Stanisław Orlewicz
 Zdjęcie portretowe z archiwum rodziny Orlewiczów | |
 pułkownik lekarz | |
| Data i miejsce urodzenia | 2 kwietnia 1887 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 1940 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | do 1940 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | 11 Dywizja Piechoty |
| Stanowiska | szef sanitarny dywizji piechoty |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
 | |
Stanisław Antoni Orlewicz (ur. 2 kwietnia 1887 w Warszawie, zm. wiosną 1940 w Katyniu) – pułkownik lekarz Wojska Polskiego.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Stanisław Orlewicz urodził się 2 kwietnia 1887 w Warszawie, w rodzinie Antoniego i Władysławy z Konstantynowiczów (1861–1938). W 1913, po ukończeniu studiów na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, otrzymał dyplom lekarski. Uczestniczył w I wojnie światowej.
W czasie wojny z bolszewikami był szefem sanitarnym 11 Dywizji Piechoty. W 1920 pełnił służbę w Szefostwie Sanitarnym Dowództwa Okręgu Generalnego „Warszawa” w Warszawie. Na tym stanowisku 6 sierpnia 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu majora Korpusu Lekarskiego, w grupie „byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej”[1].
Od 1921 pełnił służbę w Szefostwie Sanitarnym Dowództwa Okręgu Korpusu Nr I w Warszawie, pozostając oficerem nadetatowym 1 batalionu sanitarnego. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 105. lokatą w korpusie oficerów sanitarnych[2]. W 1923 został przeniesiony do Departamentu VIII Sanitarnego Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie. W latach 1926–1928 był hospitantem Kursu Normalnego Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. W 1928, po ukończeniu kursu, został przeniesiony do Wyższej Szkoły Wojennej, w charakterze wykładowcy[3]. 18 lutego 1930 awansował na podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1930 i 5. lokatą w korpusie oficerów sanitarnych, grupa lekarzy[4][5]. Na stopień pułkownika został mianowany ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1936 i 2. lokatą w korpusie oficerów zdrowia, grupa lekarzy[6]. W 1939 pełnił służbę w Wyższej Szkole Wojennej na stanowisku kierownika przedmiotu służba zdrowia[7].
W czasie kampanii wrześniowej 1939 po agresji ZSRR na Polskę dostał się do niewoli sowieckiej. Przebywał w obozie w Kozielsku. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Katyniu i tam pogrzebany. Od 28 lipca 2000 spoczywa na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu.
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
Postanowieniem nr 112-48-07 Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z 5 października 2007 został awansowany pośmiertnie na stopień generała brygady[8]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
28 kwietnia 2009, w ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia”, na skwerze przy ulicy Ignacego Daszyńskiego w Tuchowie został zasadzony Dąb Pamięci honorujący Stanisława Orlewicza[9][10].
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Złoty Krzyż Zasługi (19 marca 1931)[11]
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Generałowie i admirałowie II Rzeczypospolitej
- Jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- Obozy NKWD dla jeńców polskich
- zbrodnia katyńska
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 31 z 18 sierpnia 1920 r. s. 751.
- ↑ Rocznik oficerski 1923 s. 78, 1124, 1200.
- ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 14 z 5 listopada 1928 r. s. 358.
- ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 5 z 20 lutego 1930 r. s. 66.
- ↑ Rocznik oficerski 1932 s. 323, 798.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 366.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 449.
- ↑ M.P. z 2007 r. nr 85, poz. 885
- ↑ Katyńskie Dęby. tuchow.pl. [dostęp 2014-12-09].
- ↑ Tuchów – Dęby Katyńskie. miejscapamiecinarodowej.pl. [dostęp 2014-12-09].
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 101 „za zasługi na polu organizacji i administracji służby zdrowia w wojsku”.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Stanisław Konopka: Rocznik Lekarski Rzeczypospolitej Polskiej na 1936 rok. Warszawa: Naczelna Izba Lekarska, 1936.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.