Wiłkomierz

Wiłkomierz
Ukmergė
	; Rynek miejski
Herb	Flaga
Państwo	Litwa
Okręg	wileński
Burmistrz	Algirdas Kopūstas
Populacja (2005); • liczba ludności	; 28 006
Nr kierunkowy	340
Kod pocztowy	LT-20114
	Położenie na mapie Litwy Wiłkomierz
	55°15′N 24°45′E/55,250000 24,750000
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Wiłkomierz (lit. Ukmergė ^ⓘwymowa, dawniej Vilkmergė) – miasto rejonowe w środkowej Litwie położone ok. 60 km na północny zachód od Wilna. Ludność: 28 tys. mieszkańców (2005).

Jest jednym z najstarszych miast na Litwie. Wzmianka o zamku w Wiłkomierzu pochodzi z 1225. Prawa miejskie nadano na początku XV wieku. Miejsce obrad sejmików ziemskich powiatu wiłkomierskiego od XVI wieku do pierwszej połowy XVIII wieku^[1].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Na Górze Zamkowej ślady grodziska z zamkiem, pozostałość jednego z najstarszych grodów litewskich. Podobno istniał od X wieku. W XIII wieku atakowany przez zakon kawalerów mieczowych, a później przez Krzyżaków. W 1391 zamek zdobył Witold razem z Krzyżakami. W XV wieku w innym miejscu wystawiono zamek murowany, siedzibę starosty królewskiego. Zamek zniszczono w czasie wojen szwedzkich, a później w tym miejscu wybudowano carskie koszary.

Średniowieczna bitwa z 1 września 1435 pod Wiłkomierzem (w miejscowości Pobojsk) była największą na Litwie. Wojska polskie Jakuba Kobylańskiego (4500 żołnierzy) i litewskie Zygmunta Kiejstutowicza rozgromiły liczniejsze wojska krzyżaków inflanckich, Świdrygiełły i Tatarów. Bitwa zakończyła się całkowitą klęską Świdrygiełły. Bitwa ta ostatecznie złamała potęgę inflanckiej gałęzi zakonu krzyżackiego.

Osobny artykuł: Bitwa pod Wiłkomierzem.

Podczas okupacji hitlerowskiej, w sierpniu 1941 roku Niemcy utworzyli getto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 7000 osób. 26 września 1941 roku Niemcy zlikwidowali getto, a Żydów zamordowano w Puszczy Piwońskiej. Sprawcami zbrodni byli żołnierze z Einsatzkommando 3, oraz litewskie służby bezpieczeństwa^[2].

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

kościół katolicki pw. św. Piotra i Pawła, neoklasycystyczny z 1800 z cennym wyposażeniem wnętrza. Obok dzwonnica.
kościół katolicki pw. św. Trójcy tzw. szkolny, fundowany wraz z klasztorem pijarów ze składek okolicznej szlachty. W 1863 przebudowany na cerkiew prawosławną, przekazany katolikom w 1919 Ponownie zamknięty po II wojnie światowej oddany wiernym w 1991.

Od 1745 pijarzy prowadzili szkołę, zamkniętą przez carat w 1837 (klasztor zamknięto w 1845).

Wydarzenia kulturalne[edytuj | edytuj kod]

Wiłkomierz jest siedzibą m.in.:

Międzynarodowego festiwalu zespołów wokalnych „Sventosios gaida” (w grudniu);
Międzynarodowego Festiwal Perkusyjnego (Tarptautinis būgnų ir perkusijos festivalis).

Część koncertów festiwalowych odbywa się także w Wilnie, Kownie, Kłajpedzie i innych litewskich miastach. Festiwal połączony jest z Międzynarodowym Konkursem Perkusyjnym im. Jonas Taločka (marzec/kwiecień).

Galeria[edytuj | edytuj kod]

Góra zamkowa w Wiłkomierzu
Pomnik "Lithuania Restituta"
Kościół

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Wojciech Kriegseisen, Sejmiki Rzeczypospolitej szlacheckiej w XVII i XVIII wieku, Warszawa 1991, s. 34.
↑ Geoffrey P.G.P. Megargee Geoffrey P.G.P. (red.), Encyclopedia of camps and ghettos, 1933-1945, t. II, part B, s. 1134 .

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Wiłkomierz, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 535 .
oficjalna strona miasta

[1] Wojciech Kriegseisen, Sejmiki Rzeczypospolitej szlacheckiej w XVII i XVIII wieku, Warszawa 1991, s. 34.

[2] Geoffrey P.G.P. Megargee Geoffrey P.G.P. (red.), Encyclopedia of camps and ghettos, 1933-1945, t. II, part B, s. 1134 .

[1]

[2]