Stanisław Węsławski
 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie | adwokat, kompozytor, prezydent Wilna |
Stanisław Węsławski (ur. 17 października 1896 w Wilnie, zm. 2 grudnia 1942 w Ponarach) – adwokat, kompozytor utworów fortepianowych i pieśni, konspiracyjny prezydent Królewskiego i Stołecznego Miasta Wilna i prezes Polskiego Czerwonego Krzyża.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w Wilnie, jako syn Witolda i Emilii z domu Saryusz-Bielskiej. Studiował prawo w Moskwie, gdzie ukończył także studia muzyczne. Następnie zajmował się komponowaniem utworów fortepianowych, pod kierunkiem Tadeusza Szeligowskiego (od 1932 prowadzącego klasę kompozycji w konserwatorium wileńskim). Równolegle zajmował się działalnością adwokacką, prowadząc własną kancelarię prawniczą w Wilnie przy ul. Niemieckiej 3. Zajmował się działalnością społeczną. Dzięki wysokiej kulturze osobistej i szerokich zainteresowaniach kulturalnych stał się animatorem życia kulturalnego w Wilnie. Pracował m/in jako kierownik (referent) muzyczny w Rozgłośni Polskiego Radia w Wilnie.
Od 1939 uczestniczył w życiu konspiracyjnym na Wileńszczyźnie. Wkrótce został wytypowany przez warszawski ośrodek dyspozycyjny Polskiego Państwa Podziemnego na stanowisko Delegata Okręgowego w Wilnie, na co jednak nie wyraził zgody. Wybrany został prezesem konspiracyjnego Polskiego Czerwonego Krzyża i szefem komórki opieki społecznej przy komendzie Armii Krajowej. W jego mieszkaniu odbywały się także spotkania władz Armii Krajowej z komendantem Okręgu Wileńskiego ZWZ ppłk. Aleksandrem Krzyżanowskim. Działał jako przedstawiciel Konwentu Stronnictw Politycznych przy Delegaturze Rządu na Kraj. Został także mianowany pierwszym konspiracyjnym prezydentem miasta Wilna. W AK nosił pseudonim „Cichy”.
5 lipca 1942 został aresztowany przez Niemców i osadzony w więzieniu na Łukiszkach w Wilnie. Po pięciomiesięcznym śledztwie został rozstrzelany 2 grudnia 1942 w masowej egzekucji w Ponarach.
Pośmiertnie (1967) odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami oraz Krzyżem Armii Krajowej (1970).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Helena Pasierbska, Ponary. Największe miejsce kaźni koło Wilna (1941-1944), Zarząd Ochrony i Konserwacji Zespołów Pałacowo-Ogrodowych, Warszawa 1993, ISBN 83-85548-23-8.
- Stanisław Lorentz, Album Wileńskie, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1986, ISBN 83-06-01254-2, OCLC 749635565.
- Helena Pasierbska, Wileńskie Ponary, Gdańsk: [nakł. autorki], 1996, ISBN 83-906451-0-6, OCLC 835431002.
- Jagoda Hernik-Spalińska, Wileńskie Środy Literackie (1927-1939), Instytut Badań Literackich, Warszawa 1998, ISBN 83-87456-18-7.
- Stanisława Lewandowska, Życie codzienne Wilna w latach II wojny światowej, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2001, ISBN 83-86842-15-6.
- Adwokaci Polscy Ojczyźnie, Naczelna rada Adwokacka, 2008, ISBN 978-83-927035-0-1.
- Zygmunt Fedorowicz, Trzydzieści lat mego pobytu w Wilnie 1914-1944, Biblioteka Wileńskich Rozmaitości, Towarzystwo Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej, Bydgoszcz 2010, ISBN 978-83-87865-66-5.
- Adam Berwaldt, 10 lat rozgłośni wileńskiej: Radio dla miasta i wsi, Wilno : Referat Prasowo-Propagandowy Rozgłośni Polskiego Radia, 1938 (Wilno : Druk. "Marianum")