiej województwa ruskiego[8]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.

Wieś jest sołectwem w gminie Szczebrzeszyn[9]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 653 mieszkańców[10].

Wieś jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii św. Stanisława w Wielączy[11].

Wieś była wspomniana w powieści Potop Henryka Sienkiewicza:

Tej jeszcze nocy pan Wołodyjowski poszedł na podjazd i nad ranem sprowadził kilkunastu języków. Ci potwierdzili, że król szwedzki osobą własną w Szczebrzeszynie się zjawił i niebawem pod Zamościem stanie . (...) Nieco mgły leżało jeszcze przy ziemi, ale wojska szwedzkie idące od Wielączy, zdawały się brodzić do kolan w owym tumanie...

W Wielączy znajduje się zabytkowy neogotycki kościół pw. św. Stanisława, wybudowany w latach 1821-1832 według projektu Wacława Ritschla. Miał on pełnić funkcję nekropolii dla rodu Zamoyskich, którzy swą siedzibę mieli w pobliskim Klemensowie. Zamoyscy uzyskali jednak zgodę na dalsze używanie nekropolii w Kolegiacie Zamojskiej, a kościół w Wielączy pozostał kościołem parafialnym. Obecnie nie jest użytkowany (nowy, znacznie większy kościół zbudowano w latach 1985-1989). Kościół w Wielączy jest jedną z najstarszych neogotyckich świątyń zachowanych na ziemiach polskich.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 145870
  2. Wieś Wielącza w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-11-24], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  3. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-11-24].
  4. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1461 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  5. a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
  6. a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. Józef Niedźwiedź: Leksykon Historyczny dawnego województwa zamojskiego. Oficyna Wydawnicza "Kresy".
  8. Atlas historyczny Rzeczypospolitej Polskiej wydany z zasiłkiem Akademii Umiejętności w Krakowie, [T. 1] , Epoka przełomu z wieku XVI-ego na XVII-sty. Dział II-gi. "Ziemie Ruskie" Rzeczypospolitej, Dział opracowany przez Aleksandra Jabłonowskiego [...], k. 2.
  9. Strona gminy, sołectwa [dostęp 2023-11-24]
  10. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  11. Opis parafii na stronie diecezji