Stanisław Pardyak
| Data urodzenia | 22 stycznia 1867 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 20 lipca 1926 |
| Zawód, zajęcie | nauczyciel, dyrektor gimnazjum |
Stanisław Pardyak (ur. 22 stycznia 1867, zm. 20 lipca 1926 na Hali Gąsienicowej) – polski filolog klasyczny, nauczyciel, działacz niepodległościowy i turystyczny, pisarz, inicjator powstania i pierwszy dyrektor Gimnazjum w Myślenicach.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 22 stycznia[1] 1867[2]. Ukończył filologię klasyczną na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Biegle posługiwał się greką i łaciną, a z języków nowożytnych – niemieckim, francuskim i włoskim[2].
Był nauczycielem w Gimnazjum Św. Anny w Krakowie[2]. W latach 1907–1908 opublikował, wydane nakładem własnym, książki Nauka języka włoskiego oraz Z podróży po Grecyi I. Troja[3].
W 1908 był inicjatorem powstania, a następnie aż do śmierci pierwszym dyrektorem Gimnazjum w Myślenicach[4]. Szkoła zgodnie z uchwałą Rady Miejskiej oraz decyzją cesarza Franciszka Józefa była szkołą męską z polskim jako językiem wykładowym[5]. Pardyak był zamiłowanym turystą i taternikiem toteż częścią programu szkoły były wycieczki szkolne w Beskidy, Tatry, do Krakowa czy Wieliczki, gdzie młodzież zapoznawał się z kulturą i historią[6]. Propagował turystykę również wśród elity miasteczka[6][7]. Zbigniew Lehman, długoletni prezes oddziału PTTK w Myślenicach sugeruje, że zasługą Pardyaka i innych myślenickich entuzjastów turystyki było nadanie i utrzymanie nazwy Myślenickich Turni – stacja przesiadkowa kolejki linowej na Kasprowy Wierch – wobec zakusów nadania tym wierchom nazwy „myśliwieckie”…[8].
W przededniu I wojny światowej był organizatorem szkoleń Drużyn Sokolich, dzięki czemu 250 myśleniczan i mieszkańców okolicznych miejscowości wymaszerowało w 1914 do Krakowa, gdzie zostało wcielonych do 4 Pułku Piechoty Legionów Polskich[9]. Był komisarzem Naczelnego Komitetu Narodowego w powiecie myślenickim[4] i nadporucznikiem obrony krajowej[10].
Zmarł 20 lipca 1926 podczas wycieczki na Halę Gąsienicową w Tatrach[7]. W „kronice wypadków” w jednej z krakowskich gazet informację o jego śmierci zatytułowano „Ofiara turyzmu!”[6]. Został pochowany na cmentarzu komunalnym w Myślenicach przy ul. Niepodległości[1].
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
W Myślenicach znajduje się ulica jego imienia (ul. Dyrektora Stanisława Pardyaka)[11].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Stanisław Pardyak. nekropole.info. [dostęp 2017-11-27].
- ↑ a b c Bo I LO to jedna rodzina.... dziennikpolski24.pl. [dostęp 2017-11-27].
- ↑ Pardyak, Stanisław. bn.org.pl. [dostęp 2017-11-27].
- ↑ a b Historia. myslenicki.pl. [dostęp 2017-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-14)].
- ↑ I Liceum Ogólnokształcące im. T. Kościuszki w Myślenicach. kj.org.pl. [dostęp 2017-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-01)].
- ↑ a b c Historia ruchu turystyczno-krajoznawczego. gazeta.myslenice.pl. [dostęp 2017-11-27].
- ↑ a b Historia oddziału PTTK. pttk.myslenice.pl. [dostęp 2017-11-27].
- ↑ Myślenicki akcent w Tatrach. pttk.myslenice.pl. [dostęp 2017-11-27].
- ↑ Historia Myślenic. myslenice.pl. [dostęp 2017-11-27].
- ↑ Stanisław Pardyak. almalo.edu.pl. [dostęp 2017-11-27].
- ↑ ul. Dyrektora Stanisława Pardyaka. google.pl. [dostęp 2017-11-27].