Tahkona
| Klasa | |
|---|---|
| Historia | |
| Stocznia | Crichton, Helsinki |
Zamówiony dla  MW Imperium Rosyjskiego | |
 Kaiserliche Marine | |
| Nazwa | KM-4 |
| Wejście do służby | 22 lutego 1918 |
| Wycofanie ze służby | 16 października 1918 |
 Eesti merejõud | |
| Nazwa | Tahkona |
| Wejście do służby | wrzesień 1919 |
 MW ZSRR | |
| Wejście do służby | sierpień 1940 |
| Wycofanie ze służby | 1 lipca 1941 |
| Los okrętu | zatonął po wejściu na minę |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność | 35 ton (maksymalnie 50) |
| Długość | 19,5 m |
| Szerokość | 3,6 m |
| Zanurzenie | 1,7 m |
| Napęd | |
| kocioł i maszyna parowa o mocy 150 KM 3 tony węgla | |
| Prędkość | 11 węzła |
| Zasięg | 10 mil morskich |
| Załoga | 7–10 |
Tahkona – okręt pomocniczy budowy rosyjskiej z okresu I wojny światowej. Pływał pod banderami Rosji, Niemiec, Estonii i ZSSR. Dwukrotnie zatonął na minie, ostatni raz w 1941 roku.
Budowa i konstrukcja[edytuj | edytuj kod]
Jednostka zbudowana została w Helsinkach, w stoczni Cricton. Jej wyporność wynosiła 35 ton, przy maksymalnym obciążeniu wzrastała do 50. Całkowita długość to 19,5 metra a szerokość 3,6 metra, na linii wodnej wymiary te wynosiły odpowiednio 17,6 i 3,2 metra. Zanurzenie jednostki osiągało 1,7 metra[1].
Okręt napędzany był przez sprzężoną maszynę parową o dwóch cylindrach, z jednym kotłem. Rozwijała ona moc 150 KM. Okręt mógł osiągnąć prędkość 11 węzłów. Zapas 3 ton węgla pozwalał jednostce na pokonanie 240 mil morskich przy prędkości 10 węzłów[1].
Jednostka nie była uzbrojona, posiadała jednak wyposażenie dla jednego działa kalibru 47 mm[1].
Załoga składała się z 7 osób w czasie pokoju. Wojenny etat wzrastał do 10 załogantów. W jej skład wchodził jeden oficer[1].
Służba[edytuj | edytuj kod]
Jednostka służyła (pod nieznaną nazwą) w Imperium Rosyjskim jako dozorowiec[1].
W czasie I wojny światowej został przejęty przez Niemców. Miało to się stać 22 lutego 1918 roku w Tallinnie[1], co jednak kłóci się z faktem, że Niemcy wkroczyli do miasta dopiero 25 lutego[2]. Okręt został włączony do służby w Kaiserliche Marine jako KM-4. Został stracony 16 października 1918 roku. Zatonął w zalewie Matsalu, przy ujściu Kasari, w wyniku wejścia na minę[3].
Okręt został podniesiony z dna przez Estończyków w czerwcu 1919 roku. Po trzech miesiącach wszedł w skład Eesti merejõud jako trałowiec[4].
Głównym zadaniem estońskiej marynarki w latach powojennych było oczyszczenie szlaków komunikacyjnych z min postawionych przez okręty niemieckie i rosyjskie. W tym celu 15 marca 1919 roku powołano do życia Traalerite Divisjon. Do 1922 roku udało się oczyścić z 633 min morskich obszar o powierzchni 1679 mil kwadratowych, co zadowoliło dowództwo marynarki[5]. Okręt uczestniczył z przerwami w pracach dywizjonu – latach 1920–1921 przeszedł modernizację, po której zaklasyfikowano go jako tender floty[4].
W 1924 roku Estonia otrzymała informacje o polach minowych postawionych na większych głębokościach, postawionych w czasie wojny w celu zwalczania okrętów podwodnych. Powstała w związku z tym potrzeba wykonania trałów na głębokościach 19 i 27 metrów. Okręty przeznaczone do zwalczania min zostały połączone w tymczasowy zespół Traalerite Salkkond 2 lipca 1924 roku. Dowodził nim komandor porucznik Joosep Pruun, a stanowiska oficerskie na okrętach podlegały ciągłej rotacji, aby zapewnić doświadczenie bojowe kadetom szkoły morskiej[5].
Pierwsze trałowanie odbyło się na północ od Kakumäe (dzielnica Tallinna), następnie okręty oczyściły z min wody kolejna na północnym zachodzie i południowym wschodzie wyspy Naissaar. W trakcie akcji wyłowiono 196 min morskich, zaś 36 eksplodowało. Jesienią Estończycy uzyskali informację, iż w wodach na północny zachód od Naissaar miny były stawiane również na głębokościach poniżej 27 metrów. Rankiem 14 listopada 1924 roku w celu odnalezienia min wyszedł zespół w składzie „Meeme”, „Mardus” i „Tahkona”. „Meeme” i „Mardus” rozpoczęły trał na głębokości 48,7 metra, został on jednak przerwany o 15:10 w wyniku wybuchu. Eksplozja miała miejsce około 15 stóp (między 4 a 5 metrów) pod rufą „Meeme”. Spowodowała ona znaczne uszkodzenia, część załogi została wyrzucona za burtę. Pozostałe okręty rozpoczęły akcję ratunkową, z wody wyciągnięto 11 ludzi, zaś 9 zabrano z pokładu. „Mardus” przybrał kurs na Tallinn, aby odwieźć rannych, zaś „Tahkona” przystąpiła o 15:25 do holowania jednostki, której maszynownia była wówczas wypełniona wodą do wysokości 1 metra. Dowódca tendra chciał przemieścić tonący okręt na płytkie wody przy brzegu wyspy Naissaar. Holowanie odbywało się z prędkością 1,5 węzła i zakończyło się niepowodzeniem – „Meeme” zatonął o godzinie 17:30[6][5].
Estonia została oficjalnie włączona do Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich 6 sierpnia 1940 roku. „Tahkona” została wcielona do Floty Bałtyckiej. Zatonęła na minie tuż po ataku Niemców na ZSRR 1 lipca 1941 roku[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f Ehlers 2012a ↓, s. 53.
- ↑ Lewandowski 2001 ↓, s. 66.
- ↑ Ehlers 2012a ↓, s. 53–54.
- ↑ a b c Ehlers 2012a ↓, s. 54.
- ↑ a b c Sammalsoo 1999 ↓.
- ↑ Ehlers 2012a ↓, s. 51.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Hartmut Ehlers. Marynarka Wojenna i Paramilitarne Siły Morskie Estonii 1918-1940. „Okręty Wojenne”, s. 46-50, 2012. Tarnowskie Góry: Wydawnictwo „Okręty Wojenne”. ISSN 1231-014X. 1/2012 (111). (pol.).
- Jan Lewandowski: Estonia. Warszawa: Wydawnictwo TRIO, 2001, seria: Historia Państw Świata w XX Wieku. ISBN 83-88542-04-4. (pol.).
- Peedu Sammalsoo. 15 jalga kiilu all: 75 aastat suurtükilaeva “Meeme” hukkumisest. „Meremees”, s. 34–36, 1999. nr 17–18. (est.).
| Niszczyciele | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Okręty podwodne |
| ||||
| Torpedowiec | |||||
| Kanonierki |
| ||||
| Stawiacze min | |||||
| Lodołamacze | |||||
| Tender |
