Ulica Kiroczna w Petersburgu

Kościół luterański (kircha) św. Anny, od którego wywodzi się nazwa ulicy

Ulica Kiroczna[1] (ros. Кирочная улица, Kirocznaja ulica) – ulica w rejonie centralnym Petersburga, biegnąca pomiędzy Prospektem Litiejnym a ulicą Krasnogo Tiekstilszczika.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Ulica została wytyczona na pocz. XVIII w. Przebiegała przez Litiejną słobodę - osadę pracowników Litiejnego Dworu, położonego na brzegu Newy kompleksu zakładów, gdzie odlewano działa i produkowano broń, działały kuźnie, pracownie tokarzy i ślusarzy[2][3]. Do 1826 r. była nazywana 4 linią lub 4 Artyleryjską[3]. Przyjęta później nazwa nawiązywała do kościoła luterańskiego (kirchy) wzniesionego w latach 1775-1779 pod nr 8[3]. W II poł. XIX w. i na pocz. wieku XX ulica została zabudowana kamienicami czynszowymi[4].

Domy czynszowe Rat'kowa-Rożnowa, koniec XIX w., nr 32/34

W 1932 r. ulicę przemianowano ku czci pisarza Michaiła Sałtykowa-Szczedrina. Historyczna nazwa została przywrócona w 1998 r.[4]

Znaczące obiekty[edytuj | edytuj kod]

  • kamienica czynszowa pod nr 6, wzniesiona w latach 1908-1909 według projektu Wilhelma van der Guchta[3]
  • kościół św. Anny pod nr 8, wzniesiony w latach 1775-1779[3]
  • kamienica czynszowa Durdina pod nr 12, wzniesiona w 1884 r. według projekt Piotra Gilowa w stylu eklektycznym z elementami neobaroku; w domu tym na pocz. XX w. bywał Rasputin, a na stałe mieszkała poetka Tatjana Szczepkina-Kupiernik; w jej mieszkaniu w 1917 r. odbywały się spotkania komitetu centralnego partii bolszewickiej z udziałem Lenina[5][3]
  • kamienica czynszowa pod nr 22, wzniesiona w 1911 r. według projektu W. Szauba[3],
    Jeden z budynków koszar Prieobrażeńskiego Pułku Lejbgwardii, nr 35a
  • koszary i szpital Prieobrażeńskiego Pułku Lejbgwardii pod nr 31-39, wzniesione w latach 1801-1807 według projektu Fiodora Wołkowa[4]
  • koszary 6 batalionu saperów pod nr 33[3]
  • kamienice czynszowe Rat'kowa-Rożnowa, nr 32 i 34, wzniesione w latach 1881-1900 według projektu P. Sjuzora[4]
  • dawny Instytut Kliniczny Wielkiej Księżnej Heleny Pawłowny pod nr 41[3][1], obecnie Podyplomowa Akademia Medyczna
  • muzeum Aleksandra Suworowa pod nr 43[4]

Pod nr 28, w miejscu, gdzie obecnie znajduje się szkoła, wznosiła się cerkiew Świętych Kosmy i Damiana, należąca do batalionu saperów, wzniesiona w latach 70. XIX w. i zniszczona w 1940[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b M. Omilanowska, Działalność polskich architektów w Petersburgu w XIX i początku XX wieku [w:] red. D. Konstantynów, Petersburg i Polska, Kraków, Międzynarodowe Centrum Kultury 2016, s. 224.
  2. red. B. Piotrowski, Sankt-Pietierburg..., s. 348-349.
  3. a b c d e f g h i red. B. Piotrowski, Sankt-Pietierburg..., s. 561.
  4. a b c d e f O. Czekanowa, Кирочная ул. [online], encspb.ru [dostęp 2021-12-15].
  5. В Петербурге взяли под госохрану Дом Дурдина, где разорившиеся дворяне убили актрису [online], Interfax.ru [dostęp 2021-12-15] (ros.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • red. B. Piotrowski, O. Czekanowa i in., Sankt-Pietierburg. Pietrograd. Leningrad. Encikłopiediczeskij sprawocznik, Naucznoje Izdatiel'stwo Bol'szaja Rossijskaja Encikłopiedija, ​ISBN 5-85270-037-1