Stefan Jaworski (żołnierz)
.jpg) | |
 ułan | |
| Data i miejsce urodzenia | 10 czerwca 1896 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 15 maja 1915 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | 1914–1915 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
  | |
.png){kind=small}
Stefan Jaworski (ur. 10 czerwca 1896[a] w Rzeszowie, zm. 15 maja 1915[b] w Lenkowcach[2]) – ułan Legionów Polskich, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 10 czerwca 1896 w Rzeszowie, w rodzinie Stanisława, dyrektora gimnazjum prywatnego i Marii z Lewieckich[3][4][1]. Miał dwie siostry i trzech braci[5]. Jednym z braci był Tadeusz Leonard (ur. 1897), porucznik kawalerii Wojska Polskiego, odznaczony Krzyżem Walecznych (czterokrotnie)[5][1].
12 września 1914, po ukończeniu III gimnazjum im. króla Jana III Sobieskiego w Krakowie, wstąpił do Legionów Polskich[5][4]. Został przydzielony do 3 szwadronu kawalerii. Wziął udział w kampanii zimowej w Karpatach oraz w kampanii besarabskiej. Szczególnie odznaczył się w trakcie szarży patrolu ze swojego szwadronu na oddział rosyjskich dragonów pod Lenkowcami nad Prutem, w pobliżu miasta Czerniowce. Podczas tej walki poległ od nieprzyjacielskiej kuli. Za wykazane w czasie tego starcia bohaterstwo odznaczony został pośmiertnie Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari[6][4]. Został pochowany na cmentarzu w miejscowości Bila[c]. W 1934 ekshumowany i przeniesiony do grobu rodzinnego na cmentarzu w Krakowie[4]. Był kawalerem[6].
W niedzielę 4 kietnia 1937 w sali rady miejskiej Tomaszowa Mazowieckiego miała miejsce podniosła uroczystość wręczenia Orderu Virtuti Militari śp. ułanowi Stefanowi Jaworskiemu, poległemu 16 maja 1915 pod Bilą w Rumunii. Order odebrała Maria Jaworska, matka bohatera. Order, w imieniu Naczelnego Wodza, wręczył major Rudolf Ostrihansky, w obecności prezydenta miasta Antoniego Rączaszka[7].
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 6002[8][9] – 17 maja 1922[10][11]
- Krzyż Niepodległości – 6 czerwca 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[12][1]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ W kartotece personalno-odznaczeniowej zamieszczonej na stronach Wojskowego Biura Historycznego jako datę jego urodzenia wskazano dzień 3 czerwca 1896[1]. W wyżej wymienionej kartotece występuje pod imieniem Stefan, natomiast w Dzienniku Personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 3 z 1923 roku, w którym ogłoszono nadanie mu Orderu Virtuti Militari 5 kl., został wykazany jako Kazimierz Stefan Jaworski. Z kolei w Monitorze Polskim Nr 132 z 1931 roku, potwierdzającym nadanie mu Krzyża Niepodległości, jego nazwisko zostało wskazane błędnie jako Jaworowski.
- ↑ Według części źródeł Stefan Jaworski poległ w dniu 16 maja 1915 roku.
- ↑ Według części źródeł był to cmentarz w miejscowości Cesyń.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Tu podano, że urodził się 3 czerwca 1896. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-02-18]..
- ↑ Księga Jazdy Polskiej 1938 ↓, s. 363.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 1, 10.
- ↑ a b c d Żołnierze Niepodległości : Jaworski Stefan. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2022-02-17].
- ↑ a b c Kolekcja ↓, s. 10.
- ↑ a b Polak (red.) 1993 ↓, s. 82.
- ↑ Uroczystość wręczenia „virtuti militari” nadanego ś.p. Stefanowi Jaworskiemu. „Polska Zbrojna”. 93, s. 1-2, 1937-04-05. Warszawa..
- ↑ Kolekcja ↓, s. 1.
- ↑ Księga Jazdy Polskiej 1938 ↓, s. 412, jako śp. Jaworski Stefan Kazimierz.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 stycznia 1923, s. 33.
- ↑ Mniszek i Rudnicki 1929 ↓, s. 37, tu wykazany błędnie jako ułan Kazimierz Jaworski.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199, poz. 289, jako śp. Jaworowski Stefan.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jaworski Stefan (Kazimierz Stefan). [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.53-4418 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-01-03].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Adam Mniszek, Klemens Rudnicki: Zarys historji wojennej 2-go Pułku Szwoleżerów Rokitniańskich. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792 – 1945. T. 2/2. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1993. ISBN 83-900510-0-1.
- Księga Jazdy Polskiej. Bolesław Wieniawa-Długoszowski (red.) Bronisław Rakowski (red.) Władysław Dziewanowski (red.) Karol Koźmiński (red.) Stanisław Strumph-Wojtkiewicz (red.) Stanisław Ostoja-Chrostowski (red.) Stanisław Haykowski (ilust.). Warszawa: Zakłady Graficzne Instytutu Wydawniczego „Biblioteka Polska”, 1938.