Tadeusz Karyłowski
| Data i miejsce urodzenia | 5 czerwca 1882 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 16 września 1945 |
| Miejsce pochówku | |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Inkardynacja | |
| Prezbiterat | |
.JPG)
Tadeusz Karyłowski (ur. 5 czerwca 1882 w Warszawie, zm. 16 września 1945 tamże) – polski jezuita, poeta i tłumacz.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Syn mechanika Konstantego Karyłowskiego i Natalii z Drzewińskich. Szkołę średnią ukończył w Krakowie. Maturę zdał w 1899 roku, 17 września tego samego roku wstąpił do zakonu jezuitów w Starej Wsi. W latach 1899–1905 odbył studia klasyczne, następnie w latach 1905–1908 studiował filozofię. Od 1908 do 1909 roku był nauczycielem w gimnazjum jezuickim w Chyrowie, po czym przeniósł się do Krakowa, gdzie w latach 1909–1913 studiował teologię. W 1911 roku otrzymał święcenia kapłańskie. W latach 1914–1919 odbył na Uniwersytecie Jagiellońskim kolejne studia z zakresu literatury polskiej i francuskiej. W 1930 roku opuścił Kraków, do wybuchu II wojny światowej przebywając w Wilnie i Lublinie. Okres okupacji spędził w Krakowie, w 1945 roku wyjechał do Warszawy, gdzie zmarł.
Swoją twórczość literacką i poetycką ogłaszał na łamach wielu czasopism, m.in. Naszych Wiadomości, Przeglądu Chyrowskiego, Głosu Ewangelii, Muzyki i Śpiewu, Niedzieli i in. Od 1909 roku stały współpracownik Przeglądu Powszechnego. W 1918 roku opublikował w Krakowie utwór wierszowany Miecio Chwalibóg. Obrazki z młodych lat bohatera pod Rokitną, a w 1920 roku Sonety z Tatr[1]. W 1930 roku opublikował Godzinki o Duchu Świętym[2].
Przez szereg lat zajmował się hymnologią, tłumaczył hymny kościelne[3]. Jego przekłady Te Deum[4] i Tantum ergo zastąpiły teksty uprzednio używane w liturgii[5]. Opublikował kilka prac z zakresu hymnologii, m.in. Exultet, jego pochodzenie i dzieje (1923) i Pochodzenie hymnu Te Deum (1927). Przełożył z łaciny Eneidę Wergiliusza; tłumaczenie to zostało wydane w 1924 roku w serii Biblioteka Narodowa i doczekało się kilku wznowień. Tłumaczył także poezje Macieja Sarbiewskiego (wydane z rękopisu przez Instytut Wydawniczy „PAX” w 1980 roku[5]), O naśladowaniu świętych Maximiliana Hubera, Zapaleńca bożego José Marii Pemána.
Przełożył też z łaciny na język polski pieśń „Przybądź Duchu Święty”[6].
Został pochowany w grobowcu Zgromadzenia Jezuitów na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 215-5/6-1/2)[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Tadeusz Karyłowski, Sonety z Tatr, Kraków 1920 [online], polona.pl [dostęp 2018-07-19].
- ↑ Godzinki o Duchu Świętym. Biblioteka Narodowa. [dostęp 2021-09-08].
- ↑ Edward Breza: Syn Boży w Hymnach kościelnych. bazhum.muzhp.pl, 2013. s. 20. [dostęp 2017-08-06]. (pol.).
- ↑ Ks. Janusz Drewniak: Czyja to melodia? W poszukiwaniu kompozytora „Te Deum”. opoka.org.pl. [dostęp 2017-08-06]. (pol.).
- ↑ a b Felicjan Paluszkiewicz: Mały słownik jezuitów w Polsce. Warszawa: Bobolanum, 1995, s. 97.
- ↑ Przybądź Duchu Święty w serwisie Polska Tradycja.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: JEZUICI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2017-10-24].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Polski Słownik Biograficzny. T. XII. Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1966-1967.
- Celina Gajkowska: Tadeusz Karyłowski. ipsb.nina.gov.pl. [dostęp 2017-08-06]. (pol.).
- Tadeusz Karyłowski (tłum.): Celniejsze hymny kościelne. polona.pl, 1922. [dostęp 2017-08-06]. (pol.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Dzieła Tadeusza Karyłowskiego w bibliotece Polona