Ulica Henryka Sienkiewicza w Radomiu
| Śródmieście | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Bazylika katedralna pw. Opieki Najświętszej Marii Panny | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Długość | ok. 620 m | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Radomia  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 51°23′51,4″N 21°09′25,9″E/51,397600 21,157204 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ulica Henryka Sienkiewicza – ulica w dzielnicy Śródmieście. Łączy ulicę Piłsudskiego z ulicą 25 Czerwca. Krzyżuje się z ulicami Moniuszki i Mickiewicza.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Ulicę zaprojektowaną ok. 1860 zbudowano po 1885 w związku z uruchomieniem, przebiegającej przez Radom, kolei Iwanogrodzko-Dabrowskiej. 16 grudnia 1906 przed budynkiem zarządu żandarmerii gubernialnej radomskiej pod numerem 4 miał miejsce udany zamach działaczy socjalistycznych, Stanisława Wernera i Stanisława Hempla na naczelnika policji gubernialnej, płk. Siemiona von Płotto[1].
Nazwa[2][edytuj | edytuj kod]
Nazwa ulicy wielokrotnie ulegała zmianom:
- po 1885 – 1893: ul. Michajłowska (na cześć wielkiego księcia Michała),
- 1893 – 1924: ul. Mariacka (nazwa zmieniona w związku z planowaną budową kościoła mariackiego),
- 1924 – 1939: ul. Henryka Sienkiewicza,
- 1939 – 1945: Mozartstraße,
- od 1945: ul. Henryka Sienkiewicza.
Architektura[2][edytuj | edytuj kod]
Przy ulicy znajduje się wiele obiektów zabytkowych, powstałych głównie w XIX i na początku XX wieku:
- nr 12 – kamienica, dom rodziny Macieja Glogiera, według projektu Józefa Piusa Dziekońskiego, eklektyczny z wpływami modernizmu z efektowną elewacją z piaskowca.
- nr 13 – budynek Parafii Katedralnej pw. Opieki Najświętszej Maryi Panny,
- nr 14 – Bazylika katedralna Opieki Najświętszej Maryi Panny w Radomiu.
- nr 17 – budynek dawnego Powiatowego Związku Samorządowego (sejmik powiatowy), wzniesiony w 1927 w stylu neoklasycystycznym, z czterokolumnowym portykiem według projektu Alfonsa Pinno, obecnie siedziba Urzędu Stanu Cywilnego i Rady Miejskiej.
- park im. Tadeusza Kościuszki – zabytkowy park miejski założony w latach 1866–1867, utrzymany w stylu angielskim. Główna aleja parku łączy dawny gmach komisji województwa sandomierskiego, znajdujący się przy ulicy Żeromskiego z budynkiem katedry[3].
- Rejestr zabytków
Do rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa wpisane są następujące obiekty[4]:
- nr 11 – kamienica, koniec XIX w.
- nr 12 – kamienica Glogierów z oficynami, 1914
- nr 16 – Katedra Opieki Najświętszej Maryi Panny, 1903–09
- nr 34 – dom, 1911
- nr 36 (3 Maja 31) – dom, koniec XIX w.
- Gminna ewidencja zabytków
Do Gminnej Ewidencji Zabytków Miasta Radomia, oprócz obiektów z rejestru zabytków, wpisane są też budynki[5]:
- 2 – dom murowany, koniec XIX w.
- 3 – dom murowany, koniec XIX w.
- 4 – dom murowany, koniec XIX w.
- 8 – dom murowany, 1. poł. XX w.
- 6 – dom murowany, 1898
- 13 – dom murowany, koniec XIX w.
- 22 – dom murowany, lata 20. XX w.
- 28 – dom murowany, 1908
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Kamienica Glogierów -
Gmach dawnego Powiatowego Związku Samorządowego -
Budynek Sądu Okręgowego
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ red. M. Olifirowicz, Encyklopedia Radomia, Radom 2009, s. 286
- ↑ a b red. M. Olifirowicz, Encyklopedia Radomia, Radom 2009
- ↑ red. M. Olifirowicz, Encyklopedia Radomia, Radom 2009, s. 177
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo mazowieckie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2019-10-16].
- ↑ Gminny program opieki nad zabytkami dla gminy miasta Radomia na lata 2017–2020 2017 ↓, s. 66, 74, 75.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Gminny program opieki nad zabytkami dla gminy miasta Radomia na lata 2017–2020. Urząd Miejski w Radomiu. [dostęp 2019-10-18].