Trebišov
 Muzeum w Trebišovie | |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Kraj | |||
| Powiat | |||
| Burmistrz | Marek Čižmár[1] | ||
| Powierzchnia | 70,16[2] km² | ||
| Wysokość | 104[3] m n.p.m. | ||
| Populacja (2023) • liczba ludności • gęstość | |||
| Nr kierunkowy | +421 56[3] | ||
| Kod pocztowy | 075 01[3] | ||
| Tablice rejestracyjne | TV | ||
Położenie na mapie kraju koszyckiego  | |||
Położenie na mapie Słowacji  | |||
 48°37′34″N 21°43′07″E/48,626111 21,718611 | |||
| Strona internetowa | |||
Trebišov (węg. Tőketerebes, niem. Trebischau) – miasto powiatowe we wschodniej Słowacji, w kraju koszyckim, w historycznym regionie Zemplin.
Trebišov leży na wysokości 109 m n.p.m., we wschodniej części Niziny Wschodniosłowackiej, kilka kilometrów na zachód od rzeki Ondawa, nad jej dopływem – rzeczką Trnavką. Liczba mieszkańców miasta wynosi 24 401 osób (spis ludności z 2011), powierzchnia – 70,16 km². Miasto dzieli się na dzielnice Nový Majer, Olšina i Trebišov (centrum).
Trebišov jest ośrodkiem przemysłu maszynowego (zakłady Vagónka), żywnościowego (zakłady Frucona) i budowlanego. Poza tym stanowi lokalny ośrodek administracyjny i kulturalny.
Przez Trebišov przebiega droga lokalna nr 553 z Vranova nad Topľou do przejścia granicznego Slovenské Nové Mesto – Sátoraljaújhely na granicy z Węgrami. W mieście znajduje się węzeł kolejowy – szlaki rozchodzą się na północ do Vranova nad Topľou, na wschód do Użhorodu i do Michalovec, na południe do Sátoraljaújhely i na wschód do Koszyc.
Historia miasta[edytuj | edytuj kod]
Wykopaliska świadczą, że okolice miasta były zamieszkane w neolicie i epoce brązu. Nieprzerwane osadnictwo słowiańskie datuje się od czasów Wielkich Moraw. Pierwsza pisemna wzmianka o zamku Parič w Trebišovie pochodzi z 1254, o miejscowości – z 1330. Początkowo miasto i zamek należały do lokalnego rodu szlacheckiego, w latach 1319–1387 władali nim Drugethowie, następnie do 1567 ród Perényich. Po nich władały miastem rody Zichych, Vandernathów, Csákych i Andrássych. W XIV wieku Trebišov był znanym ośrodkiem handlowym.
Prawa miejskie Trebišov uzyskał w 1439. W XIV wieku zamek i miasto połączyły się w jeden organizm miejski. W II połowie XV wieku Trebišov był miejscem zjazdów szlachty węgierskiej, między innymi w 1454 odbył się tu tzw. zjazd antyhusycki. Na początku XVI wieku w mieście osiedlili się paulini. W 1566 zamek był oblegany przez Tatarów krymskich. Podczas powstania kuruców w 1686 powstańcy wysadzili w powietrze zamek, sto lat później rozebrany przez Andrassych na budulec dla nowego zamku. W 1831 Trebišov był ośrodkiem krwawego wschodniosłowackiego powstania chłopskiego.
Miasto rozwijało się szybciej pod koniec XIX wieku. Od 1876 było siedzibą władz powiatu w komitacie Zemplén. W tym okresie prowadzono szeroko zakrojone prace przy regulacji Cisy, Bodrogu i Ondawy. W 1871 zbudowano tu linię kolejową, w 1911 powstała elektrownia. W 1930 Trebišov liczył 7162 mieszkańców, działały tu cukrownia, młyn i cegielnia.
W 2004 Trebišov stał się głośny z powodu zamieszek. Pod koniec XX wieku w mieście osiedliła się grupa około 4 tysięcy nie pracujących Cyganów, żyjących z zasiłków z opieki społecznej. Wiosną 2004 słowacki rząd nagle zredukował o połowę zasiłki dla bezrobotnych, usiłując w ten sposób skłonić ich do podjęcia pracy. Cyganie zareagowali tumultem, w którym obrabowano kilka sklepów, zaś interweniującą policję tłum obrzucił kamieniami. Po trzech dniach policja przy pomocy wojska opanowała sytuację. Wrzenie załagodzono rozdając Cyganom bony żywnościowe i uprawniając ich do darmowego zbierania drewna na opał.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
-02.JPG)
Zabytki Trebišova to:
- ruiny zamku Parič z XIII wieku z muzeum historycznym i geograficznym oraz z zabytkowym parkiem,
- neogotyckie mauzoleum Andrássych z 1896,
- kościół katolicki z początku XIV wieku, przebudowany w 1696, z klasztorem paulinów z 1502,
- cerkiew prawosławna z 1825,
- pałacyk z 1786, przebudowany w stylu empirowo-neorenesansowym.
Sport[edytuj | edytuj kod]
- HK Trebišov – klub hokejowy
Współpraca[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Zoznam zvolených starostov a primátorov podľa obcí, miest a mestských častí. Štatistický úrad Slovenskej republiky, 2014. [dostęp 2017-09-24]. (słow.).
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: 70,16S_SK, om7014rr_ukaz: Rozloha (Štvorcový meter).
- ↑ a b c Statistical Office of the Slovak Republic: Základná charakteristika. 2015-04-17. [dostęp 2022-03-31]. (słow.).
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne). www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7101rr_obc: AREAS_SK.
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: AREAS_SK.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Oficjalna strona (słow.)
