Trzciniak mariański

Trzciniak mariański
	Acrocephalus yamashinae
	(Taka-Tsukasa, 1931)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	trzciniaki
Rodzaj	Acrocephalus
Gatunek	trzciniak mariański
Synonimy
	Conopoderas yamashinae Taka-Tsukasa, 1931; Acrocephalus luscinius yamashinae (Taka-Tsukasa, 1931);
	Conopoderas yamashinae Taka-Tsukasa, 1931; Acrocephalus luscinius yamashinae (Taka-Tsukasa, 1931);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; wymarły
	Systematyka w Wikispecies

Trzciniak mariański^[3] (Acrocephalus yamashinae) – gatunek małego ptaka z rodziny trzciniaków (Acrocephalidae). Był endemitem wyspy Pagan (Mariany). Po raz ostatni odnotowany w latach 70. XX wieku. Poszukiwania w 1981 i w latach późniejszych zakończyły się fiaskiem; gatunek uznano za wymarły.

Taksonomia[edytuj | edytuj kod]

Po raz pierwszy gatunek opisał Nobusuke Takatsukasa w 1931^[4]. Nowemu gatunkowi nadał nazwę Conopoderas yamashinae^[5]. Obecnie (2021) Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny umieszcza go jako odrębny gatunek w rodzaju Acrocephalus^[6]. Dawniej klasyfikowany był jako jeden gatunek wraz z trzciniakami: słowiczym (A. luscinius), brunatnym (A. nijoi) i polinezyjskim (A. astrolabii), jednak za ich odrębną klasyfikacją przemawiają badania genetyczne^[7]^[8].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała wynosiła blisko 17 cm^[9], masa ciała dla 9 osobników: 24–28 g. Wymiary dla 13 samców i 6 samic: długość skrzydła samców 75–80 mm, samic 73–77 mm; długość ogona samców 65–67 mm, samic 60–65 mm; długość górnej krawędzi dzioba u samców i samic 20–22 mm^[10]. Trzciniaki mariańskie przypominały trzciniaki słowicze, wyróżniało je jednak bardziej matowe i brązowe upierzenie. Grzbiet miał mniej rdzawooliwkową barwę, ogon był mniej zaokrąglony (bardziej prostokątnie zakończony). Dziób krótszy, mocniej zagięty^[9].

Zasięg[edytuj | edytuj kod]

Trzciniak mariański był endemitem wyspy Pagan (Mariany, Mikronezja). Przedstawiciele gatunku zamieszkiwali wody słodkie i nadbrzeżną roślinność^[11].

Status[edytuj | edytuj kod]

IUCN uznaje trzciniaka mariańskiego za gatunek wymarły (EX, Extinct). Klasyfikację jako osobny gatunek otrzymał w 2016^[11]. W latach 60. XX wieku populacja trzciniaków mariańskich była już znacznie zredukowana. Ostatni raz odnotowano te ptaki w latach 70. XX wieku. W 1981 były już na pewno wymarłe; poszukiwania w terenie nie przyniosły rezultatu^[9], ponadto tamtego roku miał miejsce wybuch wulkanu. Wcześniej do wymierania tych trzciniaków przyczyniało się niszczenie środowiska ich życia poprzez osuszanie podmokłych terenów i wypas bydła niszczącego rdzenną roślinność^[9].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b Acrocephalus yamashinae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ Acrocephalus yamashinae, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Acrocephalidae Salvin, 1882 - trzciniaki - Brush, reed and swamp warblers (wersja: 2021-06-30). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-12-16].
↑ Nobusuke Takatsukasa. パラオ及びマリアナ群島に産する數種の新しき鳥 / Several new species of birds from Palau and the Mariana Islands. „Dbutsugaku zasshi”. 43, s. 485, 1931. (ang. • jap.).
↑ Pagan Reed-warbler (Acrocephalus yamashinae). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2017. [dostęp 2017-10-28].
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-12-16]. (ang.).
↑ Cibois, A., Beadell, J.S., Graves, G.R., Pasquet, É., Slikas, B., Sonsthagen, S.A., Thibault, J.-C. & Fleischer, R.C.. Charting the course of reed-warblers across the Pacific islands. „Journal of Biogeography”. 38 (10), s. 1963–1975, 2011. DOI: 10.1111/j.1365-2699.2011.02542.x.
↑ Saitoh, T., Cibois, A., Kobayashi, S., Pasquet, É. & Thibault, J.-C.. The complex systematics of the Acrocephalus of the Mariana Islands, western Pacific. „Emu”. 112 (4), s. 343–349, 2012. DOI: 10.1071/MU12012.
↑ ^a ^b ^c ^d Julian P. Hume: Extinct Birds. Bloomsbury Publishing, 2017, s. 294. ISBN 978-1-4729-3745-2.
↑ Peter Kennerley, David Pearson: Reed and Bush Warblers. A&C Black, 2010, s. 459.
↑ ^a ^b Pagan Reed-warbler Acrocephalus yamashinae. BirdLife International. [dostęp 2017-10-27].

[itis-1] Acrocephalus yamashinae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] Acrocephalus yamashinae, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-3] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Acrocephalidae Salvin, 1882 - trzciniaki - Brush, reed and swamp warblers (wersja: 2021-06-30). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-12-16].

[oryg-4] Nobusuke Takatsukasa. パラオ及びマリアナ群島に産する數種の新しき鳥 / Several new species of birds from Palau and the Mariana Islands. „Dbutsugaku zasshi”. 43, s. 485, 1931. (ang. • jap.).

[hbwa-5] Pagan Reed-warbler (Acrocephalus yamashinae). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2017. [dostęp 2017-10-28].

[ioc-6] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-12-16]. (ang.).

[gen1-7] Cibois, A., Beadell, J.S., Graves, G.R., Pasquet, É., Slikas, B., Sonsthagen, S.A., Thibault, J.-C. & Fleischer, R.C.. Charting the course of reed-warblers across the Pacific islands. „Journal of Biogeography”. 38 (10), s. 1963–1975, 2011. DOI: 10.1111/j.1365-2699.2011.02542.x.

[gen2-8] Saitoh, T., Cibois, A., Kobayashi, S., Pasquet, É. & Thibault, J.-C.. The complex systematics of the Acrocephalus of the Mariana Islands, western Pacific. „Emu”. 112 (4), s. 343–349, 2012. DOI: 10.1071/MU12012.

[gb-9] Julian P. Hume: Extinct Birds. Bloomsbury Publishing, 2017, s. 294. ISBN 978-1-4729-3745-2.

[reed-10] Peter Kennerley, David Pearson: Reed and Bush Warblers. A&C Black, 2010, s. 459.

[birdlife-11] Pagan Reed-warbler Acrocephalus yamashinae. BirdLife International. [dostęp 2017-10-27].

[podgatunek-12] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Takson uznany za podgatunek na Kompletnej liście ptaków świata

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[A]