Stanisław Wieroński
 | |
 generał brygady | |
| Data i miejsce urodzenia | 29 lipca 1883 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | 1903–1934 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | Departament Piechoty Ministerstwa Spraw Wojskowych |
| Stanowiska | szef wydziału |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
     | |
.png){kind=small}
Stanisław Wieroński (ur. 29 lipca 1883 w Żółkwi, zm. 19 listopada 1958 w Krakowie) – generał brygady Wojska Polskiego.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Syn Antoniego i Karoliny z Lipków. W 1902 ukończył naukę w Szkole Kadetów Piechoty w Łobzowie[1]. Od sierpnia 1903 pełnił zawodową służbę wojskową w armii Austro-Węgier. Początkowo przydzielony do 11 pułku piechoty Obrony Krajowej stacjonującego w Jiczynie, w Czechach. W 1914 ukończył szkołę Korpusu Oficerów Sztabowych w Pradze.
I wojnę światową rozpoczął w stopniu porucznika jako dowódca kompanii, a następnie zastępca dowódcy batalionu. Walczył kolejno na froncie: serbskim, rosyjskim i włoskim. W 1917 znalazł się na froncie włoskim nad Isonzo w obozie w Medeazza. Za walki na tym odcinku frontu został uhonorowany najwyższym odznaczeniem nadawanym w c. i k. armii - Krzyżem Rycerskim Orderu Wojennego Marii Teresy (189. promocja z 27 czerwca 1922)[2]. W toku dalszej służby aż do końca wojny pozostawał na stanowisku referenta do spraw broni maszynowej w dowództwie 28 Dywizji Piechoty. Po zakończeniu działań wojennych znalazł się w niewoli włoskiej toteż do Wojska Polskiego wstąpił dopiero 15 marca 1919.
W czasie wojen o niepodległość i granice Polski służył m.in. jako szef wydziału Dowództwa Okręgu Generalnego „Lublin”, szef sztabu Grupy gen. Karnickiego działającej na Wołyniu, szef sztabu 4 Dywizji Piechoty. 11 czerwca 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu podpułkownika, w piechocie, w grupie oficerów byłej armii austriacko-węgierskiej[3]. Po 1920 pełnił szereg funkcji sztabowych. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu podpułkownika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 72. lokatą w korpusie oficerów piechoty[4]. W latach 1922–1923 był słuchaczem Kursu Doszkolenia Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. 18 maja 1923 Prezydent RP, „w sprostowaniu formalnych pomyłek w liście starszeństwa oficerów zawodowych” zatwierdził go w stopniu pułkownika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 120,5. lokatą w korpusie oficerów piechoty[5]. 15 października 1923, po ukończeniu kursu, otrzymał dyplom naukowy oficera Sztabu Generalnego. Z dniem 17 grudnia 1923 został przydzielony do Generalnego Inspektoratu Piechoty na stanowisko I oficera sztabu[6]. W 1924 rozpoczął służę w Ministerstwie Spraw Wojskowych na stanowisku szefa Wydziału Poborowego Departamentu I Piechoty. 9 lipca 1925 został mianowany szefem tego departamentu. W 1926 został urlopowany, a następnie czasowo przeniesiony do dyspozycji szefa Sztabu Generalnego. 14 października 1926 został mianowany dowódcą piechoty dywizyjnej 30 Dywizji Piechoty w Kobryniu[7]. 17 marca 1927 Prezydent RP Ignacy Mościcki mianował go dowódcą 22 Dywizji Piechoty Górskiej w Przemyślu[8]. 1 stycznia 1928 został awansowany na generała brygady ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 i 6. lokatą w korpusie generałów[9]. 12 października 1934 Prezydent RP zwolnił go ze stanowiska dowódcy dywizji i z dniem 31 grudnia tego przeniósł w stan spoczynku[10]. Po przejściu na emeryturę mieszkał w Krakowie.
Został osadnikiem wojskowym w osadzie Bystrzyca (gmina Ludwipol)[11]. Był członkiem oddziału Polskiego Białego Krzyża w Przemyślu[12].
Zmarł 19 listopada 1958 w Krakowie. Został pochowany na cmentarzu Rakowickim (kwatera Cc-4-16)[13].
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1923)[14]
- Krzyż Walecznych (trzykrotnie: 1922)[15]
- Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)[16]
- Oficer Orderu Legii Honorowej (Francja)
- Kawaler Orderu Marii Teresy (Austro-Węgry)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Stawecki 1994 ↓, s. 348.
- ↑ Sylwester Korwin Kruczkowski: Poczet Polaków wyniesionych do godności szlacheckiej przez monarchów austrjackich w czasie od roku 1773 do 1918: dalej tych osób, którym wymienieni władcy zatwierdzili dawne tytuły książęce względnie hrabiowskie lub nadali tytuły hrabiów i baronów jak niemniej tych, którym zatwierdzili staropolskie szlachectwo. Lwów: 1935, s. 54.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 23 z 23 czerwca 1920 roku, s. 498.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 23.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 26 maja 1923 roku, s. 1.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 10 stycznia 1924, s. 3.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 44 z 14 października 1926, s. 355.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 19 marca 1927, s. 93.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 2 stycznia 1928, s. 1.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934, s. 245, 251.
- ↑ Osadnicy wojskowi – lista kompletna. kresy.genealodzy.pl. s. 220. [dostęp 2015-04-10].
- ↑ „Oświata - to potęga”. Wydawnictwo pamiątkowe z okazji obchodu 15-lecia Niepodległości Państwa Polskiego. Przemyśl: 1933, s. 95.
- ↑ Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych [online], zck-krakow.pl [dostęp 2022-07-12].
- ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 31.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 14 kwietnia 1922, s. 315.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
- Piotr Stawecki: Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918–1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 83-11-08262-6.
- Mariusz Patelski, Polacy - kawalerowie Orderu Wojskowego Marii Teresy 1914–1918, „Teki Biograficzne” 2003, nr 1, s. 47–65.