United States Air Force

United States Air Force

Pieczęć departamentu sił powietrznych
Państwo	Stany Zjednoczone
Siły zbrojne	United States Armed Forces
Nazwa skrócona	USAF
Data utworzenia	18 września 1947
Znak rozpoznawczy
Proporzec
Motto	Aim High ... Fly-Fight-Win
Najwyższe dowództwa
Cywilne	Prezydent Stanów Zjednoczonych sekretarz obrony sekretarz sił powietrznych
Wojskowe	szef sztabu sił powietrznych
Multimedia w Wikimedia Commons

United States Air Force (USAF) – Siły Powietrzne Stanów Zjednoczonych, jeden z rodzajów Sił Zbrojnych Stanów Zjednoczonych, odpowiedzialny za pewną część działań w powietrzu (duża liczba samolotów i śmigłowców bojowych podlega także marynarce wojennej, wojskom lądowym i korpusowi piechoty morskiej). Utworzone zostały jako odrębny rodzaj sił zbrojnych na bazie lotnictwa armii amerykańskiej, 18 września 1947, poprzednikiem USAF były:

• Aeronautical Division, U.S. Signal Corps 1 sierpnia 1907 – 18 lipca 1914
• Aviation Section, U.S. Signal Corps 18 lipca 1914 – 20 maja 1918
• Division of Military Aeronautics 20 maja 1918 – 24 maja 1918
• United States Army Air Service 24 maja 1918 – 2 lipca 1926
• United States Army Air Corps 2 lipca 1926 – 20 czerwca 1941
• United States Army Air Forces 20 czerwca 1941 – 18 września 1947

Instytucjonalnie zarządza nimi Departament Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych (U.S. Department of Air Force), kierowany przez cywilnego urzędnika w randze ministra – sekretarza sił powietrznych (secretary of air force), choć pozostającego poza ścisłym kierownictwem rządu Stanów Zjednoczonych, tzw. gabinetem (cabinet). Bezpośrednim przełożonym sekretarza sił powietrznych jest sekretarz obrony (secretary of defence).

Struktura i organizacja[edytuj | edytuj kod]

• Dowództwo Lotnictwa Bojowego (Air Combat Command), Langley AFB, Wirginia
  • 1. Armia Lotnicza (1st Air Force), Tyndall Air Force Base, Panama City, Floryda
  • 8. Armia Lotnicza (8th Air Force), Barksdale, Luizjana
  • 9. Armia Lotnicza (9th Air Force), Shaw, Karolina Południowa
  • 12. Armia Lotnicza (12th Air Force), Davis-Monthan, Arizona
  • 10. Armia Lotnicza (10th Air Force), Naval Air Station Fort Worth Joint Reserve Base, Teksas
• Siły Powietrzne Stanów Zjednoczonych w Europie (US Air Forces in Europe), Ramstein AB, Niemcy
• 3. Armia Lotnicza (3rd Air Force), RAF Mildenhall, Wielka Brytania
• 16. Armia Lotnicza (16th Air Force), Aviano, Włochy
• Dowództwo Lotnictwa Pacyfiku (Pacific Air Command), Hickam AFB, Hawaje
  • 5. Armia Lotnicza (5th Air Force), Yokota AB, Japonia
  • 7. Armia Lotnicza (7th Air Force), Osan Air Base, Korea Południowa
  • 11. Armia Lotnicza (11th Air Force), Elmendorf AFB, Alaska
  • 13. Armia Lotnicza (13th Air Force), Andersen AFB, Guam
• Dowództwo Lotnictwa Transportowego (Air Mobility Command), Scott Air Force Base, Illinois
  • 4. Armia Lotnicza (4th Air Force), March ARB, Kalifornia; lotnictwo tankowania paliwa
  • 18. Armia Lotnicza (18th Air Force), Scott AFB, Illinois
  • 22. Armia Lotnicza (22nd Air Force), Dobbins ARB, Georgia; lotnictwo transportowe
• Dowództwo Wojsk Kosmicznych (Air Force Space Command), Peterson AFB, Kolorado
  • 14. Armia Lotnicza (14th Air Force), Vandenberg AFB, Kalifornia
  • 20. Armia Lotnicza (20th Air Force), F.E. Warren AFB, Wyoming
• Dowództwo Lotniczych Operacji Specjalnych (Air Force Special Operations Command), Hurlburt Field, Floryda
• Dowództwo Wyszkolenia Lotniczego (Air Education and Training Command), Randolph AFB, Teksas
  • 2. Armia Lotnicza (2nd Air Force), Keesler AFB, Mississippi
  • 19. Armia Lotnicza (19th Air Force), Randolph AFB, Teksas
• Dowództwo Rezerwy Sił Powietrznych (AF Reserve Command), Robins AFB, Georgia
  • 4. Armia Lotnicza (4th Air Force), March ARB, Kalifornia; lotnictwo tankowania paliwa
  • 10. Armia Lotnicza (10th Air Force), NAS JRB Fort Worth, Teksas
  • 22. Armia Lotnicza (22nd Air Force), McGuire Air Force Base, New Jersey
  • Lotnictwo Gwardii Narodowej (Air National Guard)
• Agencja Budownictwa Sił Powietrznych (Air Force Civil Engineer Support Agency), Tyndall AFB, Floryda
• Agencja Częstotliwości Radiowych Sił Powietrznych (Air Force Frequency Management Agency), Alexandria, Wirginia
• Agencja Kontroli Sił Powietrznych (Air Force Inspection Agency), Kirtland AFB, Nowy Meksyk
• Agencja Wywiadu, Inwigilacji i Rozpoznania Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych (Air Force Intelligence, Surveillance and Reconnaissance Agency), Lackland AFB, Teksas
• Agencja Logistyki Sił Powietrznych (Air Force Logistics Management Agency), Maxwell AFB, Alabama
• Agencja Kadr Sił Powietrznych (Air Force Manpower Agency), Randolph AFB, Teksas
• Agencja Paliw Sił Powietrznych (Air Force Petroleum Agency), Fort Belvoir, Wirginia
• Agencja Nieruchomości Sił Powietrznych (Air Force Real Property Agency), Arlington, Wirginia
• Agencja Obsługi Sił Powietrznych (Air Force Services Agency), San Antonio, Teksas
• Agencja Meteorologiczna Sił Powietrznych (Air Force Weather Agency), Offutt AFB, Nebraska

Flota[edytuj | edytuj kod]

Zdjęcie	Samolot	Producent	Typ	Wersja	Liczba sztuk[1]	W służbie od	Uwagi
Samoloty myśliwskie
	McDonnell Douglas F-15 Eagle	USA	myśliwiec przewagi powietrznej	F-15C F-15D	234 34	1979	Wersje A/B wprowadzono do służby w 1975.
	McDonnell Douglas F-15E Strike Eagle	USA	myśliwiec szturmowy	F-15E	218	1989
	General Dynamics F-16 Fighting Falcon	USA	myśliwiec wielozadaniowy	F-16C F-16D	805 156	1984	Wersje A/B wprowadzono do służby w 1980.
	Lockheed F-22 Raptor	USA	myśliwiec przewagi powietrznej	F-22A	183	2005	4 utracono w wypadkach.
	Lockheed Martin F-35 Lightning II	USA	myśliwiec wielozadaniowy	F-35A	526	(~2018)	Egzemplarze seryjne, w 2016 osiągnęły wstępną gotowość.
					1730
Samoloty szturmowe
	Fairchild A-10 Thunderbolt II	USA	szturmowy/wsparcia rozpoznawczy	A-10C	283	1977	Zmodernizowane A-10A w służbie od 2007.
	Lockheed AC-130	USA	samolot bliskiego wsparcia	AC-130U Spooky AC-130W Stinger II AC-130J Ghostride	16 12 2	1996 2007 2017	AC-130W Stinger II znane też jako MC-130W Combat Spear/Dragon Spear to przebudowane HC-130H. 32 MC-130J przebudowane do AC-130J zastąpi AC-130H.
					313
Samoloty bombowe
	Rockwell B-1B Lancer	USA	bombowiec strategiczny	B-1B	62	1986
	Northrop B-2 Spirit	USA	bombowiec strategiczny	B-2A	20	1997	1 utracono w 2008.
	Boeing B-52 Stratofortress	USA	bombowiec strategiczny	B-52H	76	1955	5 stracono w wypadkach, a 17 zestrzelono w Wietnamie.
					158
Powietrzne tankowce
	Lockheed HC-130 King	USA	Search and rescue/ transportowiec/tankowiec	HC-130N HC-130P HC-130J Combat King II	9 13 14	1986 2013	Samoloty tankujące dla śmigłowców. Zamówiono 37 HC-130J.[2]
	Lockheed MC-130	USA	wsparcie sił specjalnych/ transportowce/tankowiec	MC-130H Combat Talon II MC-130P Combat Shadow MC-130J Commando II	20 19 33	1991 1986 2011	Zamówiono 27 MC-130J Commando II. MC-130E wycofano w 2013 roku[3].
	McDonnell Douglas KC-10 Extender	USA	tankowiec powietrzny	KC-10A	59	1982
	Boeing KC-46	USA	tankowiec powietrzny	KC-46A	1	-	Planowane 179 sztuk.
	Boeing KC-135 Stratotanker	USA	tankowiec powietrzny	KC-135R KC-135T	340 56	1957	Zostaną zastąpione przez 179 Boeing KC-46A.
					564
Specjalnego przeznaczenia
	Lockheed U-2 Dragon Lady	USA	rozpoznawczy treningowy	U-2S TU-2S	27 5	1956
	Boeing E-3 Sentry	USA	wczesne ostrzeganie i dowodzenie	E-3B E-3C E-3G	19 4 5	1977 b/d 2012
	Boeing E-4	USA	powietrzne centrum dowodzenia	E-4B	4	1980
	Northrop Grumman E-8 Joint STARS	USA	rozpoznanie i kontrola pola walki	E-8C TE-8	16 1	1997
	E-9 Widget	USA  Kanada	rozpoznanie elektroniczne	E-9A	2	1988
	Northrop Grumman E-11 BACN	USA  Kanada	rozpoznanie pola walki/retranslator	E-11A	4	2011	Battlefield Airborne Communications Node
	Beechcraft MC-12W Liberty	USA	rozpoznanie elektroniczne (ISR)	MC-12W	41	2009	1 utracono w 2014.[4]
	Fairchild RC-26B Condor	USA	Rozpoznanie/dozór	RC-26B	11	b/d	Zmodyfikowane transportowe C-26 Metroliner. C-26A w służbie od 1990.
	Lockheed EC-130	USA	walka elektroniczna	EC-130H Compass Call EC-130J Commando Solo	14 7	1987 2003	3 EC-130J Commando Solo i 4 EC-130J Super J.
	Lockheed WC-130 Hurricane Hunters	USA	rozpoznanie meteorologiczne	WC-130J	10	2002
	Boeing RC-135	USA	rozpoznawczy	RC-135S Cobra Ball RC-135U Combat Sent RC-135V Rivet Joint RC-135W Rivet Joint TC-135W	3 2 8 9 3	1973
	Boeing OC-135 Open Skies	USA	obserwacyjny	OC-135B	2	1993	Monitorowanie zagranicznych baz w ramach porozumienia Open Skies.
	Boeing WC-135 Constant Phoenix	USA	rozpoznanie skażeń i radioaktywności	WC-135W	2	1965
					199
Samoloty transportowe
	Lockheed C-5 Galaxy	USA	strategiczny transportowiec	C-5M	52	2010	C-5A weszły do służby w 1970 roku.
	Beechcraft C-12 Huron	USA	lekki transportowiec	C-12C C-12D C-12F C-12J	16 6 2 4	1974
	Boeing C-17 Globemaster III	USA	strategiczny transportowiec	C-17A	222	1995	Dostarczono 223 w latach 1993-2013, 1 utracono w 2010.
	Gulfstream C-20	USA	transport pasażerski	C-20B C-20H	3 2	1988 1992
	Learjet C-21	USA	transport pasażerski	C-21A	27	1984
	Boeing C-32	USA	transport VIP	C-32A C-32B	4 2	1998
	Gulfstream C-37	USA	transport pasażerski	C-37A C-37B	9 3	1998 2010
	Boeing C-40 Clipper	USA	transportowy/pasażerski/VIP	C-40B C-40C	4 7	2002	Wersja B ma dodatkowe systemy komunikacyjne.
	Lockheed C-130 Hercules	USA	średni transportowiec	C-130H LC-130H	244 10	1974	C-130 weszły do służby w 1958 roku, LC-130 to wersja arktyczna.
	Lockheed C-130J Super Hercules	USA	średni transportowiec	C-130J/J-30	104	2004	Zamówiono 129.
	Boeing VC-25	USA	Samolot prezydenta	VC-25A	2	1990
	De Havilland Canada DHC-6 Twin Otter	Kanada	wielozadaniowy	UV-18B	3	1977	Trening spadochroniarzy.
	Bell-Boeing V-22 Osprey	USA	wielozadaniowy	CV-22B	43	2009	Hybrydowy VTOL, zamówiono 50.
					769
Samoloty szkolno-treningowe
	Raytheon T-1 Jayhawk	USA	szkolenie na maszyny wielosilnikowe	T-1A	178	1993	Dostarczono 180.
	Beechcraft T-6 Texan II	USA	szkolenie podstawowe	T-6A	445	2001	Dostarczono 452.
	Northrop T-38 Talon	USA	szkolenie zaawansowane trening bojowy	T-38A T-38C AT-38B	54 442 6	1961 2002
	Cessna T-41 Mescalero	USA	szkolenie wstępne	T-41C	4	1968
	Cessna T-51	USA	szkolenie wstępne	T-51A	3	1970
	Diamond DA40	Austria  Kanada	szkolenie wstępne	T-52A	20	b/d
	Cirrus SR20	Stany Zjednoczone	szkolenie wstępne	T-53A	25	2012
	LET TG-10	Czechy	szybowiec szkolny	TG-10B Merlin TG-10C Kestrel TG-10D Kestrel	12 3 4	2002
	Schempp-Hirth TG-15	Niemcy	szybowiec szkolny	TG-15A Duo Discus TG-15B Duo 2B	2 3	b/d
					1201
Śmigłowce
	Sikorsky HH-60 Pave Hawk	USA	Combat SAR	HH-60G HH-60U	93 3	1982 2012	Utracono 13 HH-60G. HH-60U to przebudowane UH-60M. Zostaną zastąpione przez 112 HH-60W.
	Bell UH-1N Twin Huey	USA	wielozadaniowy	UH-1N	62	1970	Zadania transportowe, łącznikowe, obserwacyjne na rzecz baz ICBM wojsk strategicznych, poszukiwany następca.
	Bell UH-1 Iroquois	USA	treningowy	TH-1H	28	1970
					186
Bezzałogowe aparaty latające
	MQ-1 Predator	USA	bojowy BSL	MQ-1B	139	2005
	MQ-9 Reaper	USA	bojowy BSL	MQ-9B	165	2007	Zamówiono 319.
	RQ-4 Global Hawk	USA	rozpoznawczy BSL	RQ-4A/B	33	2001	Zamówiono 66.
	Lockheed Martin RQ-170 Sentinel	USA	BSL typu stealth		10+	2007	Fakt istnienia i nazwę samolotu ujawniono w 2009 po sfotografowaniu go w Kandaharze, nadal rozwijany, jeden utracono w Iranie.
					347
Suma
					5467
Wyposażenie niestandardowe (Non-standard aviation assets)
	CASA C-144A	Hiszpania	transportowy	CN-235-100M	2	2003	427 SOS[5]
	C-146A Wolfhound	Niemcy	transportowy	Do 328-110	15	2011	524 SOS[6]
	Pilatus U-28A	Szwajcaria	wielozadaniowy	PC-12/47E	19	2007	318, 319 SOS; Jeden rozbił się w 2012 w Dżibuti[7].
	Mi-17	ZSRR	śmigłowiec transportowy/treningowy		1	2002	6th Special Operations Squadron, Eglin AFB
	Bombardier Q-200	Kanada	transportowy	Dash 8	1	2005	524th Special Operations Squadron, Cannon AFB

Źródło: Air Force Magazine Almanac 2016

Personel[edytuj | edytuj kod]

W USAF służbę wojskową pełni 332 854 żołnierzy służby czynnej oraz 106 700 Gwardii Narodowej, zatrudnionych jest 185 522 cywilów, kolejnych 110 274 rezerwistów Air Force Reserve Command utrzymuje stan gotowości. Dane na 2012:^[8]

• 65 428 oficerów
• 263 372 żołnierzy niższych stopni
• 4054 kadetów

Air National Guard:

• 14 540 oficerów
• 92 160 żołnierzy niższych stopni

Miejsca stacjonowania żołnierzy USAF[edytuj | edytuj kod]

Żołnierze służby czynnej, stan na 2011:

• USA i terytoria – 275 608 czynnych żołnierzy
• Europa (Niemcy, Włochy, Wielka Brytania itd.) – 30 787
• Azja Wschodnia i Pacyfik (Japonia, Korea Płd. itd.) – 12 797
• Afryka i Bliski Wschód (bez Afganistanu i Iraku) – 528
• Półkula zachodnia – 296
• Inne – 13 354

Największe bazy USAF na terenie USA[edytuj | edytuj kod]

Poniżej podana jest liczba (w tysiącach) żołnierzy USAF znajdująca się w tych bazach (stan na 2005):

• Lackland Air Force Base, Teksas – 17,2 żołnierzy
• Langley AF Base, Wirginia – 8,5; położona nieopodal kwatery CIA
• Eglin AF Base, Floryda – 7,4
• Hurlburt Field, Floryda – 7,2
• Nellis AF Base, Nevada – 7,1
• Travis AF Base, Kalifornia – 6,6
• Air Force Academy, Kolorado – 6,3
• Davis-Monthan AF Base, Arizona – 6,3
• Offutt AF Base, Nebraska – 6,3
• Elmendorf AF Base, Alaska – 6,3

Na terytorium Iraku 1 XI 2006 przebywało 8012 żołnierzy USAF i 949 rezerwistów z USAF Reserve. W Iraku zginęło dotychczas 32 żołnierzy USAF, a 222 zostało rannych. W Afganistanie zginęły 24 osoby, a 66 zostało rannych (stan na 9 czerwca 2007). Air Force Reserve straciło w Iraku 3 zabitych i 11 rannych, a w Afganistanie nie poniosło dotychczas żadnych strat.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

• Lotnictwo US Navy
• Lotnictwo US Marines
• Lotnictwo US Army

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

• Strona USAF