Tatsuzō Ishikawa
 Tatsuzō Ishikawa (1953) | |
| Data i miejsce urodzenia | 2 lipca 1905 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 31 stycznia 1985 |
| Zawód, zajęcie | |
Tatsuzō Ishikawa (jap. 石川 達三 Ishikawa Tatsuzō; ur. 2 lipca 1905 w Yokote, zm. 31 stycznia 1985 w Tokio) – japoński pisarz, pierwszy laureat Nagrody im. Akutagawy.
Biografia[edytuj | edytuj kod]
Tatsuzō Ishikawa urodził się 2 lipca 1905 w Yokote, w prefekturze Akita[1]. Jego ojciec był nauczycielem. Studiował na wydziale literatury Uniwersytetu Waseda, ale nie ukończył uczelni. W 1930 roku wyemigrował do Brazylii, gdzie przez miesiąc pracował na plantacji kawy w Santa Rosa niedaleko São Paulo[2][3]. Kolejny miesiąc spędził w mieście, a następnie wrócił do Japonii[4]. Na podstawie swoich doświadczeń, w 1935 roku opublikował powieść zatytułowaną Sōbō (Zwykli ludzie), za którą, jako pierwszy, został laureatem Nagrody im. Akutagawy[5][6][7]. W stylu publicystycznym opisał życie biednych japońskich imigrantów w latach trzydziestych XX wieku w Brazylii[4][3][8].
29 grudnia 1937 został wysłany przez redakcję czasopisma literackiego „Chūō Kōron” jako reporter wojenny w celu spisania japońskich dokonań wojskowych w Chinach. Około 8 stycznia 1938 przebył do Nankinu, niedawno zajętej stolicy nacjonalistycznych Chin. Ishikawa spędził osiem dni w mieście, rozmawiając głównie z japońskimi żołnierzami piechoty, po czym wrócił do Japonii i ukończył rękopis Ikite iru heitai w zaledwie 11 dni[9]. Relacja została opublikowana w lutowym i marcowym wydaniu „Chūō Kōron”. Utwór jest oskarżeniem, nie tylko wobec postępowania japońskiej armii w Chinach, ale także samej wojny. Pomimo cenzury dokonanej przez autora i wydawcę, japońskie władze zakazały rozpowszechniania oryginału. Po zniesieniu cenzury wojennej w 1945 roku wydano ponownie Ikite iru heitai, przywracając skreślone słowa i fragmenty[9].
Po wojnie na Pacyfiku Ishikawa był jednym z najbardziej znanych w Japonii pisarzy, mającym na swoim koncie takie publikacje, jak Kaze ni soyogu ashi (1957–1959) i Ningen no kabe (1957–1959)[10]. W 1969 roku Ishikawa otrzymał za te prace nagrodę Kikuchi Kan Shō[3]. Był członkiem kapituły Nagrody im. Akutagawy[6].
Wybrane dzieła[edytuj | edytuj kod]
- Sōbō (jap. 蒼氓 Zwykli ludzie), 1935
- Hikage no mura (jap. 日蔭の村 Wieś w cieniu), 1937
- Ikite iru heitai (jap. 生きてゐる兵隊 Żywi żołnierze), 1938[a]
- Kaze ni soyogu ashi (jap. 風にそよぐ葦), 1949–1951
- Ningen no kabe (jap. 人間の壁 Ściana człowieczeństwa), 1957–1959
- Yonjūhachi sai no teikō (jap. 四十八歳の抵抗), 1956
- Mitasareta seikatsu (jap. 充たされた生活), 1961
- Kizu darake no sanga (jap. 傷だらけの山河), 1962–1963
- Kinkanshoku (jap. 金環蝕), 1966[11]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Ze względu na oskarżenie wobec postępowania japońskiej armii w Chinach oraz samej wojny, utwór został przez japoński rząd objęty zakazem rozpowszechniania oryginału. Po zniesieniu cenzury wojennej w 1945 roku, powieść ta została ponownie wydana.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Frédéric 2005 ↓, s. 399.
- ↑ Tachibana 2016 ↓, s. 145-146.
- ↑ a b c Ishikawa Tatsuzō [online], Japan_literature.enacademic.com [dostęp 2021-02-13] (ang.).
- ↑ a b Tachibana 2016 ↓, s. 146.
- ↑ Frédéric 2005 ↓, s. 399-400.
- ↑ a b Zoete-Leśniczak 2017 ↓, s. 64.
- ↑ Akutagawa Prize [online], Academic Kids [dostęp 2021-02-13] (ang.).
- ↑ Tachibana 2016 ↓, s. 158.
- ↑ a b David Askew, Living Soldiers / Dying Soldiers: War and Decivilization in Ishikawa Tatsuzo's Soldiers Alive [online], The Asia-Pacific Journal [dostęp 2021-02-13] (ang.).
- ↑ Frédéric 2005 ↓, s. 400.
- ↑ Mikołaj Melanowicz: Historia literatury japońskiej. Warszawa: PWN, 2012, s. 387. ISBN 978-83-01-17214-5.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Reiko Tachibana. Loss and Renewal in Three Narratives of the Nikkei Brazilian Diaspora: Ishikawa Tatsuzō’s “Sōbō” and Its Sequels. „Japan Review 29 (2016)”, 2016. International Research Centre for Japanese Studies, National Institute for the Humanities. (ang.).
- Marcelina de Zoete-Leśniczak. Ocena musi być sprawiedliwa” – kilka uwag na temat Akutagawa Ryūnosuke Shō, czyli najpopularniejszej nagrody literackiej w Japonii. „LITTERARIA COPERNICANA 4(24) 2017”, 2017. Wydawnictwo UMK.
- Louis Frédéric: Japan Encyclopedia. Cambridge: Belknap Press of Harvard University Press, 2005. ISBN 978-0674017535.