Władysław Frączek
 | |
 pułkownik dyplomowany piechoty | |
| Data i miejsce urodzenia | 27 grudnia 1895 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | 1914–1945 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska | |
| Główne wojny i bitwy | I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
     | |
Władysław Frączek ps. „Janczak”, „Wid”, „Witold Sawicki”[1] (ur. 27 grudnia 1895 w Stryszawie, zm. 19 stycznia 1969 we Wrocławiu) – pułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 27 grudnia 1895 roku w Stryszawie. Od 1906 roku uczył się w gimnazjum w Bochni, gdzie w 1914 otrzymał świadectwo dojrzałości. W sierpniu 1914 roku wstąpił do Legionów Polskich i służył w 3 pułku piechoty Legionów. Uczestnik bitwy pod Rarańczą[2]. Po ukończeniu kursu oficerskiego w Zegrzu otrzymał awans na chorążego. Po kryzysie przysięgowym od września 1917 roku służył w batalionie zapasowym Polskiego Korpusu Posiłkowego. W okresie od lutego do czerwca 1918 roku internowany przez władze austriackie w obozie na Węgrzech, a później we Włoszech[2].
Po powrocie do Polski od listopada 1918 roku wziął udział w obronie Lwowa. Kolejno pełnił funkcję dowódcy plutonu, dowódcy 4 i 11 kompanii 4 pułku piechoty Legionów. W sierpniu 1920 roku przeniesiony został do 3 pułku piechoty Legionów, w którym kolejno dowodził II batalionem, 5 kompanią i I batalionem. W tym czasie bierze udział w wojnie polsko-bolszewickiej.
W 1921 roku został referentem wyszkolenia a następnie pełnił obowiązki dowódcy I batalionu 3 pp Leg. W sierpniu 1923 roku objął dowództwo III batalionu, a w lutym następnego roku - II batalionu. 31 marca 1924 prezydent RP nadał mu stopień majora ze starszeństwem z dnia 1 lipca 1923 i 114. lokatą w korpusie oficerów piechoty[3]. W kwietniu 1925 roku powierzono mu pełnienie obowiązków zastępcy dowódcy 3 pp Leg. We wrześniu tego roku objął dowództwo III batalionu.
1 listopada 1925 rozpoczął naukę na Kursie Normalnym Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. Z dniem 28 października 1927, po ukończeniu kursu i uzyskaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, przydzielony został do Wyższej Szkoły Wojennej na stanowisko asystenta. Następnie był wykładowcą operacyjnej służby sztabów, a od 1929 roku kierownikiem katedry taktyki ogólnej. 24 grudnia 1929 prezydent RP nadał mu z dniem 1 stycznia 1930 stopień podpułkownika w korpusie oficerów piechoty i 18. lokatą[4][5]. Z dniem 1 stycznia 1931 przeniesiony został do Szkoły Podchorążych dla Podoficerów w Bydgoszczy na stanowisko dyrektora nauk[6][7]. W kwietniu 1932 został przeniesiony do Biura Ogólno Administracyjnego Ministerstwa Spraw Wojskowych na stanowisko szefa Wydziału Przepisów Służbowych[8][9]. W 1935 został przesunięty na stanowisko szefa Wydziału Administracyjno-Instrukcyjnego. W listopadzie 1935 został mianowany dowódcą Pułku KOP „Wołożyn”, a w 1938 dowódcą 15 pułku piechoty w Dęblinie[10]. Na stopień pułkownika został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1939 i 7. lokatą w korpusie oficerów piechoty[5][11].
Brał udział w kampanii wrześniowej jako dowódca 15 pułku piechoty w składzie 28 Dywizji Piechoty. W dniu 3 września 1939 roku został ciężko ranny podczas walk nad Wartą[1] pod Rychłocicami, a jego pułk rozstał rozbity. Z odniesionych ran leczył się najpierw w Łodzi a następnie w Wilnie. Po wyleczeniu z ran wiosną 1940 roku został oficerem Bazy nr 3 ZWZ w Wilnie.
W kwietniu 1943 roku przeniesiony do Warszawy, gdzie objął stanowisko szefa Wydziału Operacyjnego w Oddziale III Komendy Głównej AK, w tym czasie używał nazwiska Witold Sawicki. 23 sierpnia 1943 roku został szefem sztabu Obszaru Warszawskiego AK. Funkcję tę pełnił do końca powstania warszawskiego. Po kapitulacji oddziałów powstańczych osadzony w Oflagu IIC Woldenberg.
Po wojnie wrócił do Polski i został uznany za inwalidę. Leczy się z powodu gruźlicy w sanatorium Gostynin-Kruk, jednocześnie pracował tam w administracji do czasu przejścia na emeryturę w 1968 roku. Zamieszkał wtedy we Wrocławiu, gdzie zmarł w dniu 19 stycznia 1969 roku.
W latach 2005–2007 jego imię nosił 5 Dębliński Batalion Ratownictwa Inżynieryjnego[12].
Awanse służbowe[edytuj | edytuj kod]
- chorąży - 1 stycznia 1917
- kapitan - 3 maja 1922 zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919
- major - 31 marca 1924 ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923
- major dyplomowany - 28 października 1927
- podpułkownik dyplomowany - 24 grudnia 1929 ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1930
- pułkownik dyplomowany - 19 marca 1939
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Złoty Orderu Wojennego Virtuti Militari – 1939
- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari – 1921
- Krzyż Niepodległości – 12 maja 1931 „za pracę w dziele odzyskania Niepodległości”[13]
- Krzyż Walecznych trzykrotnie[14][11]
- Złoty Krzyż Zasługi po raz pierwszy – 19 marca 1937 „za zasługi w służbie wojskowej”[15]
- Złoty Krzyż Zasługi po raz drugi – 10 listopada 1938 „za zasługi na polu pracy społecznej”[16])
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Mieczysław Bielski: Grupa Operacyjna „Piotrków” 1939. s. 382.
- ↑ a b Mieczysław Bielski: Grupa Operacyjna „Piotrków” 1939. s. 381.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 2 kwietnia 1924, s. 170.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 24 grudnia 1929, s. 439, jako Fronczek.
- ↑ a b Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 525.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 20 września 1930, s. 295.
- ↑ Lista oficerów dyplomowanych 1931 ↓, s. 7.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932, s. 229.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 431.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 565.
- ↑ a b Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 10.
- ↑ Dz. Urz. MON Nr 3 z 2005, poz. 15.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 111, poz. 163.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 23.
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 96.
- ↑ M.P. z 1938 r. nr 258, poz. 598.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917). Komenda Legionów Polskich, 1917.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2023-10-30].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Lista oficerów dyplomowanych (stan z dnia 15 kwietnia 1931 roku). Warszawa: Sztab Główny, 1931.
- Mieczysław Bielski: Grupa Operacyjna „Piotrków” 1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1991, s. 381–382. ISBN 83-11-07836-X.
- Andrzej Krzysztof Kunert: Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939–1944 t. 1. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1987. ISBN 83-211-0739-7.
- Marek Ney-Krwawicz: Komenda Główna Armii Krajowej 1939–1945. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1990, s. 432. ISBN 83-211-1055-X.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Wyd. 2 poszerzone. Warszawa: Wydawnictwo Tetragon Sp. z o.o., 2021. ISBN 978-83-66687-09-7.