Val Kilmer

Val Kilmer
Ilustracja
Val Kilmer (2005)
Imię i nazwisko

Val Edward Kilmer

Data i miejsce urodzenia

31 grudnia 1959
Los Angeles

Zawód

aktor, producent filmowy

Współmałżonek

Joanne Whalley
(1988–1996; rozwód)

Lata aktywności

od 1983

Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Val Edward Kilmer[1] (ur. 31 grudnia 1959 w Los Angeles) – amerykański aktor i producent filmowy, teatralny i telewizyjny.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Wczesne lata[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w Sylwestra 1959[2] w Los Angeles[3][4] jako drugi z trzech synów Gladys (z domu Ekstadt) i Eugene’a Dorrisa Kilmera (zm. 1993)[5], dystrybutora aerokosmicznego sprzętu i posiadacza nieruchomości[6][7]. Od strony ojca ma pochodzenie angielskie, walijskie, szkocko-irlandzkie, niemieckie oraz francuskie, natomiast jego matka jest pochodzenia szwedzkiego. Istnieją przypuszczenia, że Val posiada także korzenie czerokeskie, sefardyjskie oraz mongolskie. Dorastał ze starszym bratem Markiem i młodszym bratem Wesleyem w San Fernando Valley w południowej Kalifornii. W 1977 ukończył szkołę średnią Chatsworth High School w Chatsworth w Kalifornii, gdzie po raz pierwszy zainteresował się aktorstwem. Uczęszczał do Hollywood Professional School. Mając 17 lat wstąpił do Juilliard School w Nowym Jorku[8].

Kariera[edytuj | edytuj kod]

Grał w produkcjach off-broadwayowskich – Jak to wszystko się zaczęło (How It All Began, 1981) u boku Lindy Kozlowski jako członek Ruchu 2 Czerwca – Michael „Bommi” Baumann i Henryk IV, część 1 (1981) w roli sługi Hotspura[9], zanim trafił na Broadway w sztuce The Slab Boys (1983)[10] jako Alan Downie z Kevinem Baconem i Seanem Pennem. Na dużym ekranie debiutował rolą gwiazdora rocka wplątanego w szpiegowską aferę z siejącym postrach wywiadem NRD sensacyjnej komedii romantycznej Ściśle tajne (Top Secret!, 1984) z udziałem Omara Sharifa. Niedługo potem zagrał postać młodego zdolnego naukowca usiłującego nie dopuścić do wykorzystania swojej pracy przez CIA w komedii romantycznej sci-fi Prawdziwy geniusz (Real Genius, 1985). Odrzucił oferty udziału w filmach kasowych, w tym Diuna (1984), Blue Velvet (1986), Dirty Dancing (1987), Linia życia (1990), Kapitan Ameryka (1990), Ognisty podmuch (1991), Na fali (1991), Sliver (1993), Na linii ognia (1993), Niemoralna propozycja (1993), Karmazynowy przypływ (1995), Johnny Mnemonic (1995), Batman i Robin (1997), Informator (1999), Włamanie na śniadanie (2001), Austin Powers i Złoty Członek (2002) i Zakładnik (2004)[11].

Po kasowym sukcesie filmu akcji Tony’ego Scotta Top Gun (1986), gdzie zabłysnął jako cwaniakowaty i pewny siebie pilot kapitan marynarki Tom „Iceman” Kazansky, w telewizyjnym biograficznym dramacie HBO Człowiek, który zerwał 1000 łańcuchów (The Man Who Broke 1,000 Chains, 1987) zagrał rolę weterana II wojny światowej, uciekiniera z więzienia w Georgii, który rozpoczyna nowe życie z nową tożsamością w Chicago, za którą był nominowany do nagrody CableACE. W przygodowym filmie fantasy Rona Howarda Willow (1988) wcielił się w postać odważnego rycerza i awanturnika, zdolnego jednak do pomocy i romantycznych uniesień.

W 1988 podczas Festiwalu Szekspirowskiego w Kolorado wcielił się w Hamleta. Został zaangażowany do roli legendarnego rewolwerowca w telewizyjnym westernie Billy the Kid (1989). W dreszczowcu kryminalnym Zabij mnie jeszcze raz (Kill Me Again, 1989) zagrał prywatnego detektywa wplątanego w sfingowanie śmierci swojej klientki. W listopadzie 1990 trafił na okładkę „Interview”[12]. Wielkim sukcesem była kreacja Jima Morrisona, jednej z ikon rocka, lidera i wokalisty tytułowej grupy w biograficznym dramacie Olivera Stone’a The Doors (1991), za którą otrzymał nominację do nagrody MTV Movie Award.

W filmie sensacyjnym Tony’ego Scotta na podstawie scenariusza Quentina Tarantino Prawdziwy romans (True Romance, 1993) pojawił się jako duch Elvisa-swego rodzaju mentor głównego bohatera. W nakręconym z rozmachem westernie Tombstone (1993) z Kurtem Russellem i Michaelem Biehnem wystąpił w roli umierającego na gruźlicę rewolwerowca Doca Hollidaya.

Popularność i nominację do nagrody MTV Movie Awards przyniosła mu komiksowa postać człowieka-nietoperza/Bruce’a Wayne’a w filmie Batman Forever (1995) oraz drugoplanowa rola zawodowego złodzieja w dramacie kryminalnym Michaela Manna Gorączka (Heat, 1995) z Robertem De Niro i Alem Pacino. Za kolejne role – zrelaksowanego pomocnika tytułowego doktora w remake’u horroru Wyspa doktora Moreau (The Island of Dr. Moreau, 1996) z Marlonem Brando, irlandzkiego inżyniera w przygodowym filmie sensacyjnym Duch i Mrok (The Ghost and the Darkness, 1996) z Michaelem Douglasem, Simona Templara w sensacyjnym Phillipa Noyce Święty (The Saint, 1997) i Filipa II, ojca Aleksandra w sensacyjno-przygodowym dramacie historycznym Olivera Stone’a Aleksander (Alexander, 2004) – nie uzyskał pozytywnych opinii w oczach krytyków i trzykrotnie był nominowany do nagrody Złotej Maliny dla najgorszego aktora. Kreacja uzależnionego od narkotyków wdowca w Jezioro Salton (The Salton Sea, 2002) została uhonorowana nagrodą Prism, a za postać pozbawionego skrupułów Perry’ego van Shrike, prywatnego detektywa i geja w komedii Kiss Kiss Bang Bang (2005) odebrał w Los Angeles nagrodę Satelity.

W 2006 roku na hollywoodzkiej scenie Kodak Theatre grał biblijną postać Mojżesza w musicalu Patricka Leonarda Dziesięć przykazań (The Ten Commandments)[13].

Zajmuje się także dubbingiem. Użyczył swojego głosu Mojżeszowi w biblijnym filmie animowanym Książę Egiptu (The Prince of Egypt, 1998)[14]. W 2008 wystąpił w nowej wersji serialu Nieustraszony (Knight Rider) przemawiając głosem KITTa.

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

W 1987 związał się z aktorką Joanne Whalley, zagrali razem w filmach: Willow (1988) i Zabij mnie jeszcze raz (Kill Me Again, 1989). Wzięli ślub 28 lutego 1988. Mają córkę Mercedes (ur. 29 października 1991) i syna Jacka (ur. 6 czerwca 1995). Rozwiedli się 1 lutego 1996[15].

Spotykał się z Mare Winningham, Cher (1982), Ellen Barkin (1984), Michelle Pfeiffer (1989), Emily Lloyd (1996), Cindy Crawford (1996), Elisabeth Shue (1996), Jaycee Gossett (1998−2000), Daryl Hannah (2001–2002), Neve Campbell (2002–2003), Bridgettą Tomarchio (2003), Angeliną Jolie (2003), Zetą Graff (2005), Paris Hilton (2005), Winoną Ryder (2005) i Izabellą Miko (2009–2012)[16].

Został wyznawcą Stowarzyszenia Chrześcijańskiej Nauki[17][18].

W 2017 ujawnił, że chorował na raka gardła. Od tego czasu żyje z tracheostomią[19].

Filmografia[edytuj | edytuj kod]

Obsada[edytuj | edytuj kod]

Producent[edytuj | edytuj kod]

Występy gościnne[edytuj | edytuj kod]

Zdjęcia archiwalne[edytuj | edytuj kod]

występy nie wymienione w czołówce[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Val Kilmer. Listal. [dostęp 2015-09-19]. (ang.).
  2. ↑ Val Kilmer. TV.com. [dostęp 2015-09-19]. (ang.).
  3. ↑ Val Kilmer. Starpulse.com. [dostęp 2015-09-19]. (ang.).
  4. ↑ Val Kilmer. Rotten Tomatoes. [dostęp 2015-09-19]. (ang.).
  5. ↑ Val Edward Kilmer – Family tree Tim Dowling. Geneanet. [dostęp 2015-09-19]. (ang.).
  6. ↑ Val Kilmer Biography (1959-). Film Reference. [dostęp 2015-06-29]. (ang.).
  7. ↑ Val Edward Kilmer – Genealogy. Geni. [dostęp 2015-06-29]. (ang.).
  8. ↑ Andrea LeVasseur: Val Kilmer Biography. AllMovie. [dostęp 2015-09-19]. (ang.).
  9. ↑ Val Kilmer. Internet Off-Broadway Database. [dostęp 2021-07-10]. (ang.).
  10. ↑ Val Kilmer. Internet Broadway Database. [dostęp 2021-07-10]. (ang.).
  11. ↑ Val Kilmer Trivia. FamousFix. [dostęp 2015-09-19]. (ang.).
  12. ↑ Val Kilmer Magazines. FamousFix. [dostęp 2015-09-19]. (ang.).
  13. ↑ Charles Isherwood (2004-09-30): He Sings, He Dances, He Parts the Red Sea. „The New York Times”. [dostęp 2017-07-21]. (ang.).
  14. ↑ Val Kilmer. MYmovies.it. [dostęp 2015-09-19]. (wł.).
  15. ↑ Val Kilmer – Bio, Facts, Family. Famous Birthdays. [dostęp 2015-09-19]. (ang.).
  16. ↑ Who is Val Kilmer dating?. FamousFix.com. [dostęp 2015-09-19]. (ang.).
  17. ↑ Val Kilmer's Religion and Political Views. The Hollowverse. [dostęp 2015-09-19]. (ang.).
  18. ↑ Val Kilmer's Health Being Put at Risk by Religious Belief? Actor a Known Christian Scientist. The Christian Post. [dostęp 2015-09-19]. (ang.).
  19. ↑ Frank Pallotta: Val Kilmer was once one of Hollywood’s biggest stars.'Top Gun: Maverick' could be his last role. CNN Business, 2022-05-26. [dostęp 2023-08-06]. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Val_Kilmer&oldid=71375683”