Wiatrak Ta’ Kola

Ta' Kola Windmill
Il-Mitħna ta' Kola
Symbol zabytku nr rej. 00005 (NICPMI)
Ilustracja
Ta' Kola Windmill (2017)
Państwo

 Malta

Miejscowość

Xagħra, Gozo

Adres

Triq Marija Bambina

Typ budynku

młyn zbożowy

Architekt

Antonio Manoel de Vilhena

Ukończenie budowy

1725

Ważniejsze przebudowy

1780

Właściciel

Heritage Malta

Położenie na mapie Malty
Mapa konturowa Malty, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Ta' Kola Windmill”
Położenie na mapie Morza Śródziemnego
Mapa konturowa Morza Śródziemnego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Ta' Kola Windmill”
Ziemia36°02′58″N 14°15′57″E/36,049444 14,265833

Wiatrak Ta' Kola (malt. Il-Mitħna ta' Kola, ang. Ta' Kola Windmill) – jeden z niewielu w pełni zachowanych wiatraków archipelagu maltańskiego. Pochodzi z XVIII wieku, znajduje się w wiosce Xagħra, na wyspie Gozo. W pobliżu znaleźć można ruiny świątyni Ġgantija.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Wiatrak został zbudowany w roku 1725[1], przez Fondazione Vilhena Wielkiego Mistrza Antonio Manoela de Vilhenę, w celu zaspokojenia potrzeb ekonomicznych rosnącej populacji wyspy. W roku 1780, z powodu złej jakości kamieni i zaprawy, użytych do jego budowy, wiatrak rozebrano i wybudowano od nowa[2].
Młyn kilkakrotnie zmieniał właścicieli, aż na początku XX wieku przeszedł w ręce rodziny Grech, uznanych młynarzy z Mosty na wyspie Malcie. Rodzina ta prowadziła młyn do lat 80. ubiegłego wieku; przedostatnim właścicielem był Nikola (Kola) Grech, od którego wiatrak wziął swą nazwę (malt. Il-Mitħna ta' Kola - wiatrak Mikołaja)[3]. Jako ostatni prowadził młyn Ġużeppi Grech, syn Nikola, znany lokalnie jako Żeppi ta' Kola, zmarły w roku 1987[4].

Architektura[edytuj | edytuj kod]

Spiralne schody wewnątrz wiatraka Ta' Kola

Architektura budynku, podobnie, jak wielu innych maltańskich wiatraków, jest typowa dla tego rodzaju budowli z tamtego okresu. Ciąg pomieszczeń, wykorzystywanych do różnych celów, jest rozmieszczony w dwukondygnacyjnym budynku, zbudowanym wokół centralnej cylindrycznej kamiennej wieży[1]. W wieży znajduje się mechanizm młyna, z dwoma, ułożonymi jeden na drugim, okrągłymi kamieniami do mielenia ziarna, do którego prowadzą spiralne schody[2]. Odtworzone zostały skrzydła wiatraka i mechanizm do mielenia zboża; podobnie jak mieszkanie młynarza.

Muzeum[edytuj | edytuj kod]

Budynek został otwarty dla publiczności jako muzeum w roku 1992[2]. Na parterze wiatraka Ta' Kola znajdują się pomieszczenia warsztatowe, w których pokazany jest szeroki wybór narzędzi, głównie do obróbki drewna i żelaza; niektóre z nich zostały wykonane przez właścicieli młyna. Część ekspozycji poświęcona jest procesowi wypieku chleba. Na pierwszym piętrze dawne pomieszczenia mieszkalne młynarza, w tym kuchnia, jadalnia i sypialnia, zostały odtworzone z wykorzystaniem tradycyjnych mebli i przedmiotów związanych z lokalnym rzemiosłem, takim jak tkactwo i koronkarstwo. W kuchni można znaleźć tradycyjne naczynia i przybory kuchenne, które trudno dziś spotkać. Pokazane są również tradycyjne stroje, m.in. maltańska għonnella[2].

Galeria[edytuj | edytuj kod]

Mechanizm wiatraka Ta' Kola
Wnętrze muzeum Ta' Kola

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Ta' Kola Windmill. National Inventory of the Cultural Property of the Maltese Islands (NICPMI), 2011-12-16. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-12)]. (ang.).
  2. a b c d History. Heritage Malta. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-10-27)]. (ang.).
  3. Juliet Rix: Malta and Gozo. Bucks, UK: Bradt Travel Guides Ltd, 2010, s. 288. ISBN 978-1-84162-312-2. (ang.).
  4. TA' KOLA WINDMILL. gozo.gov.mt. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-14)]. (ang.).