Warszawski Pułk Ułanów
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | 1939 |
| Rozformowanie | 1939 |
| Dowódcy | |
| Pierwszy | ppłk Józef Trepto |
| Działania zbrojne | |
| kampania wrześniowa | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
Warszawski Pułk Ułanów – oddział kawalerii Wojska Polskiego improwizowany w czasie kampanii wrześniowej.
Formowanie i działania wojenne[edytuj | edytuj kod]
W trakcie bitwy w Borach Tucholskich Pomorska Brygada Kawalerii poniosła znaczne straty, a zniszczeniu uległy dwa z jej czterech pułków – 16 Pułk Ułanów i 18 Pułk Ułanów, który wykonał słynną szarżę pod Krojantami. W tej sytuacji dowódca brygady, płk Adam Zakrzewski, wraz z dowódcą 2 Pułku Szwoleżerów Rokitniańskich, ppłk. Józefem Trepto, udał się w celu jej odtworzenia do Garwolina, gdzie znajdował się Ośrodek Zapasowy Kawalerii „Garwolin”.
W związku z niekorzystną sytuacją na froncie, poszczególne szwadrony formowane z rezerwistów Pomorskiej Brygady Kawalerii były kierowane natychmiast do zabezpieczenia mostów na Wiśle, wobec czego zdecydowano się na inne rozwiązanie. 7 września z rezerwistów Mazowieckiej Brygady Kawalerii ppłk Józef Trepto rozpoczął formowanie rezerwowego pułku kawalerii, który od miejsca stacjonowania dowództwa i niektórych oddziałów macierzystej brygady, przyjął nazwę Warszawski Pułk Ułanów. W jego skład weszło siedem szwadronów (oprócz 1 Pułku Kawalerii KOP, pozostałe pułki miały po cztery szwadrony): złożone z dwóch szwadronów dywizjony 1 Pułku Szwoleżerów, 7 Pułku Ułanów i 11 Pułku Ułanów, oraz szwadron Szkoły Podchorążych Rezerwy Kawalerii. Dodatkowo 15 września w skład pułku włączono oficerów i luzaków z rozformowanego Centrum Wyszkolenia Kawalerii.
13 września pułk włączono do Kombinowanej Brygady Kawalerii płk. Adama Zakrzewskiego, walczącej w ramach Frontu Północnego gen. Dąb-Biernackiego. Pierwszym zadaniem pułku była osłona linii Wieprza na odcinku Borowica-Nadpole. 18 września Warszawski Pułk Ułanów, wspólnie z oddziałami 39 Dywizji Piechoty, wzięły udział w nieudanym ataku na Krasnystaw, gdzie poniósł pierwsze straty. 20 września Kombinowana Brygada Kawalerii otrzymała rozkaz ataku na Komarów, który został zajęty przez Warszawski Pułk Ułanów i 4 Pułk Ułanów Zaniemeńskich o zmroku 21 września. Następnie, działając w ramach Grupy Operacyjnej Kawalerii gen. Andersa, Kombinowana Brygada Kawalerii miała nacierać na Suchowolę i Jacnię, zaś sam pułk miał atakować wspólnie z resztkami Wileńskiej Brygady Kawalerii. Nie mogąc jednak ich odnaleźć, ruszył do ataku sam, wsparty później przez 8 Pułk Ułanów Księcia Józefa Poniatowskiego. Prowadzone w szyku pieszym natarcie, mimo początkowych sukcesów, zostało powstrzymane, zaś po wyjściu Niemców na tyły polskie oddziały ponosząc ciężkie straty musiały się wycofać. Oddziały brygady, w tym Warszawski Pułk Ułanów, w znacznej mierze rozbite i rozproszone, zebrały się 23 września w kolonii Niemirówek pod Krasnobrodem, gdzie płk Zakrzewski wydał rozkaz przebijania się małymi grupami na Węgry.
| Obsada personalna Warszawskiego Pułku Ułanów[1] | ||
|---|---|---|
| Stanowisko | Stopień, imię i nazwisko | Uwagi |
| dowództwo | ||
| dowódca pułku | ppłk dypl. kaw. Józef Trepto (2 pszwol.) | †1940 Charków |
| zastępca dowódcy | ppłk kaw. Zdzisław Dziadulski (11 puł.) | †1940 Charków |
| adiutant | por. kaw. Zdzisław Gadomski | Polskie Siły Zbrojne |
| dowódca pocztu | por. kaw. rez. Michał Gątkiewicz (11 puł.) | 23 IX 1939 kontuzjowany, niemiecka niewola[2] |
| kwatermistrz | mjr kaw. Antoni Głuchowski (7 puł.) | †23 IX 1939 Jacnia lub Wola Boża[3] |
| dywizjon 1 pułku szwoleżerów | ||
| dowódca dywizjonu | ppłk kaw. Piotr Głogowski | |
| adiutant | rtm. rez. Jerzy Paweł Romocki | 22 IX 1939 ranny |
| dowódca 1 szwadronu | por. Stefan Smolicz (1 pszwol.) | 18 IX 1939 ciężko ranny w Krasnymstawie |
| ppor. kaw. rez. Józef Garliński (1 pszwol.) | 18–23 IX 1939, ranny w Jacni | |
| dowódca 2 szwadronu | rtm. Lubomir Konrad Packiewicz | niemiecka niewola[3] |
| dywizjon 7 pułku ułanów | ||
| dowódca dywizjonu | mjr kaw. Antoni Głuchowski (7 puł.) | |
| dowódca 1 szwadronu | rtm. Jerzy Karwat | 19 IX 1939 dołączył do I rzutu |
| dowódca 2 szwadronu | por. Cezary Aleksander Baranowski | |
| dywizjon 11 pułku ułanów | ||
| dowódca 1 szwadronu | rtm. Stanisław Kociejowski | 1943 aresztowany, zaginął[3] |
| dowódca 2 szwadronu | rtm. Józef Dworakowski | niemiecka niewola[3] |
| szwadronu Szkoły Podchorążych Rezerwy Kawalerii | ||
| dowódca szwadronu | rtm. Henryk Lewandowicz (4 psk) | niemiecka niewola[3][4] |
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Głowacki 1986 ↓, s. 366.
- ↑ Michał Gątkiewicz. [w:] Kolekcja akt żołnierzy zarejestrowanych w rejonowych komendach uzupełnień, sygn. II.56.15205 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-12-08].
- ↑ a b c d e Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2023-12-10].
- ↑ Głowacki 1986 ↓, s. 366, autor błędnie podał, że rtm. Lewandowicz poległ w 1914 w Tobruku.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Ludwik Głowacki: Działania wojenne na Lubelszczyźnie w roku 1939. Wyd. 2. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie, 1986. ISBN 83-222-0377-2.
- Andrzej Haratym: Dzieje Warszawskiego Pułku Ułanów. Instytut Niedziela. [dostęp 2023-12-10].