Wacław Janaszek
 Od lewej: major Wacław Janaszek "Bolek" (szef sztabu "Radosława"), generał Tadeusz Bór-Komorowski, pułkownik Jan Mazurkiewicz "Radosław" i kapitan Ryszard Krzywicki "Szymon" (adiutant) | |
 major saperów inżynier | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | 5 Pułk Saperów |
| Stanowiska | szef sztabu Kedywu |
| Główne wojny i bitwy | wojna polsko-bolszewicka |
| Odznaczenia | |
  | |
Wacław Piotr Janaszek ps. „Bolek”, „Jaryna”, „Wacek” (ur. 1 grudnia 1903 w Radomiu[1], zm. 27 września 1944 w Warszawie) – polski inżynier, major saperów Wojska Polskiego.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Wacław Piotr Janaszek urodził się 1 grudnia 1903 w Radomiu, w rodzinie Józefa i Genowefy z Kubickich. W latach 1920–1923 był uczniem Korpusu Kadetów Nr 2 w Modlinie. W okresie od lipca do października 1920, w czasie wojny z bolszewikami pełnił ochotniczo służbę w Wojsku Polskim. W październiku 1923 rozpoczął naukę w Oficerskiej Szkole Inżynierii w Warszawie. 1 października 1925 został mianowany podporucznikiem i wcielony do 5 pułku saperów w Krakowie[2]. 30 września 1926, po ukończeniu szkoły oficerskiej, rozpoczął służbę w 5 pułku saperów. W kwietniu 1928 został przeniesiony do batalionu szkolnego saperów w Modlinie[3], a w sierpniu 1930 do Centrum Wyszkolenia Saperów w Modlinie. 17 października 1930 został członkiem Komisji Doświadczalnej Saperów. W latach 1936–1939 był słuchaczem w Wyższej Szkole Inżynierii w Warszawie. W marcu 1939 był oficerem odkomenderowanym z batalionu mostowego w Modlinie[4].
W czasie kampanii wrześniowej pełnił służbę w Dowództwie Saperów Armii „Pomorze”. Od końca 1939 w konspiracyjnej organizacji Służba Zwycięstwu Polski. Następnie był redaktorem pisma Żołnierz Polski. Od 1942 pełnił funkcję szefa sztabu Kierownictwa Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej.
Od 1 sierpnia 1944, w czasie powstania warszawskiego, był szefem sztabu Zgrupowania „Radosław”. Od 8 sierpnia 1944 przez kilka następnych pełnił obowiązki dowódcy Zgrupowania, w zastępstwie rannego podpułkownika Jana Mazurkiewicza. Między innymi dowodził zgrupowaniem w czasie walk w obronie cmentarzy wolskich. 25 sierpnia 1944 został ciężko ranny w rejonie ul. Koźlej. 27 września 1944 został zamordowany przez Niemców w szpitalu powstańczym przy ul. Drewnianej 8 na Powiślu. Pochowany na Powązkach Wojskowych wraz z majorem Mieczysławem Kurkowskim w kwaterach powstańczych (kwatera A24-6-11)[5].
Awanse[edytuj | edytuj kod]
- podporucznik – 1 października 1925 ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1925 i 1. lokatą w korpusie oficerów inżynierii i saperów[6]
- porucznik – 15 lipca 1927 ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1927 i 1. lokatą w korpusie oficerów inżynierii i saperów[7]
- kapitan – 27 czerwca 1935 ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1935 i 32. lokatą w korpusie oficerów inżynierii i saperów[8] (w marcu 1939, w tym samym stopniu i starszeństwie, zajmował 32. lokatę w korpusie oficerów saperów, grupa liniowa[9])
- major – 5 maja 1941
- podpułkownik – pośmiertnie.
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari – pośmiertnie 2 października 1944[10] nr 13005[11]
- Krzyż Walecznych trzykrotnie
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 „Polska Swemu Obrońcy”
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Polegli w powstaniu warszawskim po stronie polskiej
- Kalendarium powstania warszawskiego
- Zbrodnie niemieckie na warszawskim Powiślu (1944)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Dane według: Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powstania Warszawskiego, tom 5. Redaktor naukowy Piotr Rozwadowski. Dom Wydawniczy "Bellona", Warszawa 2002. ISBN 83-11-09261-3
- ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych Nr 101 z 7 października 1925 r., s. 548.
- ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych Nr 9 z 26 kwietnia 1928 r., s. 149.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 811.
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze. cmentarzekomunalne.com.pl. [dostęp 2019-11-25].
- ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych Nr 101 z 7 października 1925 r., s. 546.
- ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych Nr 19 z 22 lipca 1927 r., s. 212.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 28 czerwca 1935 roku, s. 77.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 247.
- ↑ rozkaz Dowódcy AK nr 502 z dnia 2 października 1944
- ↑ Łukomski G., Polak B., Suchcitz A., Kawalerowie Virtuti Militari 1792 - 1945, Koszalin 1997, s. 424.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
- Marek Ney-Krwawicz: Komenda Główna Armii Krajowej 1939-1945. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1990, s. 437. ISBN 83-211-1055-X.
- Andrzej Krzysztof Kunert: Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939-1945 T.1. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1987, s. 87–88. ISBN 83-211-0758-3.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.