Targ Maślany

ulica Targ Maślany
Śródmieście
Ilustracja
Targ Maślany w środku, na pierwszym planie wieża Ratusza Głównego Miasta
Państwo

 Polska

Miejscowość

Gdańsk

Położenie na mapie Gdańska
Mapa konturowa Gdańska, w centrum znajduje się punkt z opisem „ulica Targ Maślany”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „ulica Targ Maślany”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „ulica Targ Maślany”
Ziemia54°20′44,0″N 18°39′11,0″E/54,345556 18,653056
Multimedia w Wikimedia Commons

Targ Maślany (kaszb. Masłowi Tôrg[1], dolnoniem. Bottermarcht[2])– historyczny plac w Gdańsku, w dzielnicy Śródmieście. Położony na Starym Przedmieściu nad brzegiem Motławy, ograniczony ulicami Lastadia, Targ Maślany i Podwale Przedmiejskie[3].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Targ Maślany (Buttermarkt, od kamiennych garnków na masło nazywany też Targiem Garnkowym, Topfmarkt) powstał w 1650 jako miejsce hurtowego handlu masłem. Lokalizacja nad brzegiem Motławy była nieprzypadkowa, bowiem masło dostarczano również drogą wodną. Targowisko funkcjonowało pod zarządem powoływanych przez Radę Miejską kapitanów maślanych. Plac ogrodzony był ażurowym płotem, w centrum, wśród zadaszonych straganów znajdował się budynek z wagą. W pierwszej połowie XIX w. handlowano tu wszystkimi artykułami spożywczymi, zwłaszcza jarzynami i mięsem. W 1829 zlikwidowano funkcję handlową tego miejsca, władze miasta wykupiły teren, w latach 1834–37 wybudowano gmach Gimnazjum Miejskiego (przy ul. Lastadia 2)[4]. W 1875 utworzono tu zieleniec z fontanną Wintera, upamiętniającą uruchomienie wodociągów miejskich. Od 1897 nosił nazwę placu Wintera (Winterplatz), upamiętniając nadburmistrza Gdańska[5].

Targ (Winter Pl.) na planie z 1905

Na południu placu w latach 1875–1878 wybudowano gmach Naddyrekcji Poczty Królewskiej (arch. Carl Schwatlo, ul. Lastadia 41). Od 1926 działała w nim (po nadbudowaniu 3. piętra) pierwsza gdańska rozgłośnia radiowa. Z kolei dawne gimnazjum przekształcono w szkołę średnią. W 1945 większość zabudowy została zniszczona, ocalał gmach szkoły z przyległym domem mieszkalnym (ul. Lastadia 1) i budynek dyrekcji poczty[4], który został jednak poważnie uszkodzony i częściowo spalony[6]. Fontanna została zlikwidowana. Po zakończeniu działań wojennych budynek dawnego gimnazjum stał się siedzibą Zespołu Szkół Przemysłu Spożywczego i Chemicznego, zaś w budynku poczty zlokalizowano internat. W 2009, z uwagi na zły stan budynku, szkołę przeniesiono na Orunię, na ul. Smoleńską. Do marca 2016 budynku nie udało się sprzedać[7].

Po wojnie plac nosił krótko przetłumaczoną błędnie nazwę: pl. Zimowy, zmienioną w 1946 na plac Zielony. Do tradycyjnej nazwy powrócono w 1990.

29 października 2015 Rada Miasta podjęła decyzję o rewitalizacji Targu w latach 2016–2018. W 2015 wykwaterowano mieszkańców domu mieszkalnego przy ul. Lastadia 1, planując jego wyburzenie i utworzenie w tym miejscu prawoskrętu z Podwala Przedmiejskiego[8].

  • Nieistniejąca fontanna na pl. Wintera, w tle gmach gimnazjum, koniec XIX wieku
    Nieistniejąca fontanna na pl. Wintera, w tle gmach gimnazjum, koniec XIX wieku
  • Gmach dawnej dyrekcji poczty przy targu
    Gmach dawnej dyrekcji poczty przy targu

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Dr. Florjan Cenôva, Skôrb Kaszébskosłovjnskjè mòvè, str. 83, Svjecè, 1866
  2. ↑ Plattdeutsch der Danziger [online], www.jessner.homepage.t-online.de [dostęp 2017-11-20].
  3. ↑ Targ Maślany (Gdańsk). [dostęp 2016-03-14].
  4. ↑ a b Targ Maślany. [dostęp 2016-03-14].
  5. ↑ Śladami gdańskiego nadburmistrza. [dostęp 2016-03-22].
  6. ↑ Zmieniają się okolice Targu Maślanego w Gdańsku. Zobaczcie efekty
  7. ↑ Tajemnicza inwestycja dla miejskiej administracji?. [dostęp 2016-03-22].
  8. ↑ Duże zmiany na Targu Maślanym w Gdańsku. [dostęp 2016-03-14].
Place i targi Gdańska
Targi Gdańskie
Place Śródmieścia

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Targ_Maślany&oldid=68493757”