Wanda Herse
| Data i miejsce urodzenia | 8 czerwca 1885 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 23 lipca 1954 |
| Miejsce spoczynku | |
| Odznaczenia | |
 | |
Wanda Herse (ur. 8 czerwca 1885 w Warszawie, zm. 23 lipca 1954 w Życzynie) – polska taterniczka, fotograf, działaczka niepodległościowa, gospodarcza i społeczna.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodziła się w rodzinie Adama (1850–1915), kupca, i Joanny z Temlerów (1860–1943)[1]. Była siostrą Wincentego (1894–1923) i kuzynką Bogusława Władysława Hersego. Po studiach handlowych kierowała domem mody Bogusław Herse w Warszawie. Projektowała również kostiumy teatralne. Od 1915 była dyrektorem zarządzającym Towarzystwa Akcyjnego „Urania”.
W czasie wojny polsko-bolszewickiej[2] zorganizowała i kierowała pociągiem sanitarnym.
Odegrała ważną rolę w działalności społecznej w Warszawie. Od 1922 r. była prezeską Warszawskiego Stowarzyszenia Spożywców. Została współzałożycielką Warszawskiego Klubu Wioślarek w 1912 r[2].
Zmarła w 1954. Została pochowana na cmentarzu Ewangelicko-Augsburskim w Warszawie (aleja 54, grób 52)[3].
Taternictwo[edytuj | edytuj kod]
Wanda Herse od młodych lat chodziła dużo po Tatrach z rodzeństwem, często pod opieką przewodnika Klimka Bachledy. Została jedną z najwybitniejszych taterniczek swoich czasów. W 1902 dokonała pierwszego kobiecego wejścia na Mnicha (z Klimkiem Bachledą). W 1910 została członkiem Sekcji Turystycznej Towarzystwa Tatrzańskiego. W grudniu tego roku została też współzałożycielką Sekcji Miłośników Gór Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego i jej pierwszą przewodniczącą (1910-12).
Fotografia[edytuj | edytuj kod]
Zajmowała się również fotografią, w tym górską i pejzażową. Zaczęła fotografować w wieku 10 lat. 30 kwietnia 1904 została przyjęta do Towarzystwa Fotograficznego Warszawskiego, później została jego sekretarzem. Jej zdjęcia publikował „Fotograf Warszawski” w marcu 1906 r. („Studium chmur w Tatrach” oraz „Zbocze Szatana”). Wykonywała również zdjęcia łabędzi dla malarki i graficzki Zofii Stankiewicz.
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Niepodległości – 21 kwietnia 1937 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[4][1]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-10-10]..
- ↑ a b Warszawski Klub Wioślarek : 1912-1928, polona.pl, 16 września 1928 [dostęp 2020-01-16].
- ↑ śp. WANDA FELICJA HERSE
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 93, poz. 128.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski, Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin: Wyd. Górskie, 2004, ISBN 83-7104-009-1.
- Herse Wanda (1885–1954) [online], Wirtualne Muzeum Konstancina [dostęp 2020-01-16].
- Jan Sunderland, Zarys dziejów fotografii tatrzańskiej w Polsce od początków do I Wojny Światowej, 1953.
- Stanisław Łoza, Czy wiesz kto to jest?, Warszawa 1938.