Stefan Grajek
| Data i miejsce urodzenia | 15 grudnia 1915 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 13 kwietnia 2008 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Główne wojny i bitwy | |
Stefan Grajek, właściwie Szlomo Grajek (hebr. סטפן גראייק; ur. 15 grudnia 1915 w Warszawie, zm. 13 kwietnia 2008 w Izraelu) – żydowski działacz ruchu oporu w getcie warszawskim, uczestnik tamtejszego powstania oraz powstania warszawskiego, działacz syjonistyczny i kombatancki, autor wspomnień.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w Warszawie w rodzinie żydowskiej. Należał do He-Chalucu i był kierownikiem Hachszary na Grochowie. Był także członkiem Poalej Syjon-Prawicy.
Podczas II wojny światowej został przesiedlony do getta warszawskiego. Był współzałożycielem konspiracyjnego ruchu Poalej Syjon, gdzie członkiem centralnego kierownictwa. Był także współzałożycielem Żydowskiej Organizacji Bojowej oraz Żydowskiego Komitetu Koordynacyjnego. Po wielkiej akcji deportacyjnej latem 1942 roku działał na terenie szopów Schultza i Toebbensa. Z jego inicjatywy wykopano tunel, przez który grupa bojowników getta przeszła z ulicy Leszno na ulicę Ogrodową po aryjskiej stronie miasta. Uczestniczył w powstaniu warszawskim, po którym ukrywał się w Kielcach.
Po zakończeniu wojny organizował nielegalną emigrację do Palestyny. Był członkiem Centralnego Komitetu Żydów Polskich. W 1950 wyemigrował do Izraela.
Przez wiele lat był przewodniczącym Światowej Federacji Żydowskich Kombatantów oraz członkiem Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej. Swoje wspomnienia zawarł w książce Trzy dni walk.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Cywia Lubetkin: Zagłada i powstanie. Warszawa: Książka i Wiedza, 1999. ISBN 83-05130-41-X.
- August Grabski: Żydowski ruch kombatancki w Polsce w latach 1944–1949. Warszawa: Trio, 2002, s. 181. ISBN 83-88542-17-6.
- Nekrolog Stefana Grajka w „Słowie Żydowskim”, nr 11-12 (427-428), 16–30 czerwca 2008