Władysław Bogusz
 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie | Fizyk |
| Odznaczenia | |
            | |
Władysław Bogusz (ur. 11 kwietnia 1916 w Krakowie, zm. 4 listopada 1975 tamże) – polski fizyk, profesor, uczestnik II wojny światowej.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Władysław Bogusz urodził się w Krakowie. Po ukończeniu Gimnazjum im. B. Nowodworskiego w Krakowie rozpoczął studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego i 1938 uzyskał dyplom magistra filozofii w zakresie matematyki.
Okres II wojny światowej[edytuj | edytuj kod]
Władysław Bogusz w sposób czynny brał udział w II wojnie światowej - od pierwszego dnia wojny aż do jej zakończenia w maju 1945 roku. Zaraz po ukończeniu studiów został powołany do Szkoły Podchorążych w Zambrowie, a następnie jako podchorąży brał udział w kampanii wrześniowej. Pod Zamościem został wzięty do niewoli niemieckiej, ale udało mu się zbiec - wyskoczył z pociągu przewożącego jeńców, gdy pociąg przejeżdżał w odległości kilkudziesięciu metrów od jego rodzinnego domu w krakowskiej dzielnicy Podgórze. Po paru miesiącach pobytu w okupowanym Krakowie poprzez Słowację, Węgry, Rumunię, Turcję przedostał się na Bliski Wschód i tam wstąpił do polskiej armii. Wraz z Samodzielną Brygadą Karpacką, a następnie Dywizją Karpacką przeszedł cały szlak bojowy: Egipt, Libię i Włochy. Walczył pod Tobrukiem, pod El-Ghazalą, brał udział w bitwie o Monte Cassino, następnie pod Ankoną. Swój szlak bojowy zakończył w Bolonii. Gdy skończyła się wojna, Władysław Bogusz był w stopniu porucznika.
Za swoje zasługi bojowe odznaczony został czterokrotnie Krzyżem Walecznych, Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami, Krzyżem Pamiątkowym Monte Cassino, brytyjskimi odznaczeniami: Military Medal, Gwiazdą za Wojnę, Gwiazdą Afryki, Gwiazdą Italii, Brytyjskim Medalem Wojny 1939-1945 oraz Medalem Jerzego[1].
Okres po II wojnie światowej[edytuj | edytuj kod]
Po wojnie Władysław Bogusz został w Wielkiej Brytanii, gdzie pracował na Uniwersytecie w Oksfordzie. Po powrocie do Polski pracował w Zjednoczeniu Przemysłu Odlewniczego w Krakowie, a następnie jako nauczyciel matematyki w VIII Gimnazjum i Liceum w Krakowie. Równocześnie studiował na Wydziale Elektromechanicznym Akademii Górniczej i w roku 1952 uzyskał stopień inżyniera mechanika hutniczego.
W styczniu 1950 roku rozpoczął pracę na AGH. Przeszedł wszystkie stanowiska od asystenta do profesora zwyczajnego. W 1955 uzyskał stopień naukowy kandydata nauk technicznych (doktora) na podstawie rozprawy pt. Wyznaczanie sił wewnętrznych powodujących tłumienie drgań metodą drgań swobodnych zanikających dla materiałów konstrukcyjnych, zaś w 1960 roku stopień naukowy docenta (doktora) habilitowanego na podstawie rozprawy Wyznaczanie obszarów stateczności nieliniowych układów dynamicznych.
W latach 1960–1969 był kierownikiem Katedry Mechaniki Technicznej, a następnie po reorganizacji uczelni - kierownikiem Zakładu Teorii Maszyn i Automatycznej Regulacji.
Działalność naukowa i dydaktyczna[edytuj | edytuj kod]
Jest autorem ponad 100 publikacji, w wielu przypadkach w zagranicznych czasopismach naukowych. Tematyka jego prac poświęcona jest głównie zagadnieniom drgań liniowych i nieliniowych, dynamiki maszyn, a także wibroakustyki. Posługiwał się własną oryginalną metodą do badania jakościowego nieliniowych układów dyskretnych. Metoda ta nazwana została "dwutensorową" i opublikowana została w artykule pt. A Two Tensor Method of Investigating Nonlinear Systems (w: "Proceeding of Vibration problems", t.2, nr 3, 1961).
Za pomocą tej metody profesor Bogusz rozwiązał szereg zagadnień naukowych i technicznych między innymi do określania bezpiecznych warunków przesuwania smukłych obiektów, co było podstawą opracowania i dokonania przesunięcia wielkiego pieca w hucie "Pokój" w Rudzie Śląskiej.
Do dorobku profesora Bogusza zaliczyć należy organizowanie wielu krajowych i międzynarodowych sympozjów i konferencji naukowych, np. Międzynarodowe Konferencje Dynamiki Maszyn, czy Konferencje Drgań Nieliniowych. Utrzymywał rozległe kontakty z pracowników wielu krajowych i zagranicznych np. Stanów Zjednoczonych, Czechosłowacji, Niemiec, ówczesnego Związku Radzieckiego, Japonii, Węgier oraz Rumunii. Działał w komitetach Polskiej Akademii Nauk, w Polskim Towarzystwie Mechaniki Teoretycznej i Stosowanej.
Za swoją działalność naukową, dydaktyczną i organizacyjną był wielokrotnie odznaczany i nagradzany. Odznaczony był między innymi Krzyżem Oficerskim i Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz [[Medal Komisji Edukacji Narodowej|Medalem Komisji Edukacj
Pochowany na Cmentarzu Podgórskim w Krakowie (kwatera XIa-4-8)[2].i Narodowej]]. Był laureatem nagród Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Władysław Bartoszewski: Doświadczenia lat wojny 1939-1945. 1982, s. 560. ISBN 978-83-240-1217-6.
- ↑ Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych [online], zck-krakow.pl [dostęp 2020-07-16].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- "Mechanics", t. 24, nr 3, 2005.