Tułowice (województwo mazowieckie)

Tułowice

wieś
Stacja kolei wąskotorowej Tułowice Sochaczewskie
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Powiat	sochaczewski
Gmina	Brochów
Liczba ludności (2011)	317[2][3]
Strefa numeracyjna	22
Kod pocztowy	05-088[4]
Tablice rejestracyjne	WSC
SIMC	0009828[5]
Położenie na mapie gminy Brochów Tułowice
Położenie na mapie Polski Tułowice
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Tułowice
Położenie na mapie powiatu sochaczewskiego Tułowice
52°20′35″N 20°16′55″E/52,343056 20,281944[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Tułowice – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie sochaczewskim, w gminie Brochów^[5][6].

Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie sochaczewskim ziemi sochaczewskiej województwa rawskiego^[7]. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie warszawskim.

W latach 1973–1995 miejscowość była siedzibą gminy Tułowice a w latach 1996–1999 siedzibą gminy Brochów.

Opis[edytuj | edytuj kod]

Miejscowość wzmiankowana w 1361 roku. W 1800 roku powstał tu dwór klasycystyczny projektu Hilarego Szpilowskiego dla Franciszki Lasockiej. Wielokrotnie zmieniał właścicieli, w XIX wieku istniał tu m.in. młyn wodny na kanale Łasica. W 1939 roku w okolicy rozegrała się bitwa nad Bzurą, gdzie zginęli m.in. żołnierze Armii Pomorze wraz z gen. Stanisławem Grzmot-Skotnickim. Żołnierze pochowani tu po wojnie zostali ekshumowani w 1952 i pochowani na Cmentarzu Wojskowym w Warszawie.

Dwór szlachecki w stylu klasycystycznym z ok. 1800 roku otoczony zabytkowym parkiem o powierzchni 6 ha. Po parcelacji majątku po II wojnie światowej dwór podupadł i mieścił m.in. mieszkania, następnie wiejski dom kultury, sklep i magazyny. Zdewastowany dwór został w 1980 roku przejęty przez obecnego właściciela artystę malarza Andrzeja Novaka-Zemplińskiego i jego żonę Aleksandrę. W 1998 roku dwór w Tułowicach otrzymał nagrodę I stopnia Ministra Kultury i Sztuki za najlepiej odrestaurowany obiekt zabytkowy oraz prestiżową nagrodę Europa Nostra.

Warto zobaczyć[edytuj | edytuj kod]

• dwór szlachecki,
• kapliczka przydrożna przy dworze,
• powozownia z kolekcją powozów z XIX i XX wieku,
• kamień upamiętniający śmierć generała Stanisława Grzmota-Skotnickiego w czasie bitwy nad Bzurą w 1939 roku,
• stacja turystycznej kolei wąskotorowej (Sochaczew – Wilcze Tułowskie, dawniej do Piask Królewskich i Wyszogrodu)
• starodrzew Borku Tułowickiego nad kanałem Łasica z Osadą Puszczańską.

Szlaki turystyczne[edytuj | edytuj kod]

• Główny Szlak Puszczy Kampinoskiej (Dziekanów Leśny – Wiersze – Tułowice – Brochów) 55,8 km
• Północny Szlak Krawędziowy (Tułowice – Grochale Nowe – Modlin) 41,0 km
• Kampinoski Szlak Rowerowy (wokół KPN) 144,5 km

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

• Tułowice

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

• Tułowice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 620 .
• Dworek w Tułowicach
• IreneuszI. Wojczuk IreneuszI., Dworskie życie. O tułowickiej kolekcji powozów z jej właścicielem Andrzejem Novákiem-Zemplińskim rozmawia Ireneusz Wojczuk [online], Art&Business [zarchiwizowane z adresu 2007-03-12] .
• Kemping PTTK - w Tułowicach mieści się też kemping PTTK, jeden z większych obiektów tego typu w regionie