Władysław Kubala

Władysław Kubala
podpułkownik intendent z WSW podpułkownik intendent z WSW
Data i miejsce urodzenia

26 stycznia 1891
Tymbark

Data i miejsce śmierci

12 maja 1941
Arnswalde

Przebieg służby
Lata służby

1910–1941

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Jednostki

DOK I
Armia „Warszawa”

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-ukraińska
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa
obrona Warszawy

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości

Władysław Franciszek Ferdynand Kubala (ur. 26 stycznia 1891 w Tymbarku, zm. 12 maja 1941 w Arnswalde) – podpułkownik intendent z wyższymi studiami wojskowymi Wojska Polskiego, uczestnik czterech wojen.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 26 stycznia 1891 w Tymbarku[1][2]. Był synem Franciszka (urzędnik kolejowy w Tymbarku, zm. przed 1906) i Salomei z domu Baczyńskiej[1]. Był bratem Kazimierza (ur. 26 stycznia 1893, zm. w 1976, major pilot); obaj bracia urodzili się tego samego dnia 26 stycznia, dzieliło ich dwa lata różnicy. Ich stryjem był Ludwik Kubala (1838–1918, nauczyciel i historyk), a kuzynem Wawrzyniec Kubala (1885–1967, doktor praw, wiceprezydent Lwowa)[3][4].

Władysław Kubala uczył się w szkole ludowej, następnie w gimnazjum w Nowym Sączu. W 1910 zdał egzamin dojrzałości w C. K. Gimnazjum Męskim w Sanoku (w jego klasie byli m.in. Józef Hukiewicz, Bronisław Prugar-Ketling, Stefan Mozołowski, Antoni Nahurski)[5][6][7]. Podczas pobytu w Sanoku zamieszkiwał w Posadzie Sanockiej u Władysława Baczyńskiego, lustratora Rady Powiatowej[1]. Podczas nauki szkolnej w Sanoku był komendantem oddziału ćwiczebnego Organizacji Młodzieży Niepodległościowej „Zarzewie” od 1909 do 1910[2]. Kształcił się w Akademii Handlowej w Krakowie[2]. Od 1912 członek Związku Strzeleckiego w Krakowie[2]. Dowódca plutonu i kompanii[2]. Służył w c. i k. Armii podczas I wojny światowej. Wraz z załogą Przemyśla dostał się do niewoli rosyjskiej[2].

U kresu wojny został przyjęty do Wojska Polskiego. W obronie Lwowa podczas wojny polsko-ukraińskiej był w składzie załogi improwizowanego samochodu pancernego nazwanego „Tank Piłsudskiego”, którego dowódcą był ppor. Edward Sas-Świstelnicki[8][9]. Następnie uczestniczył w wojnie z bolszewikami 1919–1920. Został awansowany do stopnia kapitana w korpusie oficerów administracji dział gospodarczy ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[10][11]. Rozpoczął służbę w intendenturze Wojska Polskiego. W 1923 jako oficer nadetatowy Okręgowego Zakładu Gospodarczego nr I był uczniem II rocznika Działu Gospodarczego Wyższej Szkoły Intendentury[12]. W 1924 był oficerem w Departamencie VII Intendentury Ministerstwie Spraw Wojskowych w Warszawie[13]. Został awansowany do stopnia majora intendenta ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1925[14]. W 1928 był zweryfikowany z lokatą 16 i w tym czasie był w dyspozycji Ministra Rolnictwa[15] (tam odbywał praktyki). Od 1930 był oficerem w służbie Intendentury Dowództwa Okręgu Korpusu Nr I w Warszawie. Na stopień podpułkownika został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1936 i 7. lokatą w korpusie oficerów intendentów. Do wybuchu II wojny światowej pełnił funkcję zastępcy szefa Szefostwa Intendentury DOK I[16].

W okresie kampanii wrześniowej został mianowany zastępcą szefa intendentury w sztabie Armii „Warszawa”, później pełnił służbę w Dowództwie Obrony Warszawy. Po kapitulacji Warszawy z 28 września 1939 dostał się do niemieckiej niewoli. Przebywał w Oflagu II B Arnswalde. Tam zmarł 12 maja 1941 i został pochowany 16 maja na miejscowym cmentarzu w Arnswalde[17].

Ożenił się 30 stycznia 1921 ze Stefanią Weiss[2].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

Podczas „Jubileuszowego Zjazdu Koleżeńskiego b. Wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej Matury” 21 czerwca 1958 nazwisko Władysława Kubali zostało wymienione w apelu poległych w obronie Ojczyzny w latach 1939–1945[22] oraz na ustanowionej w budynku gimnazjum tablicy pamiątkowej poświęconej poległym i pomordowanym absolwentom gimnazjum[23].

W 1962 Władysław Kubala został upamiętniony wśród innych osób wymienionych na tablicy Mauzoleum Ofiar II Wojny Światowej na Cmentarzu Centralnym w Sanoku.

Powojenne przyporządkowanie Władysława Kubali jako ofiary niemieckiego obozu koncentracyjnego[24] wynika prawdopodobnie z faktu, że w Auschwitz-Birkenau w 1943 poniósł śmierć inny Władysław Kubala[25].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1906/1907 (zespół 7, sygn. 42). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 412, 570.
  2. a b c d e f g h i j Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 391.
  3. Jan Wielek: Współtwórca „Trylogii” Ludwik Kubala (1838-1918). almanach.limanowa.org.pl, 2003. [dostęp 2016-11-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
  4. Kubala Władysław. polskaniezwykla.pl. [dostęp 2016-11-28].
  5. Kronika. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”, s. 3, Nr 11 z 10 lipca 1910. 
  6. XXIX. Sprawozdanie Dyrektora C. K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1909/10. Sanok: Fundusz Naukowy, 1910, s. 68.
  7. Absolwenci. 1losanok.pl. [dostęp 2016-03-21].
  8. Polski improwizowany samochód pancerny „Józef Piłsudski” („Tank Piłsudskiego”). derela.pl. [dostęp 2016-04-18].
  9. Witold Ławrynowicz. Początki polskiej broni pancernej. „Glaukopis”. 4, s. 221, 2006. 
  10. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1318.
  11. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1157.
  12. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1278, 1503.
  13. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 22.
  14. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 785.
  15. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 772.
  16. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 332.
  17. Inskrypcja na grobie wskazuje datę śmierci 13 maja 1941.
  18. M.P. z 1932 r. nr 12, poz. 16 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  19. M.P. z 1938 r. nr 258, poz. 592 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  20. M.P. z 1935 r. nr 65, poz. 85 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  21. Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. Nadanie Krzyża Zasługi. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 4, s. 19, 19 marca 1935. 
  22. Józef Stachowicz: Diariusz zjazdu. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 69.
  23. Zjazd w fotografii. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 231.
  24. Józef Stachowicz: Apel poległych. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 70.
  25. Informacje o więźniach. Władysław Kubala. auschwitz.org. [dostęp 2019-11-15].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]