Włodzimierz Muś

Włodzimierz Muś
Ilustracja
gen. bryg. Włodzimierz Muś
generał brygady generał brygady
Data i miejsce urodzenia

24 lipca 1918
Moskwa, RFSRR

Data i miejsce śmierci

25 października 1993
Warszawa

Przebieg służby
Lata służby

1940–1970

Siły zbrojne

Armia Czerwona
ludowe Wojsko Polskie

Jednostki

28 Pułku Artylerii Ciężkiej
719 pułk piechoty
1 Warszawska Dywizja Piechoty
3 Brygada Artylerii Haubic
1 Pułk Moździerzy
1 Brygady Saperów
11 Dywizja Piechoty
Samodzielny Pułk Ochrony Rządu
1 Specjalny Pułk KBW

Stanowiska

oficer polityczno-wychowawczy 1WDP
zastępca dowódcy Szkoły Podoficerskiej ds. polityczno-wychowawczych
zastępca dowódcy ds. politycznych
dowódca Samodzielnego Pułku Ochrony Rządu
dowódca 1 Specjalnego Pułku KBW
zastępca dowódcy Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego ds. liniowych
szef sztabu KBW
dowódca KBW

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa

Późniejsza praca

attaché wojskowy, morski i lotniczy w Węgierskiej Republice Ludowej

Odznaczenia
Order Sztandaru Pracy I klasy Order Krzyża Grunwaldu III klasy Order Sztandaru Pracy II klasy Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Medal „Za udział w walkach w obronie władzy ludowej” Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk Srebrny Krzyż Zasługi Medal „Za udział w walkach o Berlin” Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” Srebrny Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” Brązowy Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju” Medal za Warszawę 1939–1945 Order Lenina Medal „Za Zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941-1945” Medal „Za zdobycie Berlina” Medal „Partyzantowi Wojny Ojczyźnianej” II klasy (ZSRR) Medal „Za wyzwolenie Warszawy”
Multimedia w Wikimedia Commons

Włodzimierz Muś (ur. 24 lipca 1918 w Moskwie, zm. 25 października 1993 w Warszawie) – generał brygady Wojska Polskiego, doktor nauk historycznych (1974). Dowódca Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego (1951–1964).

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Syn Bazylego i Karoliny. Po repatriacji zamieszkał wraz z rodziną w Telatynie, gdzie spoczywają jego rodzice. Uczęszczał do gimnazjum w Tomaszowie Lubelskim i w Białej Podlaskiej. Był czynnym działaczem Komunistycznego Związku Młodzieży Zachodniej Ukrainy. W marcu 1937 aresztowany i skazany wyrokiem Sądu Okręgowego w Zamościu na 2 lata więzienia w zawieszeniu na 5 lat i pozbawiony praw publicznych na okres 5 lat. Na przestrzeni lat 1937–1938 łącznik KZMZU pomiędzy gminami Jarczów i Poturzyn, a następnie członek komitetu KZMZU w Poturzynie i członek redakcji pisemka „Głos Młodych”. Po agresji ZSRR na Polskę i okupacji Tomaszowa Lubelskiego przez Armię Czerwoną 25 września 1939 współorganizował, m.in. wraz z Aleksandrem Żebruniem wiec witający Armię Czerwoną[1]. Został szefem Tymczasowego Komitetu Rewolucyjnego w gminie Telatyn. 17 października 1939 Armia Czerwona wycofała się z Tomaszowa Lubelskiego poza ustaloną 28 września 1939 w niemiecko-sowieckim traktacie o granicach i przyjaźni linię demarkacyjną. Wraz z nią na teren okupacji sowieckiej ewakuowali się działacze Rewkomu, w tym Włodzimierz Muś. Oprócz niego byli to m.in. Adam Humer, Olga Żebruń, Aleksander Żebruń i Walerian Ciechaniewicz[2]. Zamieszkał we Lwowie, gdzie pracował jako referent kancelarii w Radzie Związków Zawodowych.

W 1940, po otrzymaniu sowieckiego paszportu został zmobilizowany do Armii Czerwonej (28 Pułk Artylerii Ciężkiej w Leningradzie), gdzie ukończył podoficerską szkołę artylerii otrzymując stopień sierżanta[3]. Po ataku Niemiec na ZSRR od sierpnia 1941 pełnił stanowisko instruktora w 40 Pułku Artylerii w Leningradzie. Stąd skierowany został do szkoły oficerskiej w Toksowie pod Leningradem. W grudniu 1941 został ranny pod Tichwinem. Po wyleczeniu służył w 719 pp wchodzącym w skład 67 Dywizji Strzeleckiej, która broniła odcinka frontu między jeziorami Onega i Ładoga. Wiosną 1943 został skierowany do formowanej 1 Polskiej Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. W lutym 1944 awansowany do stopnia chorążego, a następnie skierowany do szkoły polityczno–wychowawczej w Moskwie. Po jej ukończeniu otrzymał stopień podporucznika. Został zastępcą dowódcy ds. politycznych 3 Brygady Artylerii Haubic, później zastępca dowódcy ds. politycznych 1 Samodzielnego Pułku Moździerzy[3]. Był członkiem Polskiej Partii Robotniczej, a następnie (od 1948) Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej.

W latach 1945–1946 był zastępcą dowódcy ds. politycznych 1 Brygady Saperów. Od 1946 do 1947 zastępca dowódcy ds. polityczno-wychowawczych 11 DP. W 1947 ukończył kurs dowódców pułków w Centrum Wyszkolenia Piechoty. W tym samym roku został wyznaczony na dowódcę Samodzielnego Pułku Ochrony Rządu w stopniu majora. W 1948 otrzymał awans na stopień podpułkownika. Od sierpnia 1948 był dowódcą 1 Specjalnego Pułku KBW. Od lutego 1949 zastępca dowódcy Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego ds. liniowych i awansowany na pułkownika. We wrześniu 1950 został szefem sztabu, a w maju 1951 dowódcą Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego. W 1953 mianowany generałem brygady. Dowodził Korpusem do 1965 z przerwą na studia w Akademii Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych ZSRR w Moskwie. W marcu 1965 przekazał obowiązki dowódcy KBW gen. bryg. Bronisławowi Kuriacie.

W 1956 jako dowódca KBW wraz z niemal całym swoim korpusem oficerskim włączył się w obronę idei „polskiego października”. W tym okresie był współautorem memorandum w sprawie zmian statusu pobytu Armii Radzieckiej w Polsce[4][5]. Od lipca 1965 do marca 1968 sprawował funkcję attaché wojskowego, morskiego i lotniczego ambasady PRL w Budapeszcie[3]. Następnie pozostawał do czerwca 1970 w dyspozycji MON. Nie przyjął proponowanego mu stanowiska szefa Wojewódzkiego Sztabu Wojskowego. Później przeszedł w stan spoczynku.

Grób generała Włodzimierza Musia na Wojskowych Powązkach w Warszawie

W latach 1963–1965 był prezesem Polskiego Związku Jeździeckiego[6]. W latach 1985–1990 był członkiem Rady Naczelnej Związku Bojowników o Wolność i Demokrację[7].

Mieszkał w Warszawie, zajmował się historią, działał w środowisku kombatantów KBW – był przewodniczącym tego środowiska przy Zarządzie Wojewódzkim ZBoWiD w Warszawie. W czerwcu 1974 obronił pracę doktorską na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego pt. Legion Polski na Węgrzech w latach 1848–1849 przygotowaną pod kierunkiem prof. Marii Wawrykowej. Napisał również książkę o charakterze wspomnieniowym W służbie boga wojny, za którą w 1984 otrzymał nagrodę tygodnika „Polityka”[8]. W lipcu 1988 z okazji 70 rocznicy urodzin został przyjęty przez ministra spraw wewnętrznych gen. broni Czesława Kiszczaka[9].

W 1989 w wywiadzie dla „Tygodnika Kulturalnego” na temat walk w powojennej Polsce stwierdził:

To była wojna domowa [...] Uważam, że dziś nikt nie ma prawa mówić o stronach walczących źle: my o nich bandyci, a oni o nas komuna[10].

Zdesperowany nieuleczalną chorobą popełnił samobójstwo. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera HIII-4-11)[11].

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Mieszkał w Warszawie. Od 1947 był żonaty z Ireną Bronisławą z domu Adamczyk (1921-1991). Miał syna i córkę[12][11].

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

Odznaczenia i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Wojciech Hanus, Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Tomaszowie Lubelskim w latach 1944–1956 Rzeszów 2019 wersja zdigitalizowana s. 17.
  2. ↑ Wojciech Hanus, Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Tomaszowie Lubelskim w latach 1944–1956 Rzeszów 2019 wersja zdigitalizowana s. 20.
  3. ↑ a b c Dane osoby z katalogu funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa. katalog.bip.ipn.gov.pl. [dostęp 2019-03-18].
  4. ↑ Wacław Komar: Polski Maléter. [w:] Tygodnik Powszechny [on-line]. 2006-11-26. [dostęp 2018-02-27].
  5. ↑ Zbigniew Marcin Kowalewski. Październikowi generałowie. „Le Monde diplomatique (edycja polska)”. 10(68) 2011, s. 33, październik 2011. Fundacja Instytut Wydawniczy „Książka i Prasa”. ISSN 1895-4839. 
  6. ↑ Witold Duński: Konno po sławę. Leksykon jeździectwa polskiego. Tom 2. Warszawa: Polski Związek Jeździecki, 2012, s. 144. ISBN 978-83-918917-5-9.
  7. ↑ VII Kongres ZBoWiD, ZG ZBoWiD, Warszawa 1985.
  8. ↑ Nagrody „Polityki” 1984. „Polityka”. 52 (1443), s. 1, 29 grudnia 1984. 
  9. ↑ Trybuna Robotnicza, nr 172 (14508), 27 lipca 1988, s. 2.
  10. ↑ Stanisław Murzański, PRL zbrodnia niedoskonała. Rozważania o terrorze władzy i społecznym oporze Warszawa 1996, s. 41.
  11. ↑ a b Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze.
  12. ↑ Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943−1990, t. III, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2010, ISBN 978-83-7611-801-7, OCLC 833638240., s. 45.
  13. ↑ W służbie boga wojny [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2019-03-18].
  14. ↑ Dziennik Urzędowy Rady Narodowej m.st. Warszawy, nr 2, 20 lutego 1960, s. 2.
  15. ↑ Dziennik Urzędowy Wojewódziej Rady Narodowej w Warszawie, nr 11, 15 sierpnia 1962, s. 1.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Witold Duński: Konno po sławę. Leksykon jeździectwa polskiego. Tom 2. Warszawa: Polski Związek Jeździecki, 2012, s. 144–145. ISBN 978-83-918917-5-9.
  • M. Jaworski, Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego 1945–1965, Wydawnictwo MON, Warszawa 1984.
  • H. P. Kosk, Generalicja polska t. 2, wyd. Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, Pruszków 2001.
  • L. Kowalski, Generałowie, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1992.
  • J. Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943–1990, tom III: M–S, Toruń 2010, s. 42–45.
  • P. Lipiński, Humer i inni, Cinderella books, Warszawa 1997.
  • E. Makowski, Przełomowy rok 1956: Poznański Czerwiec – Polski Październik – Budapeszt: materiały międzynarodowej konferencji naukowej, Poznań, 26–27 czerwca 1996 roku, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1998.
  • W. Muś: W służbie boga wojny. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1983. ISBN 83-11-06994-8.
  • W. Muś, Ofiarna służba. W 40 rocznicę utworzenia KBW, w: „Za Wolność i Lud”, 1985, nr 28 (1125), s. 11
  • W. Muś, Z drugiej strony barykady, w: „Polityka”, nr 19 (1312), 26 czerwca 1982.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Włodzimierz_Muś&oldid=71671769”