Tadeusz Rek
| Data i miejsce urodzenia | 13 października 1906 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 11 listopada 1968 |
| Poseł do KRN oraz na Sejm Ustawodawczy i Sejm PRL I kadencji | |
| Okres | od 1944 |
| Przynależność polityczna | SL / PSL / PSL „Nowe Wyzwolenie” / SL / ZSL |
| Odznaczenia | |
 | |
1946.jpg)
Tadeusz Rek, ps. Adam Cichy, Rakowiecki, Różycki, Słowiński, Michał Ulewicz (ur. 13 października 1906 w Ulowie, zm. 11 listopada 1968 w Warszawie) – polski prawnik, publicysta, działacz ruchu ludowego, wiceminister sprawiedliwości w okresie stalinowskim, sędzia Sądu Najwyższego w PRL[1], poseł do Krajowej Rady Narodowej, na Sejm Ustawodawczy oraz na Sejm PRL I kadencji.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w rodzinie chłopskiej. Kształcił się w gimnazjum w Nowym Mieście nad Pilicą i w Warszawie. W latach 1927–1931 studiował na WPiA UW. W 1939 uzyskał uprawnienia adwokackie. Należał do ZMW RP. Był kolejno: sekretarzem Zarządu Powiatowego ZMW RP w Sokołowie Podlaskim, zastępcą członka Rady Naczelnej Stronnictwa Ludowego (1933), sekretarzem Zarządu Wojewódzkiego ZMW RP w Lublinie (1934–1936) i od 1935 zasiadał w Naczelnym Komitecie Wykonawczym Stronnictwa Ludowego. Współredagował „Młodą myśl ludową”.
Po wybuchu II wojny światowej należał do warszawskiego kierownictwa Stronnictwa Ludowego „Roch”. Został aresztowany i osadzony na Pawiaku. W latach 1940–1941 w obozach koncentracyjnych Auschwitz-Birkenau i Neuengamme. W okresie 1942–1944 był wiceprzewodniczącym Rady Pomocy Żydom „Żegota”. Redagował także „Ku zwycięstwu” i „Przez walkę do zwycięstwa”.
W 1944 wstąpił do „lubelskiego” SL. W latach 1945–1946 należał do PSL, usunięty jako przeciwnik Stanisława Mikołajczyka. W 1945 zeznawał jako świadek w sprawie zamordowania w niejasnych okolicznościach działacza PSL Bolesława Ścibiorka[2]. Z inspiracji PPR przed referendum w 1946 dokonał rozłamu w PSL, tworząc prokomunistyczną partię PSL „Nowe Wyzwolenie” (był jej pierwszym przywódcą, potem zastąpił go Bronisław Drzewiecki). W 1947 partia ta zjednoczyła się z SL. Po zjednoczeniu SL i PSL, w latach 1949–1964 był członkiem NKW nowej partii ZSL.
Był posłem do Krajowej Rady Narodowej, Sejmu Ustawodawczego i Sejmu I kadencji. Pełnił też funkcję wiceministra sprawiedliwości, a w latach 1946–1957 sędziego Sądu Najwyższego.
Był działaczem ZBoWiD, Stowarzyszenia Ateistów i Wolnomyślicieli oraz Towarzystwa Szkoły Świeckiej. Był członkiem Ogólnopolskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu. Współpracował z Ludową Spółdzielnią Wydawniczą.
Opublikował liczne książki i artykuły, w tym pracę pt. Adwokatura. Jej funkcje i oblicze, Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1953. Należał do komitetu redakcyjnego „Roczników Dziejów Ruchu Ludowego”.
Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A2-tuje-19)[3].
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1963)[4]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Andrzej Zoll: Sądownictwo – problemy ustrojowe
- ↑ Piotr Lipiński: Kto zabił Bolesława Ścibiorka?, portal wyborcza.pl z 16 kwietnia 2004
- ↑ Wyszukiwarka grobów w Warszawie
- ↑ Wysokie odznaczenia państwowe za udział w walce i za pomoc walczącemu gettu. „Dziennik Bałtycki”. Rok XIX, nr 92 (5850), s. 1, 19 kwietnia 1963. Gdańsk.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Marian Wojtas: Słownik biograficzny żołnierzy Batalionów Chłopskich. T. IV. Lublin: Wydawnictwo Bestprint, 2007, s. 439–440. ISBN 978-8360702-23-9.
- Wielka Encyklopedia PWN, T. XXIII, Warszawa 2002.
- Piotr Lipiński: Ofiary Niejasnego, 2004.
- „Nowe Prawo” z 1951, nr 9, s. 12.