Turzno (powiat toruński)
| wieś | |
 Pałac w Turznie w 2015 roku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (III 2011) | 1036[2] |
| Strefa numeracyjna | 56 |
| Kod pocztowy | 87-148[3] |
| Tablice rejestracyjne | CTR |
| SIMC | 0847015 |
Położenie na mapie gminy Łysomice  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu toruńskiego  | |
 53°06′25″N 18°43′55″E/53,106944 18,731944[1] | |
| Strona internetowa | |
Turzno – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie toruńskim, w gminie Łysomice.
Do 1954 roku miejscowość była siedzibą gminy Turzno. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa toruńskiego. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 1036 mieszkańców[2]. Jest trzecią co do wielkości miejscowością gminy Łysomice.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wieś po raz pierwszy wzmiankowana w 1222 r. Do roku 1466 należała do komturii toruńskiej. Od 1. połowy XVIII wieku należy do Zboińskich herbu Ogończyk, następnie do Działowskich (od roku 1801) i Gajewskich (od roku 1861). W roku 1827 w drodze do Gdańska zatrzymał się tutaj na kilka dni Fryderyk Chopin, zaś w lutym 1833 roku w majątku przebywał Artur Zawisza, polski działacz niepodległościowy, uczestnik powstania listopadowego. Tu spotkał się z matką i bratem oraz napisał swój testament.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
- Zespół pałacowo-parkowy: budynki z około połowy XIX wieku, zbudowane w stylu eklektycznym według projektu Henryka Marconiego (zbudowany w miejscu dawnego dworu pałac, dom dozorcy, rządcówka, neogotycki pawilon ogrodowy); pałac przebudowany na początku XX wieku, w roku 1913 wzniesiono skrzydło boczne. W jego murach przebywali m.in. Fryderyk Chopin oraz Józef Haller. Na teren pałacu prowadzi brama wjazdowa z rzeźbami turów. Park w stylu angielskim (pow. 16 ha), powiększony na początku XX wieku, z bogatym drzewostanem (częściowo zniszczonym w czasie powodzi w roku 1980), m.in. aleją kasztanową i stawami. Pałac został odbudowany i rozbudowany w 2012 roku.
- Kaplica klasycystyczna fundacji Jeżewskich z końca XVIII w., poświęcona w roku 1800
- Karczma klasycystyczna z początku XX w.
- Żeliwny krzyż (karawaka)[4] z roku 1883
- Kapliczka przydrożna z rzeźbą św. Antoniego
Obecnie pałacyk jest wyremontowany i służy jako wysokiej klasy restauracja i hotel. Kapliczka również została wyremontowana i często zawierane są w niej małżeństwa.
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Pałac w Turznie w 2011 roku -
Boczne skrzydło pałacu (wygląd sprzed remontu) -
Pałac od strony parku (wygląd sprzed remontu) -
Ruiny neogotyckiego pawilonu w parku pałacowym (wygląd sprzed remontu)
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 141825
- ↑ a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1315 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Wyborcza.pl [online], wyborcza.pl [dostęp 2024-04-26].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Marek Pawłowski, Turzno. Dzieje wsi i zespołu pałacowo-parkowego, Toruń 1996
- Turzno, gmina Łysomice. Zespół pałacowo-parkowy, Toruń 1996
- Siedziba gminy: Łysomice
| Wsie | |
|---|---|
| Kolonie | |
| Osady | |
| Osada leśna | |
| Integralne części wsi |
