Stare Boiska
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna | 81 |
| Kod pocztowy | 24-340[4] |
| Tablice rejestracyjne | LOP |
| SIMC | 0382310[5] |
Położenie na mapie gminy Józefów nad Wisłą  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu opolskiego  | |
 50°59′38″N 21°57′54″E/50,993889 21,965000[1] | |
Stare Boiska – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie opolskim, w gminie Józefów nad Wisłą[6][5].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa lubelskiego.
Wieś stanowi sołectwo w gminie Józefów nad Wisłą[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 253 mieszkańców[8].
Opis i położenie[edytuj | edytuj kod]
Wieś Boiska położona jest w dolinie rzeki Wyżnicy w zlewni Wisły na jej prawym brzegu, przy drodze Kraśnik-Józefów. Zabudowania wsi skupione są w dwóch zasadniczych częściach; część główna położona jest po lewej stronie rzeki przy skrzyżowaniu dróg Kraśnik-Józefów-Grabówka i ciągnie się w kierunku zachodnim. Kilka domostw Boisk Starych położonych przy skrzyżowaniu dróg w kierunku wschodnim nosi nazwę Zamłynie. Natomiast przy drodze prowadzącej od kościoła do Idalina położone jest Zakącie.
Przy rozwidleniu tej drogi stoi na skarpie kapliczka w formie krzyża, z pierwszego dziesięciolecia XX wieku, ufundowana przez Lucjana Skrzetuskiego, właściciela folwarku w Boiskach. W rozwidleniu dróg poniżej kościoła stoi niewielkich rozmiarów obelisk wybudowany dla uczczenia setnej rocznicy powstania listopadowego i pamięci generała Henryka Dembińskiego, jednego z wodzów naczelnych powstania, właściciela Boisk i Grabówki w latach 1829–1830. Napis na pomniku głosi: „1830 By krew przelana nie poszła w niepamięć”.
Części wsi[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0382326 | Zaborcze | część wsi |
| 0382332 | Zakącie | część wsi |
Historia wsi[edytuj | edytuj kod]
Wieś Boiska dziś Stare Boiska powstała w XIV wieku. Najstarsza wzmianka w dokumentach źródłowych o wsi zwanej wówczas Boyska pochodzi z 1419 roku. Należała wówczas, wraz z sąsiednią Chrośliną i Wałowicami do Beaty z Bożego Daru, wdowy po właścicielu Kraśnika i innych okolicznych włości, Dymitrze z Goraja[9]. W latach 1449–1459 dziedzicami byli Katarzyna córka Beaty i jej mąż Jan z Sienna wojewoda sandomierski. U schyłku XV wieku około 1486 roku dziedzicem był Andrzej Sienneński kasztelan biecki i sądecki. W połowie XV wieku wieś należała do parafii Rybitwy. W XV wieś Boiska wraz z Wolą Boiską mają 5 łanów kmiecych. Według rejestru pogłównego z 1678 roku Boiska wieś z kościołem daje pogłówne od 30 poddanych, 8 dworskich i 3 osób z rodziny właścicielki Justyny Czermińskiej[10].
Od czasów Sienieńskich Boiska wchodziły w skład klucza grabowieckiego, którego nazwa pochodzi od wsi Grabówka, gdzie Sienieńscy XVI w.wznieśli rezydencję o charakterze obronnym. Kolejnymi właścicielami majątku w XVII w. byli Myszkowscy h. Jastrzębiec z Mirowa, a w XVIII w. Moszyńscy h. Nałęcz. Po śmierci kasztelana lubelskiego Leona Moszyńskiego w wyniku wieloletnich procesów majątek znalazł się w rękach Henryka Dembińskiego, który po powstaniu listopadowym emigrował za granicę, a dobra zostały skonfiskowane przez rząd.
W latach 40. XIX w. klucz grabowiecki (wraz z Boiskami) nabył Jan Herniczek h. Kotwicz, który doprowadził do jego rozkwitu gospodarczego. Za czasów Herniczka dobra słynęły z sadownictwa. Po śmierci Jana Herniczka w 1884 r. dziedzicami majątku zostały jego dzieci, Adam Herniczek i Emilia z Herniczków Jabłoszewska (Jabłuszewska)[11][12][13].
W 1897 roku kościół murowany w Boiskach uległ gruntownej restauracji, pokryto go blachą cynkową. Dobra Boiska należały wówczas do Lucjana Skrzetuskiego[14].
10 czerwca 1943 żandarmeria niemiecka aresztowała 5 mieszkańców wsi, a następnie ich zamordowała we wsi Bór. 20 sierpnia 1943 Niemcy zamordowali we wsi kilku mieszkańców[15].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 128886
- ↑ Wieś Stare Boiska w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-05-03], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-05-03].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1194 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
- ↑ Raport o stanie gminy, sołtysi kadencji 2019-2024 s. 12
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Boiska, [w:] Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 2010–2014.
- ↑ Boiska w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego, Tom XV, cz. 1 (Abablewo – Januszowo) z 1900 r.
- ↑ Grabówka i Boiska [w:] Wisła, Miesięcznik Geograficzny i Etnograficzny, Warszawa 1902
- ↑ A. Boniecki, Herbarz polski, tom 7, s. 270-271
- ↑ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom II, s. 779-780
- ↑ Boiska, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 186.
- ↑ Józef Fajkowski, Jan Religa: Zbrodnie hitlerowskie na wsi polskiej 1939-1945. Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza, 1981, s. 190.
- Siedziba gminy: Józefów nad Wisłą
| Miasto | |
|---|---|
| Wsie |
|
| Kolonie | |
| Części wsi |
|
