Stephen Benét

Stephen Vincent Benét
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

22 lipca 1898
Fountain Hill

Data i miejsce śmierci

13 marca 1943
Nowy Jork

Narodowość

amerykańska

Język

angielski

Dziedzina sztuki

poezja

Stephen Vincent Benét (ur. 22 lipca 1898 w Fountain Hill, zm. 13 marca 1943 w Nowym Jorku) – amerykański poeta i powieściopisarz, oraz autor opowiadań. Był bratem Williama Rose’a Benéta (18861950), poety i krytyka, który zasłynął swoją pracą The Reader's Cyclopedia (1948). W latach 1928-1943 Stephen Vincent Benét był jednym z najpopularniejszych żyjących amerykańskich poetów[1]. Jego największym dziełem jest poemat epicki John Brown’s Body, opowiadający o wojnie secesyjnej. Utwór ten ma piętnaście tysięcy wersów, co czyni go jednym z najdłuższych amerykańskich poematów. Za ten utwór poeta otrzymał w 1929 roku Nagrodę Pulitzera[2]. Na podstawie najsłynniejszego opowiadania Benéta, Diabeł i Daniel Webster, powstały sztuka teatralna, opera i film[3]. W utworze Nightmare Number Three wykorzystał motyw buntu maszyn przeciwko ludziom[4], popularny później w literaturze science-fiction. Do tematyki katastroficznej autor powrócił w opowiadaniu Nad rzekami Babilonu, opublikowanym na krótko przed wybuchem II wojny światowej, w którym bohater tuła się po gruzach całkowicie spalonego Nowego Jorku[5]. W 1951 jego książka Ameryka została wycofana z polskich bibliotek oraz objęta cenzurą[6].

Wybrane prace[edytuj | edytuj kod]

  • Five Men and Pompey, 1915
  • The Drug-Shoop, 1917
  • Young Adventure, 1918
  • Heavens and Earth, 1920
  • The Beginnings of Wisdom, 1921
  • Young People’s Pride, 1922
  • Jean Huguenot, 1923
  • The Ballad of William Sycamore, 1923
  • King David, 1923
  • Nerves, 1924 (z John Farrarem)
  • That Awful Mrs. Eaton, 1924 (z John Farrarem)
  • Tiger Joy, 1925
  • Spanish Bayonet, 1926
  • John Brown’s Body, 1928
  • The Barefoot Saint, 1929
  • The Litter of Rose Leaves, 1930
  • Abraham Lincoln, 1930 (scenariusz, razem z Gerritem Lloydem)
  • Ballads and Poems, 1915-1930, 1931
  • A Book of Americans, 1933 (razem z Rosemary Carr Benét)
  • James Shore's Daughter, 1934
  • The Burning City, 1936 (zawiera Litany for Dictatorships)
  • The Magic of Poetry and the Poet's Art, 1936
  • The Devil and Daniel Webster, 1936, wyd. polskie Diabeł i Daniel Webster, 1987, tłum. Anna Szuman[7]
  • By the Waters of Babylon, 1937, wyd. polskie Nad rzekami Babilonu, 1988, tłum. Marek S. Nowowiejski[8]
  • The Headless Horseman, 1937
  • Thirteen O'Clock, 1937
  • Johnny Pye and the Fool Killer, 1938, wyd. polskie Ucieczka Johnny'ego Pye, 1987, tłum. Tomasz Wyżyński[7]

Prace wydane pośmiertnie:

  • Western Star, 1943 (niedokończona)
  • Twenty Five Short Stories, 1943
  • America, 1944, wyd. polskie Ameryka, 1946, tłum. Zofia Łempicka[9]
  • O’Halloran's Luck and Other Short Stories, 1944
  • We Stand United, 1945 (scenariusz radiowy)
  • The Bishop's Beggar, 1946
  • The Last Circle, 1946
  • Selected Stories, 1947
  • From the Earth to the Moon, 1958

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Stephen Vincent Benét, Poet (1898–1943). poetryfoundation.org. [dostęp 2016-11-05]. (ang.).
  2. John Brown’s Body, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2016-11-05] (ang.).
  3. Słownik pisarzy świata (Hasło Stephen Vincent Benét). Julian Maślanka (red.). Kraków: Zielona Sowa, 2004, s. 89. ISBN 83-7389-209-5.
  4. Andrzej Kopcewicz, Marta Sienicka: Historia literatury Stanów Zjednoczonych w zarysie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1982, s. 103. ISBN 83-01-03246-4.
  5. Zanim przyszła Godzilla: Apokalipsa w stylu retro. steampunk.info.pl. [dostęp 2016-11-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-11-07)]. (pol.).
  6. Cenzura PRL : wykaz książek podlegających niezwłocznemu wycofaniu 1 X 1951 r.. posł. Zbigniew Żmigrodzki. Nortom: Wrocław, 2002, s. 5. ISBN 83-85829-88-1.
  7. a b Stephen Vincent Benét: Diabeł i Daniel Webster. Hanna Olędzka, Anna Szuman, Tomasz Wyżyński (tłum.). Warszawa: Iskry, 1987. ISBN 83-207-1020-0.
  8. Stephen Vincent Benét: Nad rzekami Babilonu. Marek S. Nowowiejski et al. (tłum.). Warszawa: Iskry, 1988. ISBN 83-207-1018-9.
  9. Stephen Vincent Benét: Ameryka. Zofia Łempicka (tłum.). Warszawa: Wydawnictwo S. Arcta, 1946.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]