Włoscy Radykałowie

Włoscy Radykałowie (wł. Radicali Italiani, RI) – włoska partia polityczna o poglądach liberalnych, socjalliberalnych i libertyńskich.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Nurt radykalny we Włoszech[edytuj | edytuj kod]

Początki partii sięgają 1955, kiedy to działacze lewicowego skrzydła Włoskiej Partii Liberalnej założyli nowe ugrupowanie pod nazwą Partia Radykalna. Formacja ta działała do końca lat 80. Po 1989 radykałowie uczestniczyli w życiu politycznym w ramach komitetów wyborczych organizowanych wokół ich liderów: Marca Pannelliego i Emmy Bonino.

Historycznie ruch ten wywodził się z nurtów lewicowych, jednak w 1994 radykałowie przystąpili do centroprawicowej koalicji Silvia Berlusconiego w jego pierwszym rządzie. W zamian za otrzymane poparcie polityczne Emma Bonino została włoskim przedstawicielem w Komisji Europejskiej.

Od 1996 radykałowie nie odgrywali ważniejszej roli politycznej i nie wchodzili w skład żadnej z wielkich koalicji. W 1999 odnieśli znaczny sukces w wyborach do Parlamentu Europejskiego, gdy organizowana przez nich Lista Emmy Bonino otrzymała 8,7% głosów, uzyskując 7 mandatów^[1]. Jednak w wyborach krajowych dwa lata później komitet wyborczy sygnowany nazwiskami liderów dostał około 2% głosów.

Włoscy Radykałowie[edytuj | edytuj kod]

Miesiąc po wyborach doszło do sformalizowania działalności partii pod jej nazwą Włoscy Radykałowie. Pierwszym sekretarzem został Daniele Capezzone, zastąpiony na tej funkcji w 2006 przez Ritę Bernardini. W 2004 wynik 2,2% w wyborach do PE przyniósł Włoskim Radykałom 2 mandaty^[1]. W 2005 partia podpisała porozumienie z Włoskimi Demokratycznymi Socjalistami, tworząc koalicję Róża w Pięści^[2], która przystąpiła do centrolewicowego bloku L’Unione. Wtedy też doszło do rozłamu, gdy grupa działaczy optujących za ponownym sojuszem z Silviem Berlusconim utworzyła własne ugrupowanie – Liberalnych Reformatorów, które dołączyło do Domu Wolności.

Przyjęty przez koalicję RI-SDI symbol róży nawiązywał do symboliki partii radykalnych w latach 70. i 80. oraz do symboliki Międzynarodówki Socjalistycznej. W wyborach w 2006 Róża w Pięści zdobyła 2,6% głosów, co dało im 18 miejsc w Izbie Deputowanych^[1], z czego około połowy objęli radykałowie.

W nowym rządzie Romano Prodiego Emma Bonino została ministrem do spraw stosunków europejskich i handlu międzynarodowego. Już w listopadzie 2006 z partii odszedł Daniele Capezzone, należący do krytyków tego gabinetu, zakładając własny ruch centroprawicowy ruch (pod nazwą Decyduj!).

W listopadzie 2007 koalicja Róża w Pięści oficjalnie przestała istnieć, gdy członkowie Włoskich Demokratycznych Socjalistów przystąpili do nowo utworzonej Partii Socjalistycznej. Przed przedterminowymi wyborami w 2008 RI podpisali porozumienie o starcie z list Partii Demokratycznej. W wyborach tych radykałowie łącznie uzyskali 9 mandatów (6 w Izbie Deputowanych oraz 3 w Senacie). W 2009 nie przekroczyli nowo wprowadzonego progu w wyborach europejskich, znajdując się poza Europarlamentem, a w 2013 po zakończeniu współpracy z PD nie weszli również do krajowego parlamentu. Wkrótce jednak Emma Bonino objęła urząd ministra spraw zagranicznych w wielopartyjnym rządzie Enrica Letty.

W wyborach w 2018 radykałowie współtworzyli koalicję +Europa, startującą w ramach bloku centrolewicy^[3]. Lista nie przekroczyła progu wyborczego, mandaty w parlamencie w okręgach większościowych uzyskali Emma Bonino, ówczesny sekretarz krajowy Riccardo Magi i związany z tym ugrupowaniem Alessandro Fusacchia. W 2022 partia poparła koalicję centrolewicy, nie wystawiając formalnie w jej ramach własnych kandydatów^[4] (należący do RI Riccardo Magi uzyskał reelekcję z ramienia +Europa).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

• Oficjalna strona partii. [dostęp 2018-03-05]. (wł.).