Tarnów (stacja kolejowa)
 nr rej. A-80 z 1 grudnia 1975 | |
 Dworzec kolejowy w Tarnowie (2015) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Data otwarcia | 1856 |
| Poprzednie nazwy | Tarnow |
| Dane techniczne | |
| Liczba peronów | 3 |
| Liczba krawędzi peronowych | 6 |
| Kasy |
|
| Linie kolejowe | |
Położenie na mapie Tarnowa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
 50°00′19″N 20°58′31″E/50,005278 20,975278 | |
Tarnów – stacja kolejowa w Tarnowie, w województwie małopolskim, z zabytkowym, neobarokowym budynkiem dworca[1][2].
Ruch pasażerski[edytuj | edytuj kod]
| Rok | Wymiana roczna | Wymiana pasażerska na dobę | miejsce w Polsce |
|---|---|---|---|
| 2017[3] | 1 970 000 | 5 400 | 42 |
| 2018[4] | 2 120 000 | 5 800 | 42 |
| 2019[3] | 2 120 000 | 5 800 | 47 |
| 2020[3] | 1 610 000 | 4 400 | 36 |
| 2021[3] | 1 970 000 | 5 400 | 36 |
| 2022[5] | 6 900 | 44 |
Stacja kolejowa[edytuj | edytuj kod]
Według klasyfikacji PKP ma kategorię dworca wojewódzkiego[6]. Stacja znajduje się na międzynarodowej linii kolejowej E30 Zgorzelec-Medyka. Położona jest w południowej części miasta. Stacja posiada 3 perony wyspowe 1, 2 i 3. Do 2008 istniał też wąski peron wyspowy 1A – obecnie rozebrany. Na stacji znajdują się dwie nastawnie („Tr”, „Tr1”). Przed modernizacją nastawnia „Tr” była wyposażona w urządzenia przekaźnikowe typu E oraz na stacji była obecna stara sygnalizacja świetlna z sześciokomorowymi semaforami. Po modernizacji która odbywała się w latach 2012–2018 nowy budynek nastawni obsługuje także ruch na okolicznych stacjach w ramach tzw. systemu LCS. Przez stację przechodzą następujące linie kolejowe:
| numer | relacja | elektryfikacja | status |
|---|---|---|---|
| 91 | Kraków Główny – Medyka |  | czynna |
| 96 | Tarnów – Leluchów | | czynna |
| 115 | Tarnów – Szczucin |  | używana sporadycznie w ruchu towarowym |
Gmach dworcowy[edytuj | edytuj kod]
Obecny gmach dworcowy powstał w okresie 1906–1910 w oparciu o projekt Ernsta[7] Baudischa[8] z Ministerstwa Kolei Żelaznych w Wiedniu. Wcześniej według tego samego projektu powstał dworzec w Stanisławowie[9].
W 1915 w wyniku działań wojennych budynek dworca uległ uszkodzeniu[10].
28 sierpnia 1939 został przeprowadzony zamach bombowy na tarnowskim dworcu. Jego autorem był Antoni Guzy, Polak współpracujący z Niemcami. Wskutek wybuchu śmierć poniosło 20 osób, a 35 odniosło obrażenia[11].
W godzinach porannych 14 czerwca 1940 z Tarnowa wyruszył pierwszy masowy transport więźniów do KL Auschwitz. W 70. rocznicę tego wydarzenia na dworcu odsłonięto pomnik Pamięci I Transportu Więźniów do KL Auschwitz. Umieszczono na nim nazwiska 728 więźniów[12]. W latach 2007–2010 budynek dworca, wraz z terenem przylegającym, poddany został generalnemu remontowi. Prowadzono go w uzgodnieniu z konserwatorem zabytków. Zakończenie remontu oraz uroczyste otwarcie odbyło się 13 listopada 2010[2][13]. W ramach uroczystości zorganizowano przejazd parowozu Ty2–953 z wagonami retro do Tuchowa[14].
W wyniku remontu tarnowski dworzec odzyskał swój wygląd sprzed stu lat. Odnowiono elewację budynku i jego wnętrze, wymieniono podłogi, stolarkę okienną i drzwiową, instalacje CO, wodno-kanalizacyjną, elektryczną i teletechniczną – także przed gmachem budynku. Dokonano wzmocnienia fundamentów budynku.
Pomieszczenia dworca PKP po remoncie przypominają wnętrza eleganckich hoteli sprzed stu lat. Na remont dworca wydano 42 mln zł. Pieniądze pochodziły z budżetu państwa i środków własnych PKP SA[15].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Dworzec PKP w Tarnowie. Centralny Ośrodek Turystyki Górskiej PTTK. [dostęp 2022-02-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-06-30)].
- ↑ a b Krzysztof Jasiński: 100 lat i drugie narodziny. Dziennik Polski, 2010-12-10. [dostęp 2022-02-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-23)].
- ↑ a b c d Urząd Transportu Kolejowego, Przewozy pasażerskie [online], Portal statystyczny UTK [dostęp 2023-02-20] (pol.).
- ↑ Wymiana pasażerska na stacjach w Polsce w 2018 r. [online], Urząd Transportu Kolejowego [dostęp 2020-01-30].
- ↑ Urząd Transportu Kolejowego: Wymiana pasażerska - Dane o stacjach 2022. [dostęp 2023-09-17].
- ↑ [1], l.p. 471.
- ↑ Dworzec w Stanisławowie [online], Nowy Kurier Galicyjski, 10 sierpnia 2018 [dostęp 2022-06-08] (pol.).
- ↑ Nowy dworzec w Tarnowie otwarty dla Pasażerów. PKP, 2010-11-15. [dostęp 2012-08-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-03)].
- ↑ Antoni Bochen, Tarnów [online], kolejnictwo-polskie.pl [dostęp 2018-11-15] [zarchiwizowane z adresu 2018-11-15].
- ↑ 1856 – 2016. 160 lat kolei w Tarnowie.
- ↑ Mateusz Kołodziej: Zamach bombowy, czyli w Tarnowie wojna zaczęła się wcześniej. Gazeta Wirtualna, 2009-08-31. [dostęp 2012-09-02].
- ↑ Super User, Tarnów – pomnik Pamięci I Transportu Więźniów do KL Auschwitz [online], miejscapamiecinarodowej.pl [dostęp 2017-04-22] (pol.).
- ↑ „Najpiękniejszy dworzec w Polsce” ponownie otwarty. biznes.onet.pl, 2010-11-15. [dostęp 2012-08-19].
- ↑ Paweł Chwał: Tarnów: wielkie otwarcie dworca PKP (ZDJĘCIA I FILMY). tarnow.naszemiasto.pl, 2010-11-14. [dostęp 2012-08-19].
- ↑ PAP: W Tarnowie oddano dworzec PKP po remoncie. finanse.wp.pl, 2010-11-13. [dostęp 2012-08-19].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Tarnów w Ogólnopolskiej Bazie Kolejowej – bazakolejowa.pl
- Tarnów w Atlasie Kolejowym Polski, Czech i Słowacji – www.atlaskolejowy.net
- Dworzec kolejowy [online], Urząd Miasta Tarnowa [zarchiwizowane z adresu 2009-11-15].
- Paweł Topolski, Uroczyste otwarcie wyremontowanego dworca PKP [online], Urząd Miasta Tarnowa, 13 listopada 2010 [dostęp 2010-11-14] [zarchiwizowane z adresu 2010-11-16].
- Archiwalne zdjęcia stacji w bibliotece Polona
| Tarnów | ||
| Linia 91 Kraków Główny – Medyka (77,432 km) | ||
  odległość: 3,536 km |  | odległość: 1,908 km |
| Linia 96 Tarnów – Leluchów (0,549 km) | ||
| | odległość: 0,751 km | |
| Linia 115 Tarnów – Szczucin koło Tarnowa (0,551 km) | ||
| | odległość: 0,708 km | |
