Stare Bystre

Stare Bystre
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

nowotarski

Gmina

Czarny Dunajec

Wysokość

630 m n.p.m.

Liczba ludności (2005)

1,6 tys.

Strefa numeracyjna

18

Kod pocztowy

34-407[2]

Tablice rejestracyjne

KNT

SIMC

0422356

Położenie na mapie gminy Czarny Dunajec
Mapa konturowa gminy Czarny Dunajec, po prawej znajduje się punkt z opisem „Stare Bystre”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Stare Bystre”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Stare Bystre”
Położenie na mapie powiatu nowotarskiego
Mapa konturowa powiatu nowotarskiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Stare Bystre”
Ziemia49°25′16″N 19°54′33″E/49,421111 19,909167[1]
Nieoficjalny herb wsi Stare Bystre

Stare Bystrewieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim, w gminie Czarny Dunajec.

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Położona jest w regionie geograficznym Kotlina Nowotarska i Pogórze Gubałowskie i historyczno-etnograficznym Podhale. Dzieli się na Stare Bystre Górne i Stare Bystre Dolne, rozciąga się nad doliną na wysokość 630 m n.p.m. Graniczy z Rogoźnikiem, Maruszyną, Czerwiennym, Cichem, Czarnym Dunajcem i Wróblówką[3].

Integralne części wsi[edytuj | edytuj kod]

Integralne części wsi Stare Bystre[4][5]
SIMC Nazwa Rodzaj
0422362 Dół część wsi
0422379 Góra część wsi
0422385 Kiety część wsi
0422391 Skałka część wsi
1048807 Sołtystwo część wsi
0422400 Sroki część wsi
1049110 Zagrody część wsi

Historia[edytuj | edytuj kod]

W przywileju lokacyjnym z 1591 nie było jeszcze wyodrębnione z Rogoźnika, który rozciągał się aż po Ciche. Dobrze znany wędkarzom potok Rogoźnik Wielki i potok Bystry płynące przez wieś stworzyły uroczą dolinę. Tutaj wapienna skałka, wypiętrzona kilkadziesiąt metrów nad koryto rzeki, kończy podhalański Pas Skalicowy. Nazwa wsi pochodzi jednak od potoku Bystry. Stare Bystre słynęło niegdyś z grup cieśli zwanych siejkami budarskimi. Dziś mieszkańcy hodują bydło mleczne i owce, z bundzu robią serki zwane pucokami. Stare Bystre należy do parafii Czarny Dunajec. Kościół pod wezwaniem św Stanisława Biskupa wznoszony z początkiem lat osiemdziesiątych ma piękne drewniane wnętrze.

Stare Bystre ma też wielu twórców ludowych takich jak: Stanisław Podczerwiński (lutnik), Franciszek Obrochta (muzyk) i kobiety, które ręcznie wyszywają stroje ludowe.

Wieś królewska Bystre, położona w drugiej połowie XVI wieku w powiecie sądeckim województwa krakowskiego, należała do tenuty nowotarskiej[6]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 128927
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1194 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. Jerzy Kondracki: Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 1998. ISBN 83-01-12479-2.
  4. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  5. GUS. Rejestr TERYT
  6. Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 97.