Towarzystwo Literatów w Polszcze

Towarzystwo Literatów w Polszcze (łac. Societas litteraria ad edendos optimos et Poloniae utilissimos libros) – pierwsze polskie towarzystwo naukowe działające w latach 1765–1770[1][2].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Utworzone zostało w 1765 roku z inicjatywy Wawrzyńca Mitzlera de Kolof oraz promotora Józefa Załuskiego pod patronatem Adama Czartoryskiego. Pełna nazwa towarzystwa brzmiała Towarzystwo Literatów w Polszcze ... dla Wydawania Najlepszych i Najpożyteczniejszych Krajowi Książek. Funkcjonowało do 1770 roku i bezpośrednio poprzedzało Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych[1][2].

Redaktorem literackim był Józef Epifani Minasowicz[2].

Wydawnictwa[edytuj | edytuj kod]

Jego staraniem wydawano m.in. podręczniki dla Szkoły Rycerskiej[1]. Towarzystwo wydało w czasie swojej działalności 17 pozycji książkowych[2]:

  • L'Art de bien prononcer en Francois, d Vvsage de la Noblesse Polonoise, (1765),
  • Decyusza Antoniusza Burdygakzyha konsula rzymskiego y Gracyana Cesarza niegdyś nauczyciela epigrammta, nargrobki y edyllia, (1765),
  • Historia nauk wyzwolonych, Juvenala de Carlancasa, (1766),
  • Przyjaciel Białychgłów francuskiego, edycya druga, (1766),
  • Marka Taleryusjsa Marcyalisa xięga mdoków rzymskich,(1766),
  • Stanislai Jaworski e Societate fesu Sacerdotis Specimina literaria, (1767),
  • Tigranes tragedya we trzech aktach z włoskiego przekładania, (1767),
  • Małżeństwo Samnitów, Rzecz z Powieści Moralnych Imci P. Marmontel, (1767),
  • Filozof indyjski albo sposób uszczęśliwienia życia ludzkiego w społeczności, (1767),
  • Pantheum mithicum albo baieczna bogów historya, (1768),
  • Początki krajopisarstwa ku pożytkowi akademii rycerskiey Korpusu Radeckiego, Jana P. Edlinga, (1768),
  • Obraz nędzy ludzkiey, Tragikomedya w pięciu aktach, (1768),
  • Nowy sposób uczenia łatwego języka łacińskiego ofiarowany rycerskiey szkole Ichmciów panów Kadetów, (1768).
  • Józef Starozakonny, Tragico-komedya w pięciu aktach, (1768),
  • Filozof indyjski, edycja druga, (1769),
  • Sielanki polskie z różnych autorów zebrane, (1779),
  • Orbis sensualium pictus, Jana Amosa Komeńskiego, (1770).

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c Wroczyński 1987 ↓, s. 224.
  2. ↑ a b c d Smoleński 1901 ↓.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Ryszard Wroczyński: Dzieje oświaty polskiej do roku 1795. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987, s. 224. ISBN 83-01-04474-8.
  • Władysław Smoleński: "Towarzystwa naukowe i literackie w Polsce wieku XVIII", Pisma historyczne, t. II. Kraków: Gebethner i Spółka, 1901, s. 33-41.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Towarzystwo_Literatów_w_Polszcze&oldid=68606649”