Synagoga we Wrześni
 Wizerunek synagogi na tablicy pamiątkowej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Budulec | murowana |
| Data budowy | |
| Data likwidacji | |
| Data zburzenia | |
Położenie na mapie Wrześni  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wrzesińskiego  | |
Położenie na mapie gminy Września  | |
| 52,325800°N 17,566300°E/52,325800 17,566300 | |
Synagoga we Wrześni – zbudowana w 1875 na miejscu starej drewnianej bożnicy, w centrum miasta, na placu między dzisiejszymi ulicami: Jana Pawła II, Ratuszową i Fabryczną, naprzeciwko ratusza. Podczas II wojny światowej synagoga została zamknięta i przeznaczona na tymczasowe więzienie. Hitlerowcy planowali przebudować synagogę na kinoteatr, jednak ostatecznie jesienią 1940 wysadzili budynek w powietrze. Na miejscu synagogi wybudowano schron przeciwlotniczy i urządzono skwer.
W miejscu synagogi 18 września 2002 odsłonięto tablicę pamiątkową upamiętniająca mieszkających we Wrześni przed wojną Żydów. Na granitowej płycie znajdują się metalowe tablice, na wzór tablic Dziesięciu przykazań, które spina wizerunek wrzesińskiej synagogi. Na lewej tablicy umieszczono tekst w języku polskim, na prawej w języku hebrajskim. Płyta umieszczona jest na cokole, który początkowo stał na dużej wybrukowanej gwieździe Dawida od strony ulicy Fabrycznej. Po wybudowaniu w 2009 parkingu tablica została przeniesiona i umieszczona od strony ulicy Jana Pawła II.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Września. Historia miasta. Marian Torzewski (red.), Hanna Bachorz, Września: Muzeum Regionalne im. Dzieci Wrzesińskich we Wrześni, 2006, s. 266-267, ISBN 83-924220-0-7, ISBN 978-83-924220-0-6, OCLC 749296338.
- Marian Torzewski, Ziemia Wrzesińska pod zaborem pruskim. Czasy i ludzie., Września: Muzeum Regionalne im. Dzieci Wrzesińskich we Wrześni, 2013, s. 88-90, ISBN 83-924220-1-5, ISBN 978-83-924220-1-3, OCLC 869910020.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Synagoga we Wrześni na portalu Wirtualny Sztetl