Szczepan Wesoły
| Arcybiskup tytularny Dragonary | ||
| ||
| Kraj działania | ||
|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | 16 października 1926 | |
| Data i miejsce śmierci | 28 sierpnia 2018 | |
| Biskup pomocniczy gnieźnieński | ||
| Okres sprawowania | 1969–2003 | |
| Delegat ds. duszpasterstwa emigracji polskiej | ||
| Okres sprawowania | 1980–2003 | |
| Wyznanie | ||
| Kościół | ||
| Prezbiterat | 28 października 1956 | |
| Nominacja biskupia | 11 grudnia 1968 | |
| Sakra biskupia | 7 lutego 1969 | |
| Odznaczenia | ||
   | ||
| Data konsekracji | 7 lutego 1969 | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | Warszawa | ||||
| Miejsce | prywatna kaplica prymasa Stefana Wyszyńskiego | ||||
| Konsekrator | |||||
| Współkonsekratorzy | |||||
| |||||
Szczepan Wesoły (ur. 16 października 1926 w Katowicach, zm. 28 sierpnia 2018 w Rzymie) – polski duchowny rzymskokatolicki, doktor nauk teologicznych, biskup pomocniczy gnieźnieński w latach 1969–2003, delegat ds. duszpasterstwa emigracji polskiej w latach 1980–2003, arcybiskup ad personam od 1994, od 2003 arcybiskup pomoniczy senior archidiecezji gnieźnieńskiej, jako biskup na stałe rezydujący w Rzymie. Kawaler Orderu Orła Białego.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 16 października 1926 w Katowicach. W 1939 wybuch II wojny światowej uniemożliwił mu rozpoczęcie nauki w Gimnazjum im. Adama Mickiewicza w Katowicach. Wraz z rodziną wyjechał do Jarosławia, a stamtąd do Sosnowca, gdzie spędził dwa lata, pracując jako uczeń kupiecki w sklepie. W 1941 powrócił do Katowic i został zatrudniony w przedsiębiorstwie Montanbetrieb, a następnie w hucie Marta. W 1943 został skierowany do budowy bunkrów w Cuxhaven, a na początku 1944 po przeszkoleniu wojskowym w Bielsku wysłany na front zachodni do Cannes we Francji. W sierpniu tego samego roku zbiegł na stronę aliancką. Przydzielony do polskich jednostek, pełnił służbę radiotelegrafisty w oddziałach łączności. Brał udział w walkach z Niemcami w Algierii i we Włoszech. Po zakończeniu wojny uczestniczył w kursach wojskowych w Alessano we Włoszech. Następnie pracował w Wielkiej Brytanii, wpierw w fabryce drutu w Wakefield, później w fabryce bawełny w Halifaxie. W latach 1950–1951 pobierał nauki w zakresie szkoły średniej w kolegium jezuickim Campion House, po czym przez krótki czas pracował w fabryce cukierków w Halifaxie[1].
W latach 1951–1957 studiował w Papieskim Kolegium Polskim w Rzymie i na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim, gdzie w 1957 uzyskał licencjat z teologii. Święceń prezbiteratu udzielił mu 28 października 1956 w Rzymie kardynał Valerio Valeri, prefekt Kongregacji ds. Zakonów. Studia kontynuował w Papieskim Instytucie Pastoralnym przy Uniwersytecie Laterańskim, w Akademii Alfonsjańskiej i Uniwersytecie Pro Deo w Rzymie. W 1967 uzyskał w Instytucie Teologii Pastoralnej Wydziału Teologicznego Papieskiego Uniwersytetu Laterańskiego stopień doktora nauk teologicznych[1].
Po otrzymaniu święceń prezbiteratu pracował w Rzymie przy polskich wydawnictwach związanych z jubileuszem milenium chrztu Polski. W 1958–1962 był duszpasterzem polskich emigrantów w Rzymie. Od 1962 do 1965 jako kierownik Sekcji Słowiańskiej Biura Prasowego Sekretariatu Soboru Watykańskiego II redagował biuletyn informacyjny dla dziennikarzy z Europy Środkowej. W 1967 został kierownikiem Centralnego Ośrodka Duszpasterstwa Emigracyjnego w Rzymie[1].
11 grudnia 1968 papież Paweł VI mianował go biskupem pomocniczym archidiecezji gnieźnieńskiej (z przeznaczeniem do pracy wśród Polonii zagranicznej) i biskupem tytularnym Dragonary[2][3]. Święcenia biskupie otrzymał 7 lutego 1969 w Warszawie, w prywatnej kaplicy prymasa Polski kardynała Stefana Wyszyńskiego[1][2]. Udzielił mu ich prymas Polski, któremu towarzyszyli Herbert Bednorz, biskup diecezjalny katowicki, i Władysław Rubin, biskup pomocniczy gnieźnieński[1]. Za dewizę biskupią przyjął słowa „Laetus serviam” (Będę służył z radością)[2]. Jako biskup rezydował w Rzymie[1]. W latach 1968–1980 wspomagał Władysława Rubina, delegata Prymasa Polski ds. duszpasterstwa emigracji[2], następnie w latach 1980–2003 sam pełnił funkcję delegata[2][4]. Był odpowiedzialny za koordynację duszpasterstwa emigracyjnego[2]. 7 lutego 1994 został wyniesiony do godności arcybiskupa ad personam[1]. Od 1980 do 2007 był rektorem kościoła św. Stanisława Biskupa Męczennika w Rzymie[5]. Objął ponadto funkcje przewodniczącego Rady Administracyjnej Fundacji Jana Pawła II w Rzymie i redaktora kwartalnika „Duszpasterz Polski Zagranicą”[1]. 8 kwietnia 2003 papież Jan Paweł II przyjął jego rezygnację z urzędu biskupa pomocniczego archidiecezji gnieźnieńskiej i delegata ds. duszpasterstwa emigracji polskiej[6][4].
W ramach prac Episkopatu Polski został sekretarzem Komisji ds. Duszpasterstwa Emigracyjnego oraz członkiem Komisji Maryjnej i Komisji ds. Środków Społecznego Przekazu. Ponadto wszedł w skład Papieskiej Rady ds. Duszpasterstwa Migrantów i Podróżnych[1]. W 1981 był współkonsekratorem podczas sakry biskupa diecezjalnego kieleckiego Stanisława Szymeckiego[7].
Zmarł 28 sierpnia 2018 w Rzymie[8]. 10 września 2018[9] w archikatedrze Chrystusa Króla w Katowicach została odprawiona msza pogrzebowa w jego intencji, po której został pochowany w krypcie biskupów w kościele Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Katowicach[10].
Odznaczenia i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]
W 2018 postanowieniem prezydenta RP Andrzeja Dudy został odznaczony Orderem Orła Białego[11] (dekoracja orderem odbyła się w ambasadzie RP przy Stolicy Apostolskiej)[12]. Wcześniej postanowieniem prezydenta Lecha Kaczyńskiego z 2007 został odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski[13] (dekoracja orderem odbyła się w 2008 również w ambasadzie polskiej przy Stolicy Apostolskiej w Rzymie[14]), a zarządzeniem prezydenta Ryszarda Kaczorowskiego z 1990 Wielką Wstęgą tego samego orderu[15].
W 2012 został odznaczony Odznaką Honorową Bene Merito[16]. W 1996 przyznano mu honorowe obywatelstwo Katowic[1]. W 1996 nadano mu tytuł doktora honoris causa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego[17], a w 2015 Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach[18].
W 2007 został laureatem nagrody Lux ex Silesia[19], a także otrzymał medal „Fides et Ratio”[20] i Wawrzyn Polonijny Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”[21].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j K.R. Prokop: Biskupi Kościoła katolickiego w III Rzeczpospolitej. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, 1998, s. 153–155. ISBN 83-7052-900-3.
- ↑ a b c d e f G. Polak: Kto jest kim w Kościele. Warszawa: Katolicka Agencja Informacyjna, 1999, s. 397–398. ISBN 83-911554-0-4.
- ↑ Rzym: 40. rocznica nominacji abp. Szczepana Wesołego. ekai.pl (arch.), 2009-12-11. [dostęp 2018-08-31].
- ↑ a b Abp Szczepan Wesoły przeszedł na emeryturę (dokumentacja). ekai.pl (arch.), 2003-04-08. [dostęp 2018-08-31].
- ↑ Ks. Ptasznik rektorem kościoła św. Stanisława w Rzymie. pl.radiovaticana.va, 2007-06-29. [dostęp 2013-09-29].
- ↑ Rinuncia dell’AAusiliare di Gniezno (Polonia) e nomina del nuovo Ausiliare. press.vatican.va, 2003-04-08. [dostęp 2013-12-15]. (wł.).
- ↑ Szczepan Wesoły. catholic-hierarchy.org. [dostęp 2013-09-29]. (ang.).
- ↑ Abp Szczepan Wesoły nie żyje. ekai.pl, 2018-08-28. [dostęp 2018-08-29].
- ↑ A. Pustułka: Pogrzeb arcybiskupa Szczepana Wesołego. Pożegnanie biskupa bez ziemi, pielgrzyma, który otrzymał cały świat. dziennikzachodni.pl, 2018-09-10. [dostęp 2018-09-16].
- ↑ S. Kreczmański: Katowice: Pogrzeb śp. Księdza Arcybiskupa Szczepana Wesołego. archidiecezjakatowicka.pl (arch.), 2018-09-10. [dostęp 2020-01-26].
- ↑ M.P. z 2018 r. poz. 675. [dostęp 2020-11-09]/
- ↑ Order Orła Białego dla ks. arcybiskupa Szczepana Wesołego. prezydent.pl, 2018-05-05. [dostęp 2018-05-05].
- ↑ M.P. z 2008 r. nr 19, poz. 199. [dostęp 2013-07-18].
- ↑ Abp Wesoły odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski. pl.radiovaticana.va, 2008-12-11. [dostęp 2013-07-18].
- ↑ Dz. ust. nr 4 z 1990 r.. eprints.hist.pl (arch.). s. 53. [dostęp 2022-09-14].
- ↑ Abp Szczepan Wesoły otrzymał odznaczenie Bene Merito Ministra Spraw Zagranicznych. stolicaapostolska.msz.gov.pl, 2012-12-20. [dostęp 2013-07-18].
- ↑ Doktorzy Honoris Causa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. kul.pl. [dostęp 2011-02-23].
- ↑ Arcybiskup Szczepan Wesoły. us.edu.pl. [dostęp 2020-01-26].
- ↑ Katowice: abp Szczepan Wesoły laureatem nagrody „Lux ex Silesia”. ekai.pl (arch.), 2007-10-10. [dostęp 2018-08-31].
- ↑ Warszawa: abp Wesoły, prof. Świderkówna i prof. Zemła otrzymają medale „Fides et Ratio”. ekai.pl (arch.), 2007-09-21. [dostęp 2018-08-31].
- ↑ I. Masalska. III Zjazd Polonii i Polaków z Zagranicy. „Kurier Galicyjski”. Nr 4 (46), s. 4, 30 września 2007. ISSN 1996-2304. [dostęp 2020-04-05].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Nota biograficzna Szczepana Wesołego na stronie archidiecezji gnieźnieńskiej. [dostęp 2021-10-30].
- Szczepan Wesoły (arch.) na stronie Konferencji Episkopatu Polski [dostęp 2019-05-19].
- Szczepan Wesoły [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2010-11-26] (ang.).